Van azalea- tot groenteparadijs: Rawijs inspireert met serre-CSA
Reportage“Wij zijn geëvolueerd”, zo vat Alex Floré zijn overstap van sierteelt naar gemeenschapslandbouw samen. Een monocultuur Azalea Indica en de bijkomende noodzakelijke chemische gewasbeschermingsmiddelen pasten niet meer binnen de ideologie van de gepassioneerde landbouwer. “Uit de CSA-werking haal ik zoveel meer voldoening.” Officieel is hij op pensioen, maar met een achtertuin als de zijne, kan hij niet lang weg blijven uit de serres.
Alex en zijn vrouw Linda waren jarenlang zaakvoerder van een azaleabedrijf in Lochristi. Een b(l)ooming business, maar één die niet in lijn lag met hun visie en waarden. Ze wilden op zoek naar een meer ecologische invulling van hun kostbare grond en kwamen zo in contact met het CSA-netwerk. Meteen voelden ze een grote klik, wat hen in 2012 aanzette om over te stappen naar het CSA-model. Ze waren de eersten die in België de transitie hebben gemaakt vanuit de traditionele landbouw.
De warmte die ik voelde binnen het CSA-netwerk, zorgde ervoor dat ik de beslissing nam om hier zelf aan deel te nemen
Rawijs omvat 2,5 hectare grond met daarop 6.600 m² aan glasserres. Hiermee worden maar liefst 400 deelnemers jaarrond van gezonde, verse groenten voorzien. En dat niet alleen, het concept verbindt jong en oud met het veld. Wie langskomt voor de wekelijkse groentevoorraad, mag die zelf komen plukken, knippen of afsnijden.
Samen sterk
In 2021 werd Rawijs een coöperatieve vennootschap. Zo lag de eindverantwoordelijkheid niet langer bij Alex en Linda, en kreeg het bedrijf toekomstperspectief ondanks de naderende pensioenleeftijd van het koppel. Het coöperatieve model richt zich niet op winst, maar op bestaanszekerheid. Hierdoor geldt hetzelfde principe als bij de teelt: je deelt zowel de risico’s als de overvloed.
De CSA-werking houdt in dat deelnemers een groenteaandeel kopen, wat een soort abonnement is per maand. In Rawijs werken ze met een prijsvork: voor een volwassen persoon betaal je tussen €37 en €41 per maand. Daarmee worden de kosten op het bedrijf gedekt, met een zekerheid naar de boeren toe. “Naast een eerlijk loon, werd er vorig jaar zelfs een dertiende maand uitbetaald”, vertelt Elias Vercruysse (29), de nieuwste van de vier meewerkende vennoten.
Waar een gele vlag staat, mag je zoveel meenemen als je wil voor vers gebruik. Bij overschotten wordt een