Jonge melkveehouder beproeft zijn geluk in Frankrijk
nieuwsZijn koffers staan ingepakt. Eind dit jaar vertrekt melkveehouder Bert Felis definitief naar Frankrijk. De 32-jarige Vlaams-Brabander nam er een melkveebedrijf met 65 dieren over. “Op het ouderlijke bedrijf waren geen mogelijkheden om te ontwikkelen. We voelden de hete adem van PAS en het Nationaal Park de Brabantse Wouden in onze nek. De grondprijzen stegen en we verloren areaal”, laat hij weten. Ook zijn ouders stappen mee in het avontuur en gaan halftijds op het bedrijf werken.
In de eindejaarsperiode trekt VILT langs bij een aantal boeren voor wie 2025 geen gewoon kalenderjaar was, maar een kantelpunt. Ontdek in elke nieuwsbrief de beslissing die de koers van hun bedrijf veranderde.
Een zelfrijdende mengwagen is het laatste element dat nog wacht op een verhuizing naar Frankrijk. De machine staat opgesteld voor een lege melkveestal in Beersel, in de zoom van Brussel. De laatste drachtige vaarzen zijn twee weken geleden op transport gegaan naar het nieuwe bedrijf, het melkvee is al langer weg. “In oktober 2023 zijn de melkkoeien verkocht en hebben we onze activiteiten stopgezet. Het enige wat nu nog rest, zijn een twintigtal dikbillen”, vertelt Bert Felis (32).
Enkele jaren geleden liet de jonge landbouwer nog onderzoek uitvoeren naar de ontwikkelingsmogelijkheden van het ouderlijke bedrijf, maar door de oranje PAS-status bleken deze beperkt. “Mijn ouders hadden een melkveebedrijf met 55 dieren en uitbreiding was nodig om het toekomstbestendig te maken”, vertelt hij.
Stikstofslot en druk van de Brabantse Wouden
Ook de nabijheid van het Nationaal Park Brabantse Wouden hing als een zwaard van Damocles boven het bedrijf. “Er werd drie jaar geleden een zeer agressief aankoopbeleid gevoerd door de overheid. De grondprijzen stegen daarnaast enorm. Momenteel is de onmiddellijke dreiging wat gaan liggen, maar wie weet wat de toekomst zal brengen”, uit hij zijn twijfels.
Felis besloot de toekomst in eigen handen te nemen. Aanvankelijk heeft hij in Vlaanderen en ook Wallonië rondgekeken voor een bedrijfsovername, maar uiteindelijk is de keuze op Frankrijk gevallen. “Frankrijk is relatief dichtbij en ik spreek de taal. Daarbij ligt de grondprijs er een factor tien lager dan hier”, laat hij weten.
Nadat verschillende bedrijven de revue passeerden, stuitte hij uiteindelijk op een melkveehouderij met 65 melkkoeien en tachtig hectare grond in Avessé, in het departement Sarthe in het westen van Frankrijk. De stallen dateren van 2009 en met een recente robot is het bedrijf klaar voor de nabije toekomst. “Het echtpaar dat het bedrijf runde, gaat met pensioen en zocht een opvolger”, vertelt de Vlaams-Brabander.
Het was via de organisatie 'Chambre d’Agriculture' dat hij het bedrijf vond. “Zij hebben een platform waar overlaters hun bedrijf op kunnen zetten.” Bij diezelfde organisatie volgde hij ook een Franse landbouwcursus om in aanmerking te komen voor overnamesteun van de overheid. “Deze steun is vergelijkbaar met VLIF-overnamesteun”, aldus de boer, die stelt dat de Franse overheid hiermee ook de toekomst van de landbouw wil zekerstellen. Want ook daar is er een gebrek aan overnemers.
Franse landbouw beter leren kennen
Nadat begin dit jaar het besluit was gevallen, is Felis naar de regio vertrokken en ging hij aan het werk bij een naburig bedrijf. “Dit om mijn overname voor te bereiden en ook het klimaat, de omgeving en de grond beter te leren kennen”, aldus de boer. "Ik kon nog niet bij mijn overnamebedrijf terecht omdat er onvoldoende werk was voor drie personen en een melkrobot."
Om zich in te werken in het nieuwe bedrijf is Felis de volledige maand december in Frankrijk. “Ik ben nu enkele dagen in België om wat zaken te regelen, maar in principe ben ik de hele maand ter plaatse.”
Ouders stappen mee in het avontuur
2025 is niet alleen een beslissend moment voor Bert Felis, ook zijn ouders Johan en Véronique staan voor een sprong in het diepe. Zij kochten de boerderijwoning waardoor de financiële druk voor Bert zich beperkte tot de agrarische onderneming. “Wij zijn nog niet met pensioen en ik zal de komende jaren twee weken per maand meewerken op het bedrijf van Bert”, vertelt de vader.
De 60-jarige landbouwer ziet het avontuur wel zitten. “Ik heb hem van bij het begin gesteund. Bert twijfelde het voorbije jaar erg over het nieuwe hoofdstuk in Frankrijk, maar ik heb hem steeds aangemoedigd om door te zetten”, vertelt hij.
Het voorbije jaar heb ik Bert steeds aangemoedigd om door te zetten
"Ik heb halverwege het jaar een moeilijke periode doorgemaakt", vertelt Bert. “Het overnameproces kostte veel energie en ik vond het toch ook moeilijk om mijn vrienden, kennissen en de vertrouwde omgeving waarin ik ben opgegroeid achter me te laten.” Deze twijfels heeft de 32-jarige inmiddels achter zich gelaten. Op 1 januari krijgt hij de sleutels van het bedrijf en is hij officieel boer in Frankrijk.
Nieuw netwerk opbouwen
Het voorbije jaar bouwde hij ook in zijn toekomstige woonplaats al een nieuw netwerk op. Zo kwam hij in contact met drie Belgische koppels die de voorbije tien jaar eveneens naar Frankrijk emigreerden en er een melkveebedrijf hebben. Daarnaast wil hij zich ook aansluiten bij plaatselijke verenigingen zoals de ‘JA’ (Jeunes Agriculteurs), vergelijkbaar met de Vlaamse Groene Kring. “
“En als ik even terug wil naar België, kan ik altijd heen en weer rijden. Het is uiteindelijk maar 500 kilometer. Vaak neem ik ook de TGV, dankzij de goede treinverbinding tussen Brussel-Zuid en Le Mans.”
Verschillen met Vlaanderen
De eerste jaren plant Felis zich in te werken in het bedrijf en de melkrobot optimaal benutten. Maar op termijn sluit hij een uitbreiding niet uit. “Ik zou eerst het areaal graag wat uitbreiden. Daarna kan ook de veestapel eventueel wat groeien.” Dit groeiplan ligt in lijn met de Franse wetgeving. “Uitbreiden kan, mits je voldoende mestafzetmogelijkheden en mestopslag hebt. Je moet vier maanden per jaar kunnen overbruggen in de winter, wanneer de mest niet uitgereden kan worden.”
Ook op andere vlakken verschilt de landbouw in Frankrijk van die in Vlaanderen. Zo is het er iets droger en beregenen veel boeren hun percelen. “Aan het begin van het jaar krijg je een oppompquotum. Voor komend jaar lijkt dat ruimschoots voldoende te zijn”, vertelt de jonge boer.
Zijn melkafnemer luistert naar de naam Bel, en is onder andere producent van de zachte kruidenkaas Boursin. “Bel behoort tot de betere melkprijsbetalers van Frankrijk”, aldus Felis. De prijszetting van de zuivelverwerker verschilt sterkt van de situatie bij andere melkerijen, vertelt hij. “Aan het begin wordt er een basisjaarprijs afgesproken die voor een jaar vaststaat. Daarnaast zijn er toeslagen voor vet en eiwit, en ook toeslagen voor milieu-inspanningen. De basisprijs lag vorig jaar op 47,5 cent per liter. Mogelijk zakt die volgend jaar iets door de wereldmarktprijs, maar ik verwacht geen grote daling.”
Plannen voor hoevetoerisme
De beperkende milieu en klimaatwetgeving duwde de jonge boer richting Frankrijk, maar hij neemt ook positieve elementen mee uit dat beknellende keurslijf. Doordat de sector in Vlaanderen al jaren op slot lijkt te liggen, is er veel aandacht voor alternatieve verdienmodellen zoals toerisme. Zo is de Brusselaar ook op het idee gekomen om de grote bedrijfswoning op termijn te verbouwen tot toeristenwoningen. “Het huis leent zich daar goed voor en er is behoorlijk wat toerisme in de buurt”, besluit hij met vertrouwen in de toekomst.
