"Voedselhypes illustreren angst voor toekomst"

“De overdreven belangstelling voor gezondheidsproblemen die door voedsel veroorzaakt kunnen worden, is een uiting van angst voor de toekomst.” Dat zegt de Brit Rob Lyons, auteur van het boek ‘Panic on a Plate’ dat gaat over voedselangsten. “Voedsel wordt in relatie gebracht met kanker, genetische manipulatie, klimaatverandering, enz., maar we moeten leren dat in perspectief te zien”, klinkt het.

Eeuwenlang was de voornaamste vraag van mensen: ‘hoe kom ik aan voldoende eten?’ Hoewel er vandaag nog steeds mensen sterven van de honger is deze vraag in de ontwikkelde landen niet meer aan de orde. “Nu is er vooral bezorgdheid over het feit dat we niet te veel eten, dat we de verkeerde dingen eten of dat het niet voldoende duurzaam geproduceerd is”, meent Lyons. “Nu hangen er allerlei vooroordelen en paniek rond voedsel, zoals snobisme en anti-kapitalisme.”

Lyons is ervan overtuigd dat hele samenlevingen lijden aan een soort van eetstoornis. “Als ons voedsel ons niet meteen doodt, dan wringt het wel de planeet de nek om”, zegt hij. “Zo wordt voedsel in relatie gebracht met kanker, met genetische manipulatie, met te veel vet, met te veel suiker, met runderen die methaangas produceren dat weer slecht is voor het klimaat, met kunstmest, enz.”

De Brit beweert niet dat die relaties er niet zijn, maar vraagt wel om ze in perspectief te zien. “Zo is zwaarlijvigheid bijvoorbeeld lang niet zo’n groot probleem als wordt gezegd. Dat een groot deel van de bevolking te zwaar is, wil nog niet zeggen dat veel mensen daar ook onder lijden. In werkelijkheid heeft maar een klein percentage echt gezondheidsproblemen door zwaarlijvigheid”, aldus Lyons.

De algemene reactie bij een nieuw voedselschandaal toont volgens hem aan dat de maatschappij te ver is doorgeschoten bij de voedselproductie. "Bij de EHEC-crisis werd direct de relatie gelegd met de moderne manier van voedselproductie. In werkelijkheid ging het om de meest natuurlijke voeding die we kennen: kiemgroenten, die ook nog eens rauw werden gegeten", zegt Lyons.

In zijn boek ‘Panic on a Plate’ legt hij uit van waar die negatieve reacties op voeding komen. “Er is een verminderd geloof in de menselijke mogelijkheden en een overdreven gevoel van kwetsbaarheid. In plaats van te beseffen wat een groot deel van de wereldbevolking er kan gevoed worden met onze voedselproductie, ligt de focus helemaal op het feit dat we met te veel mensen zijn op de aardbol.”

Hetzelfde gebeurt volgens hem bij obesitas. “In plaats van even terug te blikken en te merken dat een teveel aan voeding beter is dan ondervoeding, hebben we het vooral over de zware tol van mogelijke gewichtgerelateerde ziektes en sterfte.” Lyons haalt ook uit naar de politiek. “Het wereldbeeld dat vandaag de bovenhand heeft, toont een duidelijk gebrek aan historisch perspectief en verregaand individualisme.”

Meer informatie: Panic on a Plate