Broeikasgasuitstoot in Vlaanderen met 20 procent gedaald sinds 2005
nieuwsDe uitstoot van broeikasgassen is in Vlaanderen in de zogenaamde ESR-sectoren (emissies door transport, huishoudens, handel en diensten, landbouw, afval en enkele kleine onderdelen van de sectoren industrie en energie) met 20 procent gedaald in vergelijking met referentiejaar 2005. Dat meldt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) op basis van cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij. Volgens haar toont dit aan dat Vlaanderen op de goede weg. VUB-klimaatwetenschapper Wim Thiery ziet dat anders. “We hebben een daling van 9 procent per jaar nodig op de doelstelling te behalen.”
ESR versus ETS
De uitstoot van broeikasgassen C02 (koolstofdioxide), CH4 (methaan), N20 (lachgas) en fluorhoudende broeikasgassen (F-gassen: HFK's, PFK's, SF6 en NF3)) wordt sinds 2005 op twee manieren bijgehouden. Enerzijds zijn er de ETS-sectoren, waaronder de belangrijkste emissies van de energiesector en de industrie vallen, en anderzijds de ESR-sectoren. Deze eerste emissies worden op EU-niveau bijgehouden en worden niet verder per lidstaat opgesplitst. Vlaanderen en België worden dus enkel afgerekend op de ESR-uitstootcijfers.
Die bedroegen in 2022 40,1 megaton (Mton) CO2-equivalenten, een daling met 3,4 megaton (7,82 procent) ten opzichte van 2021. In vergelijking met de Europese referentiewaarde uit 2005 gaat het om een daling met 20 procent. De grootste daling in vergelijking met 2021 is toe te schrijven aan de huishoudens (-1,7 Mton CO2 eq). Daarna volgen de tertiaire sector (-0,8 Mton CO2 eq) en de industrie (-0,5 Mton CO2 eq). Ten opzichte van 2005 wordt de grootste daling in absolute cijfers ook toegeschreven aan het huishoudelijk energieverbruik.
Landbouw
In de niet-energetische emissies van de sector landbouw is er in de periode vanaf 2005 een beperkte stijging in broeikasgasemissies van + 0.04 Mton CO2 equivalenten. Deze evolutie is voornamelijk het gevolg van de CH4-emissies afkomstig van verteringsprocessen. Ten opzichte van 2005 is de emissie met 9 procent gestegen in 2022 en dit als gevolg van een stijgende melkgift per dier en per jaar. Deze stijging wordt wel deels gecompenseerd door een daling van de N2O-emissies. Ten opzichte van 2005 is deze emissie met 15 procent gedaald in 2022 door de implementatie van de mestactieplannen met als gevolg een meer oordeelkundige bemesting en een stijgende hoeveelheid verwerkte mest. Dit vertaalt zich rechtstreeks in een daling van deze N2O-emissies afkomstig van de landbouwbodems.
Ook de emissies in de ETS-sectoren kenden in 2022 een daling, met 0,9 Mton CO2 eq. Deze daling komt hoofdzakelijk door de daling in de chemische industrie (-1,2 Mton CO2 eq of -14 procent). Ten opzichte van 2005 daalde de uitstoot uit ETS-sectoren met een derde. Al werd het grootste deel daarvan wel gerealiseerd in de periode tot en met 2017.
De totale uitstoot in Vlaanderen bedroeg in 2022 69,0 Mton CO2 equivalenten. Dat is een daling met 4,3 Mton CO2 eq in vergelijking met 2021. Ten opzichte van het Europese referentieniveau in 2005 is de uitstoot in Vlaanderen in 2022 met 22,6 Mton CO2 equivalent of een kwart gedaald.
"Met behoud van welvaart"
Volgens minister Demir tonen deze cijfers aan dat er nog inspanningen zijn om de doelstelling van 40 procent reductie in 2030 te halen. Deze doelstelling, die Vlaanderen zichzelf heeft opgelegd, ligt lager dan wat Europese Unie van ons land vraagt. Die dringt immers aan op een reductie met 47 procent. "Deze cijfers zijn bemoedigend voor de inspanningen van de verschillende sectoren, maar nog belangrijker is dat we er in geslaagd zijn dit te doen met behoud van welvaart en economische groei", stelt ze. "Waar onze CO2-uitstoot daalde, steeg ons bbp per inwoner. Op een verstandige manier de transitie verderzetten is dus belangrijk".
"Mijlenver van Klimaatakkoord Parijs"
VUB-klimaatwetenschapper Wim Thiery is minder optimistisch. “We zijn nog mijlenver verwijderd van een beleid dat in lijn ligt met het Klimaatakkoord van Parijs. Daarvoor moeten we denken in de richting van een daling van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 9 procent op jaarbasis, terwijl het nu gaat om een daling voor Vlaanderen met 20 procent op bijna 20 jaar tijd."
De wetenschapper waarschuwt echter voor een vertekend beeld. "De laatste tien jaar zien we eigenlijk min of meer een platte lijn, met daarin twee dipjes: in 2020 met de coronacrisis en in 2022." Dat jaar werd namelijk gekenmerkt door een energiecrisis en een milde winter.
Professor Thiery waarschuwt er dan ook voor om een crisisjaar niet als referentie te gebruiken. "Het valt namelijk af te wachten in welke mate de daling een kortstondige dip was omdat we de verwarming collectief wat lager gezet hebben, of dat het echt om een structurele daling gaat door de uitrol van klimaatvriendelijke technologieën zoals zonnepanelen en warmtepompen."
De VUB-klimaatwetenschapper benadrukt ten slotte nog dat de uitstoot in België met 47 procent moet zakken tegen 2030 ten opzichte van 1990 in het kader van de Europese Green Deal. Bovendien veroordeelde de rechtbank in de Klimaatzaak Vlaanderen tot een reductie met 55 procent tegen 2030, wat betekent dat eigenlijk een nog grotere inspanning nodig is. Al kondigde Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) eerder wel al aan cassatieberoep te zullen aantekenen.
Bron: Belga / eigen berichtgeving
