Wereldtop in Parijs, crisis thuis: de slager zoekt versterking

Ruim anderhalf jaar sleutelden de Belgian Butcher Bulls, het team dat deelnam aan de World Butchers’ Challenge in Parijs, aan hun prestaties, met intensieve trainingen in de slagerschool PIVA in Antwerpen. Tijdens de competitie kregen de Belgische slagers 3,5 uur om een volledig rund, een lam, een varken en vijf kippen te verwerken tot een indrukwekkende vitrine van creatieve producten. “Niet elk team haalde de eindstreep, maar wij slaagden erin om alles correct en binnen de tijd af te werken”, vertelt Els, echtgenote van teamlid en slager Filip Creusters uit Oud-Turnhout.

Met een totaalscore van 70,82 procent deden de Belgian Butcher Bulls nauwelijks onder voor de top drie. Frankrijk pakte goud met 72,14 procent, gevolgd door Duitsland en Australië. België behaalde amper 1,3 procentpunten minder dan de wereldkampioen Frankrijk. Volgens het Belgische team speelde niet alleen de technische skills, maar ook het showelement en de presentatie een rol. “Onze werkplek was kraaknet en onze vitrine mocht echt gezien worden”, zegt Els trots.

Toch klinken er ook kritische noten. Zo zouden andere teams minder correct zijn omgegaan met vleesverwerking, zonder daarvoor gestraft te worden. “Maar we laten het hoofd niet hangen. Dit was geen eindpunt, eerder een stevige tussenstop richting 2028”, klinkt het.

Vakmanschap onder druk

Hoewel België internationaal sterke slagers aflevert, kampt de sector in eigen land met ernstige tekorten. Voor elke elf slagers die de handdoek in de ring gooien, komen er amper drie in de plaats. Al sinds 1996 staat het beroep op de lijst van knelpuntberoepen. 

De cijfers liegen er niet om: in 2024 werden 534 vacatures voor slagers geregistreerd, waarvan er eind oktober nog 280 openstonden. Tel je daar de hulpvacatures bij, kom je aan 643 vacatures, waarvan 317 onvervuld. Een nijpend tekort dus, dat deels te wijten is aan de vergrijzing in de sector, maar ook aan de beperkte instroom.

Slager geen knelpuntberoep meer

Toch wordt het voor werkgever nog moeilijker om personeel te vinden. De Vlaamse regering schrapt namelijk het beroep slager van de lijst met knelpuntberoepen waarvoor arbeidsmigratie uit EU-landen vlotter mogelijk is. Daardoor moeten bedrijven nu eerst aantonen dat ze in Vlaanderen of de EU niemand vinden, vooraleer ze iemand van buiten Europa mogen aantrekken. Vlaams minister van Werk Zuhal Demir wil zo misbruik tegengaan, maar werkgevers vrezen dat dit de rekrutering verder zal bemoeilijken. Sectororganisaties hadden net aangedrongen op een uitbreiding van de lijst, niet een inperking. 

Beeld opkrikken

De aantrekkelijkheid van het beroep lijdt onder hardnekkige vooroordelen. Slager zijn zou vuil, zwaar en ongezond werk zijn. Om dat beeld bij te sturen, zetten scholen als PIVA in op de veelzijdigheid van het vak. “Onze leerlingen leren ook koken en verzorgen cateringopdrachten”, vertelt Bert Vogels, technisch adviseur bij PIVA. “Zo tonen we dat het beroep meer omvat dan enkel vlees versnijden.”

Ook Angelique Musschoot, uitbater van Slagerij Robby en Angelique en deelnemer aan het WK, ziet hoe jongeren het beroep niet meer kennen. “Slager zijn is creatief, sociaal en veelzijdig. Het is een prachtig vak, maar jongeren weten niet wat het inhoudt. Op sociale media worden we afgeschilderd alsof we onze werknemers uitbuiten, terwijl wij zorgen voor correcte lonen en moderne werkuren.”

Om dat negatieve beeld te counteren, nam ze deel aan het WK Slagerij met de Belgian Butcher Bulls. “Zo’n wedstrijden tonen hoe mooi en waardevol ons vak is. Slager zijn, dat is vakmanschap. Dat moeten we meer laten zien.”

Opleiding mist slagkracht 

Toch blijft het ook op vlak van opleiding een strijd. Angelique merkt dat jongeren vaak te weinig over voeding meekrijgen. “Kinderen weten niet meer hoe hun eten gemaakt wordt. Op school leren ze het niet meer, thuis komen ze er amper mee in contact. We zijn vervreemd geraakt van de basis”, zegt ze.

Tijdens het WK in Parijs, deed ze heel wat inspiratie op. “Daar werken ze in de opleidingen met 3D-brillen en virtuele uitbeenlessen. Bij ons hinken we achterop. Als we jongeren willen aantrekken, moet ook het onderwijs mee evolueren.”

Ook het volwassenonderwijs speelt een rol. Opleidingscentra als Syntra West trekken jaarlijks een beperkte maar gemotiveerde groep cursisten, vaak mensen die al in de sector werken of bewust voor een carrièreswitch kiezen. Toch blijft het puzzelen om genoeg mensen op de been te krijgen. Uit cijfers van de Landsbond der Beenhouwers, Spekslagers en Traiteurs van België voor blijkt dat er elk jaar zo’n honderdtal jongeren afstuderen als slager. Na uitval en afzwaaiers blijven er gemiddeld maar dertig langdurige instromers over.