EVP haalt slag thuis over Europese ontbossingswet
nieuwsHet Europees Parlement heeft donderdag enkele cruciale aanpassingen aan de ontbossingswet goedgekeurd. Dat gebeurde op aansturen van de Europese Volkspartij (EVP), die zo haar slag thuis haalt. De inwerkingtreding van de wet wordt met een jaar uitgesteld, maar door de aanpassingen van het Parlement zal er opnieuw moeten worden onderhandeld met de lidstaten.
De parlementsleden stemden over een jaar uitstel voor de inwerkingtreding van de ontbossingsverordening. Die verbiedt de invoer in de EU van een hele reeks producten die afkomstig zijn van gronden die sinds begin 2021 ontbost werden, en geldt ook voor de intra-Europese handel. De wet had eind dit jaar van kracht moeten worden, maar op voorstel van de Europese Commissie zou dit nu eind 2025 worden. De officiële reden is dat bedrijven en handelaars die moeten bewijzen dat hun producten 'ontbossingsvrij' zijn, meer tijd nodig hebben om aan de rapporteringsvereisten te voldoen. Eerder hebben de EU-lidstaten met dat uitstel ingestemd.
De EVP, de grootste fractie in het Europees Parlement, diende echter een reeks amendementen in die niet voor één, maar voor twee jaar uitstel zouden zorgen. Ook wilde de EVP dat de wet niet langer van toepassing zou zijn op EU- en niet-EU-landen waar er "geen risico" op ontbossing bestaat. Dat zijn landen waar het bosareaal stabiel blijft of zelfs toeneemt, waardoor ervan uitgegaan kan worden dat de kans op ontbossing er "verwaarloosbaar of nihil" is.
Tijdens de stemming donderdag heeft de EVP haar zin gekregen. Met de steun van (extreem)rechtse fracties is ze erin geslaagd de 'no risk'-clausule aan de wet toe te voegen. De Europese Commissie wordt gevraagd landen in te delen volgens risiconiveau. Het amendement dat voor twee jaar uitstel van de inwerkingtreding van de ontbossingsverordening zou zorgen, werd op het laatste moment teruggetrokken, zodat het bij één jaar blijft, maar dat lijkt een strategische zet.
Over de wet moet nu namelijk opnieuw worden onderhandeld met de lidstaten. In het Parlement luidt de analyse dat die in geen geval akkoord zullen kunnen gaan met de nieuwe risicobeoordeling, omdat die betekent dat de EU-landen zelf verschillend worden behandeld.
Op naar nieuw uitstel?
Als tegen het einde van dit jaar - wanneer de oorspronkelijke ontbossingswet in werking had moeten treden - geen akkoord tussen het Parlement en de lidstaten gevonden wordt, krijgt de EVP de hefboom om nieuw uitstel aan te vragen, waardoor er voorlopig geen wetgeving komt die wereldwijd het verlies aan bosareaal aanpakt. De stemming van donderdag bewijst dat de EVP en de andere rechtse fracties over de stemmen beschikken om de onderhandelingen met de lidstaten over Nieuwjaar te tillen.
De linkse fracties vrezen dat de wet op de lange baan geschoven wordt. "Vandaag hebben de Europese christendemocraten het cordon sanitaire gebroken en - niet voor het eerst - een extreemrechtse meerderheid gevormd om de Europese ontbossingswetgeving, die amper een jaar geleden met een overweldigende meerderheid werd goedgekeurd in hetzelfde parlement, uit te hollen", reageert Kathleen Van Brempt. Ze spreekt over een 'bijzonder trieste dag voor de Europese Unie, voor het klimaatbeleid, voor onze industrie én voor onze geloofwaardigheid op het internationale toneel". Volgens Van Brempt probeert de EVP de ontbossingswet helemaal te blokkeren.
Ook al is het uitstel nog niet definitief goedgekeurd, heeft Sara Matthieu (Groen) het nu al over een ramp. "De christendemocraten saboteren niet alleen onze biodiversiteit en onze natuur, ze ondergraven ook de rechtszekerheid voor onze bedrijven. Totaal onverantwoordelijk voor een partij die pretendeert daarvoor op te komen. Ik roep de Commissie op om die onzekerheid te vermijden door het voorstel in te trekken." Dat zou betekenen dat de wet zoals die vorig jaar is goedgekeurd, over anderhalve maand in werking treedt.
