Vlaams regering hervormt vergunningenbeleid
nieuwsDe Vlaamse regering heeft groen licht gegeven voor een actieplan dat de vergunningsprocedures moet hervormen. Voortaan zou het verkrijgen van een vergunning efficiënter moeten verlopen, met duidelijkere regels voor adviesverleners, meer ruimte om bezwaren tegemoet te komen en minder kansen op misbruik van beroepsprocedures.
Op voorstel van minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v) en minister-president Matthias Diependaele (N-VA) gaat de vergunningenmachine straks anders draaien. De vernieuwingen moet de verlening van vergunningen “sneller, voorspelbaarder en juridisch robuuster maken”.
Met de hervormingen wil Vlaanderen het beroep voorbehouden aan wie een concreet, actueel en persoonlijk omgevingsbelang kan aantonen. Kennelijk onrechtmatig beroep wil de regering ontmoedigen met geldboetes. Wie naar de rechter stapt, zal bovendien enkel nog argumenten kunnen aanhalen die al tijdens het openbaar onderzoek werden ingebracht. Nieuwe argumenten op tafel leggen tijdens de beroepsprocedure zal niet meer toegestaan worden.
Adviesverleners moeten zich niet uitspreken over wenselijkheid
Vandaag kunnen projecten ook maanden vertraging oplopen doordat vergunningverleners moeilijk een vergunbare oplossing vinden in de veelheid aan, vaak tegenstrijdige adviezen. Door de hervormingen zou er nu één helder, niet-bindend advies komen na overleg tussen alle betrokken adviesinstanties. De klassieke tweedeling tussen ‘gunstig’ en ‘ongunstig’ advies verdwijnt daarbij.
Ook wordt in het actieplan benadrukt dat adviesinstanties zich enkel mogen uitspreken over de wettigheid van een project, niet over de wenselijkheid ervan. In een beroepsprocedure zal een negatief advies voortaan niet langer kunnen worden ingeroepen als argument, omdat het slechts om een niet-bindend advies gaat.
Maatschappelijke meerwaarde als beoordelingscriterium
Een andere hervorming maakt het dan wel weer mogelijk dat de vergunningverlenende overheid bij de beoordeling van een omgevingsvergunning ook de maatschappelijke, ecologische, culturele, economische of sociale meerwaarde van een project meeweegt bij de inschatting van hinder en ruimtelijke impact.
Vraag om betere definitie van ‘gezond leefmilieu’
Vlaanderen vraagt de federale overheid ook om de draagwijdte van artikel 23 van de Grondwet, dat het recht op een gezond leefmilieu verankert, te verduidelijken. “De Vlaamse regering staat achter het principe van gezond leefmilieu, maar milieubescherming moet verzoenbaar blijven met democratische besluitvorming, nieuwe inzichten en maatschappelijke evoluties”, verduidelijkt Brouns.
Volgens hem zorgt de huidige interpretatie van het standstill-beginsel, waarbij het bestaande niveau van natuurbescherming niet mag worden verlaagd, voor rechtsonzekerheid rond omgevingsregels en vergunningen. “Daardoor worden noodzakelijke beleidsaanpassingen vandaag moeilijk of zelfs onmogelijk”, luidt het.
Pauzeknop
Om de procedures efficiënter te laten verlopen maakt de hervormingen het tot slot ook mogelijk voor initiatiefnemers om de procedure tijdelijk te pauzeren wanneer een omwonende bezwaar heeft ingediend. Die pauze geeft de initiatiefnemer de ruimte om aan dat bezwaar tegemoet te komen, zonder tijd te verliezen of investeringszekerheid kwijt te spelen. Vandaag laten de strikte termijnen voor vergunningverlening dat vaak niet toe, waardoor de procedure moet worden stopgezet en opnieuw opgestart. De nieuwe vergunningsprocedure laat ook toe dat een aangepast ontwerp aan het dossier toegevoegd wordt, zonder het volledige traject opnieuw te moeten doorlopen.
“Weg met het pestgedrag”
Vlaams minister-president Diependaele hekelt dat vergunningsprocedures vandaag projecten vaker blokkeren dan mogelijk maken. “We moeten af van dat pestgehalte rond ons vergunningenbeleid. Vandaag kan je projecten te makkelijk blokkeren of eindeloos rekken. Dat stoppen we”, luidt het. “Bezwaren moeten meteen op tafel komen, met open vizier. Adviezen moeten helder en oplossingsgericht zijn. En beroep is alleen mogelijk voor wie echt betrokken partij is.”
De vergunningenrevolutie kan starten
Inwerkingtreding voor later
Het volledige actieprogramma wordt de komende maanden vertaald in concrete decreten en uitvoeringsbesluiten. De kern van de hervorming zou de komende jaren stapsgewijs in werking moeten treden. “Dat zal gepaard gaan met een grondige monitoring en jaarlijkse bijsturing waar nodig”, klinkt het.
Een onmiddellijke bijsturing valt zeker niet uit te sluiten. Het Grondwettelijk Hof, dat waakt over de bescherming van burgerrechten, kan nog oordelen dat bepaalde goedgekeurde maatregelen de rechten van burgers te sterk inperken. Zo werd twee jaar geleden een hervorming van de beroepsprocedures van toenmalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) teruggefloten.
Voor Brouns lijkt het erop dat hij de hervorming zo snel mogelijk in werking wil zien treden. “Het vergunningenstelsel in Vlaanderen staat onder druk. Vergunningen zijn nochtans de motor voor zowat alles wat Vlaanderen nodig heeft en zijn ze essentieel om de welvaart veilig te stellen. Vandaag zorgen complexe procedures en lange doorlooptijden echter te vaak voor vertraging en onzekerheid. Daar maakt de Vlaamse regering nu komaf mee. Op basis van We maken van vergunningen opnieuw een instrument dat vooruithelpt in plaats van afremt. Met dit ambitieuze plan houden we woord: de vergunningenrevolutie kan starten”, klinkt het strijdkrachtig.
Bron: Eigen berichtgeving
