Administratieve kosten van EU-ontbossingswet lopen op tot 30 euro per ton sojaschroot

“Uitwerking is problematisch”

Omdat de Europese Unie zelf niet klaar was om het systeem te implementeren, werd een maand voor de datum waarop de verordening van kracht moest worden, beslist om de deadline met één jaar op te schuiven. “Dat is zeer laat”, zegt Vandeputte. “In feite waren veel bedrijven al vergevorderd om de wet geïmplementeerd te krijgen.” Uit die implementatie blijkt volgens hem dat de administratieve kost van de ontbossingswet enorm is. “Enkel en alleen voor de administratie rond EUDR zou de kostprijs voor België oplopen tot 21 miljoen euro of 30 euro per ton soja. Dan spreken we nog niet over de kostprijs voor de teelt die mogelijk oploopt.”

BFA benadrukt dat ze achter de doelstelling van de ontbossingswet staat. “Wij zijn binnen de Europese Unie één van de grote voortrekkers van de RTRS-soja, zogenaamde duurzame soja”, vertelt managing director Katrien D’hooghe. “Uiteraard vinden wij dan ook dat de soja die wij gebruiken voor onze veevoeders niet uit ontbost gebied mag komen. Maar de manier waarop de Europese Unie dit uitwerkt, is op zijn zachtst gezegd problematisch.”

De Belgische veevoederfabrikanten vinden dat de Europese Unie beter had moeten kijken naar de werking van het systeem van RTRS-soja. Dat is praktisch veel haalbaarder, klinkt het. Het grote verschil tussen het RTRS-systeem en de ontbossingswet is dat er bij die laatste een fysieke link moet zijn tussen het geproduceerde product en het certificaat. “Voor elke ton RTRS-soja die wij produceren, weten we dat ergens op de wereld die soja wordt geproduceerd die aan onze duurzaamheidseisen voldoet. Of die soja dan ook fysiek tot in België geraakt of niet, dat doet er voor ons eigenlijk niet toe”, legt D’hooghe uit. “Wij betalen een meerprijs voor die certificaten en die meerprijs gaat naar de boer die op een duurzame manier soja teelt.”

Antidumpingheffingen voor import sojavervanger

De ontbossingswet is één zaak, maar er zijn ook andere dossiers die zwaar op de maag liggen van de Belgische mengvoedersector. Denk bijvoorbeeld aan de richtlijn over duurzaamheidsrapportering (CSRD). “De versoepelingen die daarover op dit moment op tafel liggen, zijn in elk geval een stap in de goede richting voor onze veevoederbedrijven”, klinkt het. “Zo zou er geen verplichte rapportage zijn voor ondernemingen met minder dan 1.000 werknemers en ook zou de informatie die kan opgevraagd worden bij ondernemingen met minder dan 1.000 werknemers ook relatief beperkt blijven.”

Een ander dossier waarvoor niet meteen oplossing in zicht is, zijn de antidumpingrechten die de Europese Unie heeft opgelegd voor lysine die uit China komt. Lysine is een synthetisch maar essentieel aminozuur voor veevoeder. Vaak wordt het als additief toegediend aan veevoeder zodat minder soja gebruikt kan worden. In Europa is er nog één producent van lysine, in Frankrijk, maar die is bij de EU een procedure gestart om de dumpingpraktijken van Chinese lysine aan te klagen. Hij kreeg gelijk van Europa en daarom werden er invoerrechten opgelegd voor lysine die vanuit China wordt ingevoerd. Die tarieven schommelen tussen 58 en 84 procent.

Die tarieven wegen bijzonder zwaar door, want de Franse producent kan maar voor ongeveer 15 procent in de Europese lysinebehoefte voorzien. De rest moet de EU importeren en daarvan komt 60 tot 80 procent uit China. “Bovendien ondervindt België daarvan een disproportionele impact omdat Belgische voeders bijna dubbel zoveel lysine bevatten dan in andere lidstaten”, vertelt D’hooghe. Dat kadert in de afspraken rond lage-eiwitvoeders waarmee de veevoedersector zijn steentje bijdraagt aan de vermindering van de stikstofuitstoot door de veestapel.

Aangezien lysine de milieu-impact van de veehouderij vermindert en tegelijk ook Europa minder afhankelijk maakt van de import van soja, vindt BFA dat de EU beter de Europese productie van synthetische aminozuren zou stimuleren in plaats van heffingen op te leggen op buitenlandse lysine. “Ook de hervorming van de ggo-wetgeving zou een groot voordeel kunnen opleveren”, vertelt Vandeputte. “Het restproduct van lysine bevat 60 procent eiwit, maar het mag niet in de Europese Unie gebruikt worden omdat het genetisch gemodificeerd is.” Het beleid op dat vlak bijsturen zou in de ogen van BFA leiden tot meer economische veerkracht voor de sector én meer ecologische duurzaamheid.