Boerenbond pleit voor einde aan kalenderlandbouw

nieuws

Het concept kalenderlandbouw is niet langer houdbaar. Dat zegt Boerenbond nu eind mei nadert en het voor veel landbouwers nog steeds onmogelijk is om hun gewassen in te zaaien of te planten. “Er moet meer flexibiliteit komen. De strikte termijn voor het registreren van teelten via de jaarlijkse verzamelaanvraag, elk jaar voor eind mei, is een probleem. En er moet ook een pragmatische toepassing van de mestregelgeving komen”, stelt de landbouworganisatie.

26 mei 2024 Griet Lemaire

Volgens het KMI viel er tussen december en februari 310 mm neerslag, terwijl dat normaal gemiddeld 228 mm is. Daar hebben we de natste winter sinds de metingen achter de rug. Ook in maart en april lag de totale hoeveelheid neerslag 20 tot 40 procent hoger dan normaal. VMM liet weten dat begin op meer dan 90 procent van de meetplaatsen de grondwaterstand hoog tot zeer hoog was voor de tijd van het jaar.

Onberijdbare percelen

Die kletsnatte winter en verregend voorjaar hebben tot gevolg dat vele percelen niet berijdbaar zijn en dat ze nog steeds niet bemest of ingezaaid zijn. Bovendien zullen ze ook de komende dagen nog niet berijdbaar zijn. “Begin juni, op het moment dat de groeiomstandigheden optimaal zijn door lange dagen met veel zonlicht, zullen heel wat teelten nog niet gezaaid zijn”, meent Boerenbond. Uit een rondvraag van de landbouworganisatie blijkt dat er nog heel wat achterstand is: 10 procent van de bieten, 55 procent van de aardappelen en 70 procent van de maïs zit nog steeds niet in de grond. Al zijn er wel regionale verschillen: sommige landbouwers hebben het werk bijna afgerond, anderen moeten bij manier van spreken nog bijna starten.

Bovendien heeft elke teelt zijn uitdagingen. Aardappeltelers kampen met een beperkte beschikbaarheid van kwalitatief pootgoed dat soms zelfs gesneden geleverd wordt. Uien hebben veel groeidagen nodig waardoor het onhaalbaar is om nog alle uien te zaaien die voorzien waren in het teeltplan. Spruitkool, bloemkool is slechts sporadisch geplant en op veel percelen kan men nog steeds niet beginnen, dit is al meer dan een maand later dan in normale omstandigheden. 30 procent van de vroege bloemkolen moet nog geplant worden, bij de spruiten is de achterstand een stuk groter. Heel veel witloofwortelen zijn nog niet gezaaid, iets wat nu ook dringend moet gebeuren, en zeker voor half juni. Spinazie zal net als uien niet allemaal gezaaid worden.

Onregelmatige opkomst

Ook voor de gewassen die gezaaid konden worden, zijn er nog kopzorgen voor de boer. Heel wat gewassen werden gezaaid op een drassige bodem en kennen daardoor een slechte en onregelmatige opkomst.  Door het natte weer zijn de gewassen ook extra vatbaar voor de ontwikkeling van ziektes, schimmels en bacteriën, wat tot verliezen kan leiden. “De opbrengsten voor de landbouwers zullen zo goed als zeker, sterk terugvallen”, meent Boerenbond.

Dat het weer uitzonderlijk is, is volgens de organisatie een feitelijke vaststelling. “De grote impact die dit heeft op de landbouwers is echter mee ingegeven door de strikte termijnen voor het registreren van de gewassen via de jaarlijkse verzamelaanvraag, in uitvoering van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De uiterlijke datum voor het indienen van de verzamelaanvraag is eind mei, maar heel veel gewassen zijn nog niet ingezaaid kunnen worden”, klinkt het.

Nood aan pragmatische aanpak

Daarom vraagt Boerenbond flexibiliteit van de toepassing van de vastgelegde data. “Er moet ook een pragmatische toepassing van de mestregelgeving komen aangezien het uitrijden van mest niet mogelijk is op de natte percelen.” De landbouworganisatie pleit er ook voor om helemaal komaf te maken met kalenderlandbouw.

“Elk jaar worden we geconfronteerd met nieuwe uitdagingen op het veld. Het ene jaar is het te nat, het andere jaar kampen we met extreme droogte. De nieuwe klimatologische realiteit maakt dat het nog moeilijker geworden is om de zaaikalender vast te pinnen op data. We moeten de landbouwer de vrijheid geven om met de natuur en haar grillen aan de slag te gaan. Daarenboven vergt de registratie heel veel tijd van de boer voor de administratieve verwerking. Tijd die men niet op het veld of in de stal kan doorbrengen”, aldus Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens.

Hij wijst erop dat de verliezen voor landbouwers oplopen. “Zij kunnen deze niet verrekenen met de winsten van vorige jaren.” Boerenbond vraagt dat het fiscale carry back/forward-systeem ook in Vlaanderen, net zoals in Wallonië, in de praktijk mogelijk gemaakt wordt.

Aan hetzelfde zeel trekken

Daarnaast vraagt Boerenbond dat er structureel meer aandacht komt voor het onderhoud van waterlopen. “Waterloopbeheerders moeten mee aan hetzelfde zeel trekken. Een peilbeheer om water in droge periodes op te houden kan veel efficiënter en vooral flexibeler geregeld worden met alternatieve systemen zoals stuwen.”

Tot slot wil de landbouworganisatie ook de nodige flexibiliteit van de verwerkende industrie, zoals aardappelen- en groenteverwerkende bedrijven. “De contractueel voorziene oogstperioden zullen niet altijd gerespecteerd kunnen worden. Het is nu al belangrijk om tijdig de planning aan te passen en verschillende scenario’s voor te bereiden zodat alle producten die oogstrijp zijn, ook in de beste kwaliteit kunnen geoogst en verwerkt worden en de boeren correct vergoed worden voor hun producten.” Voorzitter Ceyssens waarschuwt ervoor dat de arbeidspiek groter wordt op een kortere tijdsspanne. “Daar moet de ganse keten zich beter op gaan organiseren zodat het risico niet allemaal bij de individuele landbouwer komt te liggen maar gedragen wordt doorheen de ganse keten.”

Voorjaarswerk stapelt zich op: “Vorig jaar al halverwege, dit jaar nauwelijks iets gedaan”
Uitgelicht
De aanhoudende regen en onbegaanbare akkers drijven een steeds donkerdere wolk boven de Vlaamse landbouw. “Dit dreigt een ramp te worden”, vertelt akkerbouwer Guido Willemse d...
6 mei 2024 Lees meer

Gerelateerde artikels

Er zijn :newsItemCount nieuwe artikels sinds jouw laatste bezoek