West-Vlaanderen voorziet half miljoen extra budget voor waterkwaliteit
West-Vlaanderen, de provincie met de minste zuiveringsgraad, lanceerde op Wereldwaterdag vrijdag 22 maart het nieuwe provinciaal Waterkwaliteitsplan. Bedoeling is om de waterkwaliteit in de provincie te verbeteren. Dat is nodig, want volgens de Europese Kaderrichtlijn Water moeten alle waterlopen binnen de Europese Unie in 2027 een goede kwaliteit moeten bereiken. Voor de uitvoering van het actieplan is er 550.000 euro extra budget voorzien.
De druk op de waterkwaliteit is groot in West-Vlaanderen. In geen enkele andere Vlaamse provincie zijn zo weinig huishoudens aangesloten op het rioleringsnetwerk. De riolerings- en zuiveringsgraad is er de laagste van Vlaanderen. Daarbij komen ook nog de lozingen van industrie, rioolwaterzuiveringsinstallaties en de vele landbouwbedrijven. “Om een goede waterkwaliteit te behalen, moet werk gemaakt worden van een integrale aanpak, waarbij iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt”, meldt het bestuur. “De provincie als waterloopbeheerder, de lokale besturen, de huishoudens en burgers, landbouwers en industrie.”
Vier pijlers
Het actieplan is opgebouwd rond vier pijlers. De eerste twee focussen op een reductie van zowel puntvervuiling als diffuse verontreiniging. Puntvervuiling is afkomstig van het lozen van spuitresten of gewasbeschermingsmiddelen op één geconcentreerde plaats. Uiteraard is het niet de bedoeling om dit te doen nabij een waterloop, maar als deze resten op een verhard oppervlak terechtkomen, dan spoelen die vroeg of laat naar het water. Als de afvoer van dat verhard oppervlak is aangesloten op de riolering of waterloop, dan krijg je plaatselijk een zeer hoge verontreiniging of een puntvervuiling. Volgens Inagro is puntvervuiling de belangrijkste vorm van verontreiniging van oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen. Meer dan 50 procent van alle vervuiling is hieraan toe te wijzen. Diffuse verontreiniging is het omgekeerde: een verontreiniging die komt van meerdere, niet altijd duidelijke bronnen.
De derde pijler betreft het versterken van de kennis en expertise rond kostenefficiënte, duurzame en innovatieve technieken om de waterkwaliteit te verbeteren. De vierde pijler omvat alle integrale en gebiedsgerichte projecten die de drie andere pijlers overkoepelen.
De provincie zet concreet in op monitoring en metingen, op sensibiliserende acties naar landbouwers, wil een gebiedsdekkend aanbod aan openbare vul- en spoelplaatsen uitstippelen die voldoen aan de toekomstige normen en zal lokale besturen ondersteunen bij de opmaak en realisatie van decentrale waterzuivering in het buitengebied.
Openbare vul- en spoelplaatsen
Om puntvervuiling tegen te gaan, voorziet het plan de opbouw en uitrol van een gebiedsdekkend netwerk van vul- en spoelplaatsen. Om dit te realiseren wil de provincie diverse spelers betrekken met een bevraging. “Het heeft weinig zin om slechts hier en daar een openbare vul- en spoelplaats te voorzien, zonder dat er zicht is of de noden van een gebied daarmee gedekt zijn”, zegt Bart Naeyaert, gedeputeerde voor Landbouw. “We kunnen wel leren uit de 14 plaatsen die nu reeds zijn aangelegd. Om de densiteit van het netwerk van (openbare) vulpunten en vul- en spoelplaatsen te bepalen, moet een uitgebreide bevraging gebeuren bij landbouwers waarbij men ingelicht wordt over de huidige situatie. De bevraging moet meer inzicht geven in hoeverre landbouwers gebruik willen maken van de openbare plaatsen, hoever men daarvoor wil rijden en wat een faire vergoeding zou zijn om gebruik te maken van de faciliteiten. Er zijn ook landbouwers, loonwerkers en anderen die eigen vul- en spoelplaatsen hebben of van plan zijn er aan te leggen en ze misschien ook te delen.”
“Misschien zijn er ook andere praktijken die daarbij kunnen ingeschakeld worden en die bij de bevraging naar boven komen”, zegt Naeyaert nog. “Bij Inagro is er in ieder geval al heel veel kennis aanwezig. Het moet de bedoeling zijn om samen met de landbouwers die een gebied delen tot een realistisch plan te komen zodat men op een praktische wijze volgens de regels van de kunst kan vullen en spoelen. Dit gebeurt eerst in de kwetsbaarste deelgebieden, bijvoorbeeld waterwingebieden, om daaruit te leren voor een gebiedsdekkende aanpak.”
Niet enkel de landbouw
Maar de aanpak van puntvervuiling zal niet enkel op landbouwterrein gebeuren. Zo komt er een volledige afkoppeling van provinciale domeinen, om zo de achterwaartse lozingen op groene assen aan te pakken. “De bedoeling is dat er minder of geen vervuild water nog in de provinciale domeinen binnen kan stromen en dat alle water dat uit de provinciale domeinen gaat zuiver is, of naar de riolering of decentrale zuivering wordt geleid”, gaat Naeyaert verder. “We hebben domeinen waar bij aankoop al heel oude cafetaria’s, bezoekerscentra of woningen stonden. Dat vergt soms heel serieuze investeringen om ofwel te zuiveren ofwel om de aansluiting op riolering te voorzien, soms op grotere afstanden. Uit deze oefeningen leer je ook veel over de mogelijkheden en onmogelijkheden. Wat de groene assen betreft, wordt er ook vaak geloosd op de grachten of beken die langs de groene assen lopen. Ook die lozingen willen we aanpakken volgens prioriteit.”
De provincie wil ook komaf maken met fosfaat op afstand van het afstroomniveau. “Los van de historische fosfaatverzadiging van bepaalde gronden die ons nog lang parten kan spelen, kunnen er ook andere redenen zijn voor hoge fosfaatconcentraties”, zegt Naeyaert. “We kunnen ook gericht kijken of we nieuwe lozingen van fosfaten kunnen voorkomen, en of we kunnen zorgen dat fosfaat uit de waterloop wordt verwijderd. Er lopen daaromtrent proefprojecten op Inagro waarvan we de effectiviteit verder in de praktijk willen uittesten en toepassen.”
Tot slot zal er ook meer worden ingezet op controles, advies en sensibilisering, en steunmaatregelen voor lokale besturen om hen bij te staan in hun waterbeleid.
Bron: Eigen berichtgeving
