Veel gestelde vragen over mond- en klauwzeer (MKZ)

Vaccinatie van de dieren tegen mond- en klauwzeer is mogelijk. Dit is echter verboden in de Europese Unie en dus ook in België. Bij een uitbraak van mond- en klauwzeer kan de Minister van Landbouw echter beslissen om een noodinenting te laten uitvoeren in een gebied rond een haard bijvoorbeeld. Gevaccineerde dieren en producten van die dieren vallen echter onder strikte handelsbeperkingen. De beslissing om over te gaan tot een vaccinatie heeft dan ook belangrijke economische gevolgen.

Is mond- en klauwzeer gevaarlijk voor de mens?

Neen, die ziekte is niet gevaarlijk voor de mens.

Mag ik nog Engelse vlees- en melkproducten eten?

Ja, de producten in de winkels zijn veilig. De mens kan die ziekte niet krijgen.

Welke dieren zijn gevoelig?

Mond- en klauwzeer is zeer besmettelijk voor tweehoevige dieren. Dat zijn runderen, varkens, schapen, geiten, maar ook herten, reeën, wilde zwijnen en een aantal dierentuindieren zoals antilopen. Paarden, honden, katten en pluimvee zijn niet gevoelig voor die ziekte.

Welke zijn de kenmerken van mond- en klauwzeer?

Zoals de naam al zegt, is mond- en klauwzeer te zien rond de muil en de klauwen. Blaren verschijnen in de mond, op de neus en rond de klauwen. Na enkele dagen springen de blaren open. Er ontstaan vochtige, pijnlijke rode plekken. De dieren hebben koorts. Runderen speekselen veel door de blaren in de mond, ze kwijlen en smakken; ze eten minder. Door de blaren aan de klauwen hebben de dieren een stijve, gevoelige gang; ze manken. Bij het melkvee vallen de blaren op de tepels en een plotse daling van de melkgift op. Varkens zijn ziek, lopen kreupel, hebben blaren op de wroetschijf, de klauwen, de neus, de tong en de tepels. Jonge biggen sterven. Bij schapen en geiten zijn de verschijnselen minder duidelijk. Kreupelheid is dikwijls het enige symptoom. Bij de kleinste verdenking van mond- en klauwzeer moet een landbouwer onmiddellijk de dierenarts waarschuwen.

Hoe verspreidt de ziekte zich?

Het mond-en klauwzeervirus verspreidt zich via personen (aan handen en kleding) en via gevoelige dieren en dierlijke producten (melk- en vleesproducten, huiden, ...). Het kan zich verspreiden via de lucht, besmet bloed, mest, urine,... Ook de wagens waarmee besmette dieren en dierlijke producten vervoerd worden verspreiden de ziekte. Varkens verspreiden de ziekte al voordat er symptomen te zien zijn. Het virus kan zich dus razendsnel verspreiden over een veestapel. Daarom is er ook een aangifteplicht.

Waar komt de ziekte voor?

De ziekte komt vooral voor buiten de Europese Unie: Midden-Oosten, Afrika, Azië en Zuid- Amerika. Vorig jaar was er een uitbraak in Griekenland, nu in het Verenigd Koninkrijk.

Is er een meldingsplicht?

Mond- en klauwzeer valt onder de aangifteplichtige ziekten, omdat het zo besmettelijk is en zich snel verspreidt. Veehouders en dierenartsen moeten bij de eerste verschijnselen contact nemen met de plaatselijke inspecteur-dierenarts.

Wat gebeurt er bij een uitbraak in België?

In dat geval grijpt het Ministerie van Landbouw snel en hard in. Besmette dieren worden opgeruimd, maar ook de gevoelige dieren rond de haard.

Hoe kunt u uw dieren beschermen?

Geef geen keukenafval aan gevoelige dieren, vermijd contact met andere gevoelige dieren. Verwittig uw dierenarts bij de minste verdenking.

Waar moeten reizigers naar het Verenigd Koninkrijk op letten?

Mond- en klauwzeer kan via besmette producten verspreid worden. Breng daarom geen dierlijke producten mee uit het Verenigd Koninkrijk, dus: - geen vlees en vleesproducten (bv. worst, charcuterie) - geen melk en melkproducten (bv. kaas) - geen huiden, vellen, onbewerkte wol.

Hoe kan het virus vernietigd worden?

Het virus kan vernietigd worden door warmte, lage vochtigheid en bepaalde ontsmettingsmiddelen. Het virus kan lang actief blijven in een geschikte omgeving bv. in gekoelde of bevroren karkassen van besmette dieren.

