Fransen willen met 50% minder chemie aan landbouw doen

In het dagboek in Boer&Tuinder uitte Pierre Michiels, een naar Frankrijk geëmigreerde Vlaamse akkerbouwer, zijn bezorgdheid over de plannen van de overheid om tegen 2025 het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te halveren. Bij nader inzicht gaat het om een doelstelling, geen verplichting, die de Fransen in 2018 al wilden bereiken. Tegenvallende weersomstandigheden krijgen er de schuld van dat ze die doelstelling doorkruisen, en het pesticidengebruik nog doen stijgen. In een interview met de krant Libération verduidelijkt landbouwminister Stéphane Le Foll de hernieuwde ambitie. Een uitgebreid netwerk van 3.000 pionier-boeren moet andere boeren, tuinders en wijnbouwers enthousiasmeren voor alternatieve bestrijdingstechnieken.

Om hun teelten te beschermen tegen onkruiden, ziekten en schadelijke insecten gebruiken de Franse boeren gewasbeschermingsmiddelen. Aangezien het om chemische stoffen gaat die schadelijk kunnen zijn voor het milieu, bijvoorbeeld bij verontreiniging van het oppervlaktewater, streeft de Franse regering naar een reductie van het aantal kilogram actieve stof per hectare.

Uit het dagboek dat Pierre Michiels, een geëmigreerde akkerbouwer, recent schreef in Boer&Tuinder zou je kunnen afleiden dat de Franse ministers voor Ecologie (Ségolène Royal) en Landbouw (Stéphane Le Foll) dat er via wetgeving willen doordrukken. “Binnen Europa zijn we nu, na Denemarken, het tweede land dat hiermee van start gaat. Hier in Frankrijk wordt dat voor iedereen opnieuw wieden, schoffelen, eggen, harken en onkruid kappen en trekken. Als wij de helft minder actieve stoffen mogen gebruiken, zitten we erg dicht bij de biologische productie”, schrijft de uitgeweken Vlaming.

In werkelijkheid gaat het niet om een verplichting maar om een streefdoel dat de Fransen willen waarmaken tegen 2025. De doelstelling om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te halveren, is al bijna tien jaar oud en had oorspronkelijk 2018 als tijdshorizon. Het zogenaamde ‘Ecophyto’-plan zette in op sensibilisering via een netwerk van 2.000 voorlopers die de alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen proberen toe te passen. Volgens minister Le Foll zijn zij daar wonderwel in geslaagd. Hij maakt gewag van een reductie van het pesticidengebruik op deze bedrijven met 12 procent in 2013, een jaar waarin het totale verbruik in de Franse landbouw met negen procent steeg.

De verspreiding van goede landbouwpraktijken gaat echter niet zo snel dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen reeds een daling vertoont in Frankrijk. Tegenvallende weersomstandigheden, dat wil zeggen gunstig weer voor plantenziekten en insecten, deden Franse boeren de voorbije jaren zelfs vaker grijpen naar gewasbeschermingsmiddelen. Met 3,4 kilo actieve stof per hectare zit Frankrijk volgens de minister van Landbouw onder het Europese gemiddelde van 4 kilo actieve stof (periode 2011-2012). Maar dat stemt hem niet tevreden want op een landbouwareaal als dat van Frankrijk, en met een specialisatie als wijnbouw, gaat het hoe dan ook om grote volumes.

Volgens Le Foll was de doelstelling uit het eerste plan te ambitieus en ontbrak het de Franse boeren aan instrumenten om de pesticidenreductie waar te maken. Tegen 2025 zou de halvering wel moeten lukken, onder meer omdat het aantal voorbeeldbedrijven opgeschroefd wordt van 2.000 naar 3.000. De tussentijdse doelstelling voor 2020 is een kwart minder gewasbeschermingsmiddelen. Op de vraag hoe de boeren dat moeten klaarspelen, antwoordt de Franse landbouwminister dat het met inzet van precisielandbouwtechnieken enerzijds en biologische bestrijding anderzijds mogelijk moet zijn.

Door de toelevering te verplichten in vijf jaar tijd een vijfde minder gewasbeschermingsmiddelen te verkopen, wil de overheid hen aanmoedigen om boeren advies in plaats van chemie te verkopen. Fytohandelaars die het niet op die doelstelling begrepen hebben, riskeren boetes. De plannen van de Franse regering zijn dus niet voor alle betrokken partijen ‘slechts’ een inspanningsverbintenis.

Meer weten? Lees het interview met de Franse landbouwminister in Libération.