Voedselprijzen rijzen de pan uit in Rusland en bezorgen Poetin kopzorgen

Het onafhankelijke Russische nieuwsmedium Meduza berichtte recent over een serie van diefstallen van boter. Het zuivelproduct maakte de voorbije maanden een sterke prijsstijging door en is voor veel Russen uitgegroeid door een onbetaalbaar basisproduct. Het zou voor sommige supermarkten zelfs aanleiding zijn geweest om de boter te verpakken in antidiefstalverpakkingen die normaal gebruikt worden voor dure producten als premium alcohol en kaviaar.

De prijsstijging van boter staat niet op zich. Recente statistiek van het Russische staatsbureau van de statistiek, Rosstat, laat zien dat de prijzen van een reeks basisvoedingsproducten sinds vorig jaar sterk zijn gestegen. Aardappelen met 73 procent; een aantal groenten met 20 procent; zure room, melk, brood en vis met 12 tot 15 procent en boter dus met 30 procent.

Excuses van Poetin over eierprijzen

Het is niet de eerste keer dat de voedingsprijzen de pan uit swingen. Vorig jaar gingen de hoog oplopende eierprijzen nog met nationale aandacht lopen. Poetin maakte tijdens een traditionele vragenronde met publiek zelfs zijn excuses voor deze hoge prijzen. De Russische machthebber kan de prijsstijgingen van vooral basisproducten missen als kiespijn. Hij houdt de waan op dat de oorlog in Oekraïne geen impact heeft op het dagelijkse leven van de Russen.

De piekende prijzen van voeding bewijzen echter het tegendeel. Zij zijn volgens experts het gevolg van een door de oorlog aangewakkerde inflatie die richting de 10 procent gaat. Het Kremlin steekt miljarden in zijn oorlogsindustrie en stuurt honderdduizenden mannen naar het front. In deze context moeten niet-defensiegerelateerde sectoren concurreren voor mankrachten. Hierdoor zijn de lonen sterk opgelopen, hetgeen doorgerekend wordt in de producten. De land- en tuinbouw in Rusland zou op dit moment 200.000 arbeiders tekort komen en ook hier lopen de lonen op. Daarnaast zijn een aantal oogsten in Rusland mislukt door de veranderende weersomstandigheden.

In het geval van boter zou ook een lage zelfvoorzieningsgraad een rol spelen bij de prijsstijgingen. Zo stelt het persagentschap Reuters dat een vierde van de in Rusland geconsumeerde boter afkomstig is uit het buitenland. Veel van de traditionele leveranciers, zoals New-Zeeland en landen uit Latijns-Amerika, hebben hun export stopgezet als gevolg van de westerse sancties of moeilijkheden met het internationale betalingsverkeer of de logistiek. Rusland zou om deze reden naar andere landen kijken voor de import van boter, zoals Turkije. 

De overheid, die er alles aan doet om te voorkomen dat onbetaalbare voedselprijzen de bevolking ontevreden stemt, zou zich openlijk bemoeien met de import van deze boter. Om te vermijden dat de prijsstijgingen leiden tot binnenlandse onrust, is de Russische procureur-generaal Igor Krasnov een onderzoek gestart naar de prijsstijgingen door melkproducenten en kreeg het ministerie van landbouw de opdracht om de beschikbaarheid van voldoende fruit en groenten te waarborgen.