Dan toch toeslag voor noodlijdende varkenssector
nieuws
Nadat het ketenoverleg voor de varkenssector vorige week nog op springen stond, is er nu toch een compromis bereikt. De partners uit de keten zijn, na bemiddeling van federaal landbouwminister Willy Borsus en minister van Economie Kris Peeters, overeengekomen dat er minstens tien miljoen euro en bij voorkeur 15 miljoen euro zal bijeengebracht worden in een fonds. Dat fonds wordt gespekt door 0,15 euro te innen per kilo vers varkensvlees voor de Belgische markt en dat gedurende een periode van 12 maanden. De landbouworganisaties eisen wel dat minstens 7,5 miljoen euro geprefinancierd wordt de ketenpartners.
Dit nieuwe akkoord vervangt integraal het ketenakkoord van 31 augustus toen de ketenpartners nog overeenkwamen om minstens 24 miljoen en bij voorkeur 30 miljoen euro bij elkaar te leggen voor een crisistoeslag aan de noodlijdende varkenssector. Na maanden onderhandelen werd vorige week duidelijk dat er geen akkoord over dat bedrag uit de bus zou komen. De landbouworganisaties beschuldigden de warenhuizen, slachthuizen en vleesverwerkers van woordbreuk, maar die zeiden op hun beurt dat het geen zin had om een akkoord te sluiten dat niet controleerbaar is en dat vooral de mededingings- en Europese wetgeving een obstakel vormt om een akkoord te bereiken.
Daarop riepen Borsus en Peeters de ketenpartners opnieuw samen om een akkoord van de laatste kans te onderhandelen. Maandagnacht kwam er dan eindelijk witte rook uit het onderhandelingsgebouw: er werd een compromis bereikt. In plaats van het oorspronkelijk beloofde bedrag zullen de supermarkten, slachthuizen en vleesverwerkers minstens tien miljoen en bij voorkeur 15 miljoen euro bij elkaar brengen. Die zal geïnd worden door alle Belgische slachthuizen, uitsnijderijen en groothandels. Zij rekenen een toeslag aan die verschilt naargelang het gaat om halve karkassen of ontbeende technische stukken. Voor consumentenverpakkingen gaat het om een toeslag van 0,15 euro per verkochte kilo.
De toeslag wordt aangerekend aan de retailers, slagers en horeca die actief zijn op de Belgische markt. Voor vlees dat bestemd is voor export komt er geen heffing. Het gaat ook enkel op voor ‘vers varkensvlees’ en dus niet voor het vlees dat verwerkt wordt in vleeswaren. Gehakt of worsten vallen onder het toepassingsgebied van zodra ze varkensvlees bevatten, ongeacht het percentage. De slachthuizen, uitsnijderijen en groothandels zullen de toeslag op een aparte lijn op hun facturen aan de retail, slagers en horeca vermelden. Aan vleeswarenbedrijven wordt deze uitzonderlijke toeslag dus niet doorgerekend.
Er wordt ook in prefinanciering voorzien. Dat betekent dat er gevraagd wordt aan de ketenpartners om zo snel mogelijk minstens 7,5 miljoen euro samen te brengen in een fonds en dat er dus niet gewacht wordt tot wanneer de crisistoeslagen op de rekening van de slachthuizen, uitsnijderijen of groothandels staan. De ketenpartners hebben tot 8 januari 2016 de tijd gekregen om een princiepsakkoord over de prefinanciering te sluiten. Komt dit er niet, dan vervalt het volledige akkoord. Alle partijen wijzen er ook op dat de Belgische mededingingsautoriteiten nog hun fiat moeten geven voor dit akkoord.
De afgelopen week trokken delegaties van de landbouworganisaties naar tal van schakels in de varkensketen. Onder meer Aldi, Carrefour, Colruyt, Delhaize, Makro, Albert Heyn, Renmans en Ganda Ham kregen varkensboeren over de vloer met de vraag om zich te engageren, aangezien hun sectorfederaties dat niet wilden doen. Deze tactiek leek behoorlijk succesvol, want op korte termijn beloofden onder meer Colruyt en Carrefour om tien cent per kilo extra te betalen aan hun leveranciers van varkens. Delhaize betaalt al sinds deze zomer een crisisbijdrage van twee euro per varken. De keten vraagt nu dat die beloofde bijdragen in het fonds worden gestort.
De landbouworganisaties zijn voorzichtig positief na het bereikte akkoord. “Uiteraard is de huidige 10 tot 15 miljoen euro heel wat minder dan de beloofde 24 miljoen euro. Maar we moeten eerlijk zijn, wat beloofd is eind augustus geraakte onmogelijk voorbij de mededingingsautoriteit”, zegt Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker. Ook ABS is gematigd tevreden dat de ketenpartners toch tot een akkoord zijn gekomen. “Dit akkoord is beter dan niets, maar het blijft een pleister op een houten been. Het is maar de vraag of de noodlijdende sector hiermee gediend zal zijn, want structureel wordt er nog steeds niets gedaan”, zegt voorzitter Hendrik Vandamme.
Waar de landbouworganisaties wel blij om zijn, is dat het principe van prefinanciering gehandhaafd blijft. “Dit is een stap in de goede richting van de concretisering van de korte termijn toeslag op voorwaarde dat de engagementen van vandaag in de komende dagen en weken ook effectief hard worden gemaakt door de leden van Comeos en FEVIA”, zo stellen de voorzitters van het Agrofront. Het feit dat de ketenpartners vooraf geld in het fonds zullen stoppen vooraleer de bijdrage per kilo varkensvlees geïnd wordt, garandeert immers een snellere uitbetaling aan de varkenssector die in crisis is. Tegelijk is dit een manier om het engagement van distributie en voedingsindustrie vast te leggen, want volgens de landbouworganisaties kan er op 12 maanden veel kan gebeuren.
Colruyt heeft intussen laten weten dat het zich engageert om het solidariteitsfonds te prefinancieren met 1,5 miljoen euro. De retailer benadrukt wel dat er werk dient gemaakt te worden van "duurzame structurele oplossingen voor de overproductie in de Belgische varkenssector".
