ABS: “Weg met kalenderlandbouw, de natuur laat zich niet op data vastpinnen”

Het huidige kalendersysteem is in leven geroepen omwille van het stikstofgehalte in de bodem. Via een deadlinesysteem verplicht de overheid boeren bijvoorbeeld om meteen na de oogst vanggewassen in te zaaien. Dat zijn planten die stikstof in de bodem capteren, zodat de resterende nitraten in de grond na de oogst niet afspoelen naar de waterlopen. In praktijk zijn de deadlines niet altijd realistisch, vindt ABS. Zeker bij ongunstig weer.

Overstroomde percelen

“Terwijl collega’s in het oosten van Vlaanderen nog enigszins gespaard bleven van extreem hoge neerslaghoeveelheden, zitten duizenden boeren en tuinders in het westen van Vlaanderen met de handen in het haar door te natte en ontoegankelijke, soms zelfs overstroomde percelen”, zegt ABS-voorzitter Hendrik Vandamme. “Vooral in de Westhoek en delen van Oost-Vlaanderen, waar de meeste aardappelen, groenten en bieten nog in de grond steken, is de situatie problematisch.”

Verplichtingen om bijvoorbeeld vanggewassen in te zaaien voor een bepaalde datum, terwijl sommige percelen door de neerslag zelfs niet toegankelijk zijn, vindt ABS dus onrealistisch. “Laat staan de mogelijkheid om eerst de gewassen te oogsten. De verplichtingen moeten hoogdringend herzien worden.”

Uitstel is onvoldoende

Eind november kwam er al uitstel voor de inzaai wintertarwe en -vlas na risicoteelten, maar door de aanhoudende neerslag blijkt dat niet voldoende. “Niemand vraagt naar dergelijke weersomstandigheden. Geen enkele landbouwer weet in het voorjaar, bij de aanmelding van zijn percelen, hoe de weersomstandigheden zullen zijn ettelijke maanden later”, zegt Vandamme.

ABS is al langer vragende partij om de kalenderlandbouw af te schaffen. “Vandaag stellen we opnieuw vast dat de natuur zich niet op data laat vastpinnen”, zegt Vandamme. “Het is hoog tijd dat men in de Brusselse kantoren en op de kabinetten inziet dat de strikte regels meer kwaad dan goed doen voor de boer en zijn bodem.”

Rechts(on)zekerheid

Vandamme herinnert beleidsmakers eraan dat ook het fameuze stikstofdossier de landbouwers kopzorgen bezorgt. Vooral gezien de onduidelijkheid die rond het dossier hangt. “De adviezen van de Raad van State en de juridische expertengroep zijn intussen genoegzaam bekend”, zegt Vandamme. “De gemengde werkgroep is enkele keren samengekomen om zich over die adviezen te beraden, zonder stakeholders weliswaar, maar kwam nog niet tot een concreet voorstel om uit de impasse te geraken.”

“Een stoelendans in de Vlaamse regering kwam er nog bovenop met de plotse vervanging van viceminister-president Bart Somers door Gwendolyn Rutten”, zegt Vandamme. “Voor het eerst sinds lang horen we uit de regering voorzichtig positieve signalen voor de landbouwsector. De tussenkomsten van de nieuwe minister, als parlementslid, in het stikstofdossier zijn iedereen bekend en doen ons stilletjes hopen op meer realiteitszin en een veel groter normbesef bij de andere leden van de regering in dit dossier.”

Vergunningen

“Maar toch, zelfs al komen er kleine signalen van hoop naar boven, we blijven zitten met een grote groep bedrijven die op vandaag geconfronteerd worden met een naderende einddatum van hun huidige omgevingsvergunning. Voor hen kan niet gewacht worden op een gestemd stikstofdecreet, met het reële risico dat dat te laat komt. We stellen vast dat er her en der gepoogd wordt met een verlenging op basis van een zogenoemde proefvergunning te werken, maar het lijkt ons geen rechtszekere piste. Milieujuristen vechten die procedure en piste zelfs al aan.”

“In het verleden werd ook “van rechtswege” een tijdelijke verlenging verleend voor bestaande vergunningen, zowel binnen als buiten de landbouw. Wat er ook moge beweerd worden in de media, die formule kan wel perfect toegepast worden in afwachting van juridisch solide regelgeving. Waarom dan treuzelen?”, vraagt Vandamme zich af. “Verleng ze gewoon onvoorwaardelijk. Stop de politieke spelletjes.”