Vroegste bloesems ooit in Haspengouw, fruitsector houdt adem in

Vroege bloei

Haspengouw is de fruitmand van Limburg en is in het voorjaar een populaire hotspot voor toeristen omwille van de weelderige fruitbloesems. Door de milde winter en zachte temperaturen staan de knoppen van de fruitbomen al op springen, “en dat is uitzonderlijk vroeg”, zegt Bylemans. “Volgens onze berekeningen zal de beginbloei van de peer starten in de week van 24 maart. Dat is zo’n drie weken vroeger dan het dertigjarig gemiddelde.” Het is de eerste keer ooit sinds de metingen in 1943 dat de bloei zo vroeg start. “Voorgaande jaren startte de bloei ook al vroeger dan normaal, maar dit jaar begint de bloei dus nog sneller en zal hij ook al rond half april afgelopen zijn”, aldus de directeur van pcfruit.

Vorstschade?

Toch zullen fruittelers pas na de periode van de IJsheiligen op hun twee oren kunnen slapen. Tot half mei bestaat namelijk de kans op lentenachtvorst die de geopende fruitbloesems schaadt waardoor er bijgevolg een grote kans is op een misoogst. Door de zachte temperaturen hebben de knoppen van de fruitbomen zich momenteel al verder ontwikkeld dan normaal. “Wanneer het volgende week zou gaan vriezen, is dat een probleem. Normaal gezien zouden de knoppen nog niet dermate ontwikkeld zijn, wat ze nu bijzonder gevoelig en kwetsbaar maakt als de temperatuur tot het vriespunt zakt”, vertelt Bylemans. Er treedt al schade op wanneer de temperatuur onder twee graden zakt.

“Wanneer de bloesem vroeg bloeit, wordt de periode waarin nachtvorst kan optreden langer waardoor dus de kans op schade vergroot”, benadrukt Bylemans. Fruittelers zullen nu twee maanden waakzaam moeten zijn voor mogelijke lentevorstschade, in plaats van een "normale" risicoperiode van slechts drie weken. “Dat is nu een bijzonder lange periode van onzekerheid”, waarschuwt de pcfruit-directeur. “Elke vorstperiode die nog zou komen zal schade toebrengen.”

Vroege bloei, vroege oogst

“Zolang er geen vorst is, is een vroege bloesem in feite geen probleem”, klinkt het. Een vroege bloei betekent ook een vroege productie. Gezien de bloesems vroeger dan normaal aanzetten, zal ook de oogstperiode drie weken vervroegd starten. “We zullen dit jaar in augustus al volop peren kunnen plukken. Het voordeel is dat we dan jobstudenten kunnen inschakelen voor de pluk”, aldus Bylemans.

Late appelrassen profiteren zelfs van een vroege bloei omdat ze een langere periode hebben van warmte en zon om te rijpen. Anderzijds hebben rode of halfrode appels net koude nodig om hun kleur te verkrijgen. Voor deze appelvariëteiten is de vroege bloei dan weer eerder nadelig omdat ze tegen de oogsttijd mogelijk nog niet de gewenste kleur zullen hebben.

Ook over de bestuiving maakt Bylemans zich niet veel zorgen. “De bestuivers evolueren dit jaar synchroon met het vroege seizoen”, klinkt het. Hij onderstreept evenwel dat land- en tuinbouwers waakzaam moeten zijn voor het ‘desynchonisatie’-fenomeen als gevolg van klimaatverandering. “Als er een plaag verschijnt, duikt meestal min of meer gelijktijdig ook de natuurlijke vijand van die plaag op. Wanneer in de toekomst door klimaatverandering de timing van de seizoensgebonden plagen of predatoren erg verschilt, kan dat wel problemen opleveren en dan krijg je situaties waardoor soorten verdwijnen of sterk verminderen omdat het voedsel dan niet meer aanwezig is. Maar voorlopig is dit nog niet aan de orde.”