"Voedingsbeleid is geen luxe: Gent en Garde verdient versterking, niet de hakbijl"
OpinieDe forse besparingen die Gent moet doorvoeren, lijken ook het succesvolle en gewaardeerde voedselbeleid ‘Gent en Garde’ te treffen. Al vier projecten rond duurzame en lokale voeding verloren hun projectsubsidies. “Met ‘Gent en Garde’ bouwde de stad de voorbije jaren aan een voedselstrategie die duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en lokale economie verbindt. Dit pionierswerk verdient versterking, niet de hakbijl”, schrijven Jelle Goossens en Chloé Van Uytven van Rikolto in een opiniestuk.
Gent moet fors besparen. De schuldenberg dwingt het stadsbestuur tot moeilijke keuzes, met besparingen op personeel, gebouwen en subsidies. Die realiteit is onmiskenbaar. Net in zulke crisismomenten is het echter cruciaal om toekomstgericht te denken. Wat we vandaag afbouwen, bepaalt immers de veerkracht van morgen. Ook het pionierende voedingsbeleid ‘Gent en Garde’ verdient die afweging. Kan Gent het zich veroorloven om te snoeien in deze investering op lange termijn?
Met een schuldenlast van bijna één miljard euro en een jaarlijkse besparingsdoelstelling van 120 miljoen euro staat stad Gent voor zware keuzes. De eerste signalen kwamen al in april, toen vier projecten rond duurzame en lokale voeding hun projectsubsidies verloren. Vandaag is duidelijk dat de besparingen zowat elk beleidsdomein treffen. Net daarom is het nu cruciaal om keuzes te maken die de begroting in evenwicht brengen en tegelijk de fundamenten leggen van een veerkrachtige stad.
Het Gentse voedingsbeleid is zo’n fundament. Met ‘Gent en Garde’ bouwde de stad de voorbije jaren aan een voedselstrategie die duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en lokale economie verbindt. Juist dit pionierswerk verdient versterking, niet de hakbijl.
VN bekroont Gentse voedselstrategie met klimaataward
27 september 2019Bescheiden middelen, indrukwekkende resultaten
Voeding raakt ons allemaal. Wat we eten, waar het vandaan komt en wie eraan verdient – het zijn geen vrijblijvende vragen. Voeding staat centraal in grote maatschappelijke uitdagingen zoals gezondheid, klimaat, landbouw, armoede en economie.
Stad Gent begreep dat als één van de eersten. Met ‘Gent en Garde’ bouwde de stad, met relatief bescheiden middelen, aan een voedselstrategie die tot vandaag in binnen- en buitenland geroemd wordt. Ter herinnering: Gent was de eerste stad ter wereld met een officiële ‘Veggiedag’ en de eerste Belgische stad met een volwaardige voedselstrategie. Gent wist zich zo in korte tijd te positioneren als een stad die van voeding een strategisch beleidsdomein maakte.
Die visie leverde een indrukwekkende hefboomwerking op. Denk aan Foodsavers, dat tonnen voedseloverschotten herverdeelt en sociale tewerkstelling creëert. Aan de eiwitstrategie in Gentse scholen, die de CO2-uitstoot van schoolmaaltijden met 41 procent verminderde. Of aan de samenwerking met buurtmoestuinen, lokale boeren en sociale restaurants. Gent was én is nog steeds koploper. Daar plukken Gentenaren, maar ook andere steden de vruchten van.
Vlaams geld, Gentse visie
De Vlaamse overheid lanceerde vorige week een projectoproep voor gezonde voeding op school. Een krachtig signaal dat bevestigt wat Gent al lang wist: investeren in voedingsbeleid is investeren in de toekomst. Voor Gent is dit een uitgelezen kans om zijn opgebouwde expertise en netwerken te verbinden met Vlaamse doelstellingen. Maar dan moet de stad blijvend durven investeren.
De initiatieven die in april reeds hun subsidies verloren, waren geen randinitiatieven maar onderdeel van een breder, uniek ecosysteem. Het succes van ‘Gent en Garde’ steunt op samenwerking tussen stadsdiensten, scholen, middenveldorganisaties, onderzoekers, ondernemers en burgers. Als dat netwerk verdwijnt, verliest de stad niet alleen partners, maar ook slagkracht.
Wat is er al geweten over besparingen op vlak van voedsel, landbouw en natuur?
De besparingsoperatie die de stad Gent gaat doorvoeren, werd donderdag toegelicht tijdens een persconferentie. Hoewel veel details nog ontbreken zijn er wel al een aantal zaken bekend die verband houden met landbouw, voeding en natuur:
De voedselraad van de stad wordt opgedoekt. Die raad bestaat uit een 30-tal betrokken actoren en heeft als opdracht de voedselstrategie ‘Gent en Garde’ vorm te geven. De dienst zet onder meer in op voedsel uit de korte keten.
De stad blijft schoolmaaltijden voorzien voor kleuters.
In Drongen kreeg het personeel van schoolhoeve De Campagne te horen dat de stad de kinderboerderij wil afstoten. Voor het domein dat al 40 jaar bestaat en net nog vernieuwd werd, wordt een externe uitbater gezocht.
Er wordt niet bespaard op het onderhoud van natuur en openbaar groen. De drie miljoen euro die gereserveerd is voor de verdere uitrol van het RUP Groen, een groot plan dat honderden hectares groen beschermt, blijft behouden.
De subsidies voor de aankoop van natuurgebieden door Natuurpunt blijven bestaan, goed voor 140.000 euro per jaar.
Kracht van samenwerking
De budgettaire context is moeilijk, dat ontkent niemand. Net daarom moeten we nu investeren in wat op lange termijn opbrengt. Een investering in voedingsbeleid is een investering in klimaat, welzijn, tewerkstelling, lokale economie, kennis en sociale cohesie. ‘Gent en Garde’ bewees zich de afgelopen jaren als een motor van innovatie, samenwerking en structurele verandering. Het beleid werd opgebouwd met beperkte middelen, maar bracht grote maatschappelijke meerwaarde. Die motor nu stilleggen zou niet alleen een verlies zijn van opgebouwde structuren, maar ook van toekomstgericht denken.
Dit is dan ook een pleidooi om keuzes af te wegen tegen hun werkelijke impact. Laat deze besparingsoefening geen loutere rekensom zijn, maar een duurzame keuze voor wat Gent sterker maakt – vandaag en morgen. Voedingsbeleid is, meer dan ooit, toekomstbeleid.
Met dit opiniestuk willen de auteurs een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. Ze schrijven in eigen naam en zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.
De auteurs:
Jelle Goossens is communicatiemedewerker en woordvoerder van Rikolto. Chloé Van Uytven is er communicatiemedewerker. Rikolto (voorheen Vredeseilanden) is een internationale organisatie die werkt aan duurzamere en eerlijkere voedselsystemen.
Beeld: stad Gent