Matthieu zegt dat de Commissie het jaar uitstel pas op tafel legde na een intense lobbycampagne van grote agro-industriële bedrijven. De EVP kreeg haar amendementen voor een verdere verzwakking van de wet vervolgens pas goedgekeurd na een deal met de liberale fractie, zegt ze.
Hilde Vautmans (Open Vld) ontkent dat er een groot akkoord met de EVP werd gesloten. Ze koos voor een onthouding bij het amendement over de invoering van de 'geen risico'-clausule, maar stemde vol overtuiging voor de hele wettekst en dus voor een jaar uitstel voor de ontbossingswetging. "Dit is heel belangrijk voor onze bedrijven, kmo's en landbouwers, die zullen moeten rapporteren. We kunnen het niet maken dit al eind dit jaar in voege te laten treden", aldus Vautmans.
"Wet werkbaar maken, niet uitkleden"
De veelbesproken EVP-amendementen werden door de Duitse Christine Schneider (CDU) ingediend. In een reactie op de stemming zei ze dat het haar erom te doen is de administratieve last voor bedrijven te verminderen. "Daarvoor is één jaar uitstel niet voldoende." Dat er in de risicobeoordeling van landen ook een categorie 'geen risico' zou worden ingevoerd, is volgens haar om te "vermijden landen te straffen die hun huiswerk al hebben gedaan".
"Als Europees Parlementslid moeten we doen wat we hebben beloofd. Ik heb beloofd om deze wet werkbaar te maken, níét om hem uit te kleden", benadrukte ze. De EVP wil wel degelijk de ontbossing stoppen, aldus Schneider. "Het allerbelangrijkste voor de EVP is dat uitstel met één jaar, dat gaan wij niet in gevaar brengen."
Dat de EVP de steun van extreemrechts zou hebben gezocht, wilde Schneider niet gehoord hebben. Niet alleen de stemmen van Alternative für Deutschland (AfD), maar ook die van enkele socialisten en liberalen hebben ervoor gezorgd dat een aantal amendementen met een erg krappe meerderheid werden goedgekeurd, merkte ze fijntjes op. "Ik ben hier niet aan het werk gegaan om samen met extreemrechts amendementen goed te keuren. Zij gaven hun steun omdat ze het goede amendementen vonden. In het verleden steunde extreemrechts ook al voorstellen van links, ook zij zijn nu eenmaal leden van het Europees Parlement."
Wat wel opvalt, is de houding van de cd&v-delegatie. Bij alle acht goedgekeurde EVP-amendementen kozen Wouter Beke en Liesbet Sommen voor een onthouding. Ze volgden hun fractie dus niet, maar besloten ook om die geen stokken in de wielen te steken.
In een eerste reactie noemt Boerenbond het uitstel een goede zaak. "Er zijn nog veel onduidelijkheden over de toepassing van de wetgeving, zowel bij onze boeren als bij toeleveranciers en verwerkers die eerst uitgeklaard moeten worden", klinkt het. "Dit uitstel komt nog niet tegemoet aan onze bezorgdheid over de onnodige en doelloze administratie die de ontbossingsverordening ook aan onze rundveehouders oplegt. Zo zouden zij volgens de verordening bij elk afgeleverd rund moeten bewijzen dat dit rund niet gegraasd heeft op recent ontbost gebied, zelfs bij een afbakening als ‘lage risicozone’. In Vlaanderen is dit compleet overbodige administratie aangezien er hier nagenoeg geen ontbossing is in landbouwgebied. Wanneer beleidsmakers zich engageren voor administratieve vereenvoudiging, is dit de wereld op zijn kop."
De landbouworganisatie verwacht dat ook dat dit uitstel en de ‘geen risico’-clausule minstens het gesprek opent om risicoloze gebieden vrij te stellen van deze administratie.
Bron: Belga
