Wereldvoedseldag: "Wereldwijd samenwerken om te streven naar betere productie, betere voeding, beter milieu en beter leven"
OpinieTachtig jaar na de oprichting van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) is er nog steeds honger in de wereld, maar dat is niet onvermijdelijk. Met een visie gebaseerd op de ‘Vier Beters’ wil de FAO dat realiseren: betere productie, betere voeding, een beter milieu en een beter leven voor iedereen. Wereldwijde samenwerking is daarbij nodig, zeker nu wereldwijde voedselsystemen meer dan ooit met elkaar verweven zijn. Dat schrijft Qu Dongyu, Directeur-Generaal van de FAO, in een opiniestuk.
Op 16 oktober viert de wereld World Food Day of Wereldvoedseldag. Het is één van de bekendste dagen op de VN-kalender. Met de voedselcrisis die wereldwijd toenemen, is Wereldvoedseldag actueler dan ooit, klinkt het bij FAO. Elk jaar zetten meer dan 150 landen zich in, van overheden en ngo’s tot journalisten, jongeren en burgers, met als doel: positieve verandering stimuleren op het gebied van voedselzekerheid, voeding en duurzaamheid. Dit jaar start FAO op Wereldvoedseldag met de bewustmakingscampagne ‘Hand in hand voor beter voedsel en een betere toekomst’. Naar aanleiding van Wereldvoedseldag kroop de Directeur-Generaal van de FAO, Qu Dongyu, in zijn pen voor een opiniestuk.
Keuze tussen vooruitgaan en achteruitgaan
Dit jaar staat Wereldvoedseldag in het teken van het 80-jarig bestaan van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), die, sinds haar oprichting, het mandaat heeft om te streven naar een wereld waarin niemand aan gebrek of honger lijdt.
Vandaag lijdt ongeveer 8,2 procent van de wereldbevolking aan chronische ondervoeding. Ter vergelijking: in 1946 leefde bijna twee derde van de wereldbevolking in gebieden met onvoldoende voedselvoorziening, zoals bleek uit de eerste Wereldvoedselenquête die de FAO in de eerste maanden van haar bestaan uitvoerde.
In 2025 produceert de wereld, ondanks een bevolking die meer dan drie keer zo groot is, ruim voldoende calorieën om iedereen te voeden. Nu we Wereldvoedseldag herdenken en stilstaan bij de uitdagingen uit het verleden, het heden en de toekomst, herinner ik me één van de conclusies uit die eerste enquête: “De keuze is tussen vooruitgaan en achteruitgaan.”
Van het runderpestvirus tot de Codex Alimentarius
De FAO en haar lidstaten hebben in de voorbije decennia indrukwekkende resultaten geboekt: het uitroeien van het runderpestvirus, het opstellen van de Codex Alimentarius voor voedselveiligheidsnormen, een quasi verdrievoudiging van de wereldwijde rijstopbrengst sinds de oprichting van de Internationale Rijstcommissie eind jaren ‘40, het onderhandelen van internationale verdragen over duurzame visserij en genetische hulpbronnen, de invoering van waarschuwingssystemen tegen plagen en ziektes, de oprichting van het Agricultural Market Information System (AMIS) ter ondersteuning van de handel en de ontwikkeling van voedingsrichtlijnen die niet alleen gericht zijn op het bestrijden van ondervoeding, maar ook op het groeiende probleem van overgewicht in de wereld.
Toen in 2019 de woestijnsprinkhanen-crisis uitbrak, midden in de zwaarste periode van de covid-19-pandemie, werd er 231 miljoen dollar gemobiliseerd om de situatie aan te pakken, waardoor er naar schatting 1,77 miljard dollar aan verliezen werd vermeden en de voedselvoorziening voor meer dan 40 miljoen mensen in tien landen werd gevrijwaard.
Samenwerking leidt tot succesverhalen
Deze verwezenlijkingen zijn te danken aan onze lidstaten, die standvastig zijn gebleven in hun steun voor het idee dat een wereld zonder honger een betere wereld is voor iedereen. Deze en andere succesverhalen tonen aan wat mogelijk is wanneer landen hun kennis en middelen bundelen, wanneer er politieke wil is, en wanneer partnerschappen effectief worden ingezet.
