Wildschade kost Vlaanderen meer dan 1 miljoen euro in drie jaar

Wie schade aan gewassen, vee, bos of goederen oploopt door beschermde diersoorten of niet-bejaagbaar wild kan van de Vlaamse overheid een schadevergoeding krijgen. Zowel schade bij landbouwers als schade bij particulieren komt daarvoor in aanmerking.

Vlaams parlementslid Stijn De Roo vroeg een stand van zaken op bij Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v). Daaruit blijkt dat tussen 2022 en 2024 in Vlaanderen 304 wildschadedossiers werden goedgekeurd. In totaal werd daarbij meer dan één miljoen euro aan schadevergoeding uitbetaald. Watervogels waren de grootste schadeveroorzakers. Met 167 erkende dossiers en een totaalbedrag van ongeveer 693.000 euro nemen ze meer dan de helft van alle vergoedingen voor hun rekening.

Vooral de kleine rietgans maakte in Vlaanderen veel schade, maar liefst 82 keer werd deze soort genoemd in de dossiers. Kleine rietganzen landen vaak in grote groepen op akkers en richten vooral schade aan in granen en wintertarwe. Ze vreten jonge scheuten en vertrappelen percelen. Dat leidt tot kale plekken, opbrengstverlies en soms zelfs herinzaai. Op de tweede plaats komt de kolgans (35 keer genoemd).

Ook zangvogels vallen op in de statistieken. Hoewel er slechts 16 dossiers erkend werden, liep de totale uitbetaling op tot ruim 127.000 euro. Dat komt neer op gemiddeld meer dan 8.000 euro per dossier, een opmerkelijk hoog bedrag in verhouding tot het aantal gevallen. "Deze vogels veroorzaken vaak schade in de fruitteelt, een veel kapitaalintensievere teelt dan bijvoorbeeld maïs. Aangepikt fruit is bovendien volledig ongeschikt voor verkoop”, verduidelijkt het Agentschap Natuur en Bos.

59 goedgekeurde wolvendossiers

De wolf stond centraal in 59 goedgekeurde dossiers. Daarvoor werd in totaal bijna 66.000 euro uitgekeerd. De schadevergoedingen lopen erg uiteen van 198 tot 9.829 euro. Vorig jaar werden 33 dossiers ingediend waarvan tot op heden 7 de stempel ‘toegekend, ‘goedgekeurd’, of ‘weerhouden' kregen.

Steenmarters waren over de twee jaar verantwoordelijk voor 20 dossiers, samen goed voor ongeveer 85.500 euro schadevergoeding. De bever blijft met 10 dossiers en ruim 15.000 euro aan uitbetalingen eerder bescheiden aanwezig in het overzicht. In de categorie ‘andere soorten’ werden 31 dossiers goedgekeurd, goed voor een totaalbedrag van bijna 45.000 euro. Helemaal onderaan staat het wild zwijn: daar werd één enkel dossier erkend, met een uitbetaling van 269 euro.

Dalend aantal schadevergoedingen

Het aantal goedgekeurde wildschadedossiers en de totale uitbetalingen nemen sinds 2022 duidelijk af. Drie jaar geleden werden nog 140 dossiers erkend voor ruim 630.000 euro. In 2023 zakte dat naar 86 dossiers en iets meer dan 200.000 euro, om in 2024 verder terug te vallen tot 78 dossiers en minder dan 200.000 euro. De cijfers voor 2023 en 2024 zullen wel nog hoger uitvallen in de loop van het jaar, omdat een aantal dossiers op het moment van de telling nog niet afgerond was.

"Voor 2024 zijn nog 34 dossiers in behandeling", duidt ANB. "Meestal zijn deze dossiers ontvankelijk maar wacht men op de juiste schaderaming. Bij ganzenschade in wintertarwe wordt de schade bijvoorbeeld pas definitief vastgesteld vlak voor de oogst in juli 2025." Volgens het agentschap geven de huidige cijfers nog geen juist beeld van de evolutie.

Een andere verklaring voor de lagere schade-uitbetalingen is de prijsschommeling van graan volgens ANB. "De oorlog in Oekraïne en de hogere energiekosten deden in 2022 de prijzen van het graan stijgen met respectievelijk 71 procent en 24,5 procent. Intussen zijn die prijzen weer gedaald", klinkt het.

Binnenkort andere soortenschaderegeling

Eerder dit jaar adviseerden de SALV en Minaraad om wildschade bij de registratie niet enkel in euro’s uit te drukken want door de jaarlijkse prijsschommelingen van gewassen zijn sommige trends daardoor niet goed zichtbaar. Schade per oppervlakte zou een goede aanvulling zijn volgens de raden. Verder benadrukten ze ook dat Vlaanderen in de toekomst goed doordachte keuzes moet maken over hoe en waar men natuurherstelbeleid wil vormgeven. De terugkeer van bepaalde diersoorten en de sterke ruimtelijke versnippering in Vlaanderen zorgen namelijk voor toenemende spanningen en conflicten tussen mensen en wilde dieren. Landbouwminister Brouns maakte bij het begin van zijn periode reeds duidelijk dat hij van plan is om de soortenschaderegeling te wijzigen. Hij wil onder meer de voorwaarden voor administratieve schadevergoedingen aanpassen en de schade sneller en billijker vergoeden.