Vernieuwde Fyteauscan wil landbouwers sensibiliseren om puntvervuiling te vermijden

Regelmatig worden er piekconcentraties van gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater teruggevonden. Dat kan leiden tot problemen met drinkwater en het uiteindelijk schrappen van deze middelen. Om dat te vermijden willen de sectorfederatie van de industrie van plantenbescherming Belplant en het West-Vlaamse onderzoekscentrum Inagro landbouwers bewust maken van hun verantwoordelijkheid rond het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en hen aansporen om de meest recente regelgeving te volgen.

“We zien dat veel landbouwers al heel wat inspanningen doen om puntvervuilingen te mijden”, vertelt Ellen Pauwelyn van Inagro. “Dat doen ze bijvoorbeeld door hun spuittoestel te vullen en te spoelen op het veld of in een vul- of spoelplaats waar het restwater wordt opgevangen. Ook het gebruik van kantdoppen en het overdekt wegzetten van het spuittoestel zijn al ingeburgerde gebruiken.” Maar toch stellen de initiatiefnemers vast dat niet iedereen op de hoogte is van alle goede landbouwpraktijken. “In dat kader is de Fyteauscan een waardevolle applicatie om het gesprek rond puntvervuiling en mogelijke maatregelen op gang te brengen en om zo de noodzakelijke goede landbouwpraktijken nog meer ingang te laten vinden in de praktijk”, meent Pauwelyn.

Zelfde principe, nieuwe aandachtspunten

Acht jaar na de lancering heeft de Fyteauscan nu een grondige update gekregen. “Dat was ook nodig”, zegt Anneleen De Zutter van Belplant. “We hebben een uitgebreid traject achter de rug met diverse stakeholders en land- en tuinbouwers. In de eerste Fyteauscan lag de focus op land- en tuinbouwers met een veld- of boomgaardspuit. Nu wordt beter voldaan aan de behoeften van alle land- en tuinbouwers.” Dat bevestigt ook Filip Verlae, glastuinbouwer en veldslateler uit West-Vlaanderen. “Aanpassingen aan de Fyteauscan waren absoluut nodig. Ik ben tevreden dat er nu specifieke vragenlijsten voor de tuinbouwsector zijn.”

Het principe van de tool blijft hetzelfde. Zo worden alle activiteiten met gewasbeschermingsmiddelen op een land- of tuinbouwbedrijf in acht stappen bevraagd, gaande van het type spuittoestel over de opslag van producten tot de andere machines op het bedrijf die in contact komen met gewasbeschermingsmiddelen. Afhankelijk van het type spuittoestel – professioneel spuittoestel, rugspuit of geen eigen spuittoestel – krijgt de landbouwer een andere vragenlijst.

Het klinkt misschien vreemd dat er ook een vragenlijst is voor een rugspuit, maar volgens Gert Van de Ven van het Landbouwcentrum voor Voedergewassen is dat wel degelijk belangrijk. ”In de provincie Antwerpen vind je veruit de meest gespecialiseerde melkveebedrijven van Vlaanderen. De bedrijven hier besteden vaak hun veldbespuitingen uit aan een loonsproeier, maar hebben toch nog een rugspuit voor bijvoorbeeld een pleksgewijze behandeling van distels in een weide. Ook voor deze doelgroep is de Fyteauscan handig en vlot te gebruiken om inzicht te krijgen over mogelijke puntvervuiling en hoe je dit kan voorkomen.”

De update van de tool heeft ervoor gezorgd dat alle adviezen van Fyteauscan volledig in regel zijn gebracht met de IPM-richtlijnen. En er wordt nu ook rekening gehouden met de VLAREM-wetgeving voor professionele land- en tuinbouwspuittoestellen die bepaalt dat het vullen en reinigen enkel mag gebeuren op het te behandelen of pas behandelde veld of op een ingerichte vul- en spoelplaats met opvang van restvloeistoffen. Tot slot werd ook gewerkt aan de gebruiksvriendelijkheid van de Fyteauscan.