De wereldwijde voedselsystemen zijn sterker dan ooit met elkaar verweven: meer dan een vijfde van alle calorieën die we consumeren, passeert internationale grenzen
Vandaag is het belangrijker dan ooit om die geest van samenwerking die al 80 jaar aan de basis ligt van ons werk, in stand te houden. De wereldwijde voedselsystemen zijn sterker dan ooit met elkaar verweven: meer dan een vijfde van alle calorieën die we consumeren, passeert internationale grenzen. Tegelijkertijd worden deze systemen bedreigd door klimaatschokken, plagen, economische crisissen en conflicten die geen grenzen kennen en decennia van vooruitgang kunnen ondermijnen.
Zoals we vandaag zien met de verspreiding van vogelgriep, de herfstlegerworm en sprinkhanenplagen, kan geen enkel land deze grensoverschrijdende bedreigingen alleen aan. We moeten ervoor zorgen dat de meer dan één miljard mensen die werken in de voedselsystemen en ons allemaal van voedsel voorzien, de veerkracht hebben om de risico’s waarmee ze dagelijks worden geconfronteerd, het hoofd te bieden én te overwinnen.
Inspanningen opschalen en versnellen
We beschikken over de nodige technologieën, financiële instrumenten, beleidskaders, kennis en capaciteit om honger in de wereld snel en doeltreffend aan te pakken. Een betere toegang tot markten is daarbij essentieel, zowel om ongelijkheid te verminderen als om voedsel daar te krijgen waar het nodig is. Volwaardige marktparticipatie betekent toegang tot droogteresistente zaden, kennis over duurzame normen voor de visserij en bosbouw, fytosanitaire regelgeving voor planten- en diergezondheid, digitale technologieën, innovatieve instrumenten voor hulpbronnenbeheer en vroegtijdige waarschuwingssystemen.
We hebben al een kader om onze inspanningen op te schalen en te versnellen. Het ‘Hand in Hand’-initiatief van de FAO identificeert investeringskansen in regio’s waar niet alleen armoede en honger het grootst zijn, maar ook het landbouwpotentieel het hoogst is. Het ‘One Country One Priority Product’-initiatief stimuleert landen om hun unieke landbouwproducten te promoten en zo duurzame voedselsystemen en plattelandsontwikkeling te ondersteunen.
Het Zuid-Zuid en Driehoeksamenwerkingsprogramma erkent dat veel ontwikkelingslanden belangrijke spelers zijn geworden in de internationale ontwikkeling en economie, en ondersteunt investeringen en partnerschappen tussen landen. Het Digital Villages initiatief wil landbouwers wereldwijd toegang geven tot digitale technologieën, e-commerce en kennis, om zo de digitale kloof verkleinen. De G20 Global Alliance Against Hunger and Poverty brengt landen en partners samen om actie en investeringen te mobiliseren in de strijd tegen honger en armoede in de wereld.
De Vier Beters als gedeeld doel
Bij FAO vertalen we deze visie in de Vier Beters: betere productie, zodat boeren meer kunnen produceren met minder middelen; betere voeding, omdat kwaliteit even belangrijk is als kwantiteit; een beter milieu, om gezonde ecosystemen te behouden; en een beter leven voor iedereen, zodat plattelandsgemeenschappen waardigheid en kansen kunnen opbouwen.
Samen zorgen deze Vier Beters ervoor dat niemand wordt achtergelaten. Als we ervoor kiezen deze doelen níét na te streven, dan zetten we stappen achteruit. Tachtig jaar na de oprichting van de FAO is er nog steeds honger in de wereld, maar dat is niet onvermijdelijk. Met een gedeeld doel kunnen we, en moeten we, vooruitgang boeken. Met blijvende samenwerking kunnen we honger in de wereld definitief uitroeien. Voor een betere, voedselzekere toekomst voor iedereen.
Met dit opiniestuk wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.
De auteur
Dr. Qu Dongyu is Directeur-Generaal van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).
Beeld: FAO