Kan mond- en klauwzeer genezen?

Er bestaat geen behandeling tegen mond- en klauwzeer. Jonge dieren sterven vaak aan de ziekte. Volwassen dieren genezen vaak spontaan na enkele weken, hoewel veel dieren blijvende bijkomende complicaties kunnen overhouden aan de ziekte, zoals vervorming van de hoeven, uierontsteking en blijvend gewichtsverlies.

Mogen schapen vervoerd worden?

Neen, tot 19 maart 2001 mogen geen schapen en geiten vervoerd worden langs de openbare weg. Ze mogen ook niet langs de openbare weg geleid of gedreven worden! Hierop is geen enkel uitzondering mogelijk.

Wat gebeurt er met schapen en geiten die niet in orde zijn met het vervoersverbod?

Schapen en geiten die in overtreding zijn met het vervoersverbod worden in beslag genomen. Die dieren worden afgemaakt en vernietigd op kosten van de overtreder.

Wie zal mijn schade betalen?

Er is niets voorzien om deze soort schade te vergoeden. Het gaat hier over een geval van overmacht; de overheid neemt die schade niet op zich. In het verleden werden dergelijke vergoedingen nooit toegekend.

Zijn rituele slachtingen toegelaten?

Normaal mogen rituele slachtingen enkel gebeuren in slachthuizen en slachtplaatsen die hiervoor een vergunning hebben. Rituele slachtingen thuis zijn verboden. De Minister van Volksgezondheid mevrouw Aelvoet heeft gevraagd om geen rituele slachtingen uit te voeren. Volgens de Executieve van de Moslims van België kan het Offerfeest ook gevierd worden zonder rituele slachtingen: AOp basis van religieuze voorschriften kunnen de gelovigen de som die ze voor de rituele slachting hadden voorbestemd schenken aan een goed doel of aan personen in nood.

Mag ik met mijn hond naar het Verenigd Koninkrijk?

Ja, als u alle andere voorschriften, zoals die voor hondsdolheid, respecteert.

Mogen er producten uit het Verenigd Koninkrijk ingevoerd worden?

Er mogen geen tweehoevigen en producten ervan ingevoerd worden (Beslissing van 21.2.2001).

Welke dieren worden nu opgeruimd?

Alle schapen, geiten en kameelachtigen (bv. lama's) die na 1 februari 2001 uit het Verenigd Koninkrijk gekomen zijn, worden opgeruimd. De andere schapen, geiten en kameelachtigen die op het bedrijf aanwezig zijn, ondergaan hetzelfde lot; de andere tweehoevigen blijven onder toezicht.

Hoe gebeurt de opruiming?

De opruiming gebeurt zeer hygiënisch en met respect voor het dierenwelzijn. De dieren worden ter plaatse gedood door elektrocutie. De kadavers worden naar Rendac gevoerd, waar ze vernietigd worden.

Is er een verdenking van mond- en klauwzeer in West-Vlaanderen?

Ja, op vrijdag 2 maart werd een ernstige verdenking vastgesteld in een varkensbedrijf in West-Vlaanderen. Bij een eerste labo-onderzoek werd geen mond-en klauwzeervirus virus aangetoond, maar pas over enkele dagen kan een mond- en klauwzeerbesmetting uitgesloten worden.

Welk maatregelen werden genomen n.a.v. de verdenking?

Er is in heel België een totaal transportverbod voor alle levende landbouwhuisdieren en voor alle huisdieren op landbouwbedrijven. Rond het verdachte varkensbedrijf werd bijkomend een bufferzone afgebakend met een straal van ca. 20 km. In deze zone is elke toegang tot landbouwbedrijven ten strengste verboden. Bedrijfsdierenartsen, medewerkers van de veterinaire diensten en dringende bevoorrading van de dieren zijn wel toegelaten.

Hoe wordt het vervoersverbod gecontroleerd?

De federale politie controleert het vervoersverbod.

Moeten honden opgesloten blijven?

Honden, katten en loslopend pluimvee op bedrijven met tweehoevigen moet je opsluiten.

Zijn paardenwedstrijden toegestaan?

Alle paardenwedstijden zijn afgelast.

Mag ik een landbouwbedrijf bezoeken?

Toegang tot bedrijven met varkens, runderen, schapen, geiten en andere herkauwers is verboden. In de bufferzone zijn de bedrijven bovendien nog afgesloten met een rood-witte ketting en een bord "toegang verboden".

Bron: www.cmlag.fgov.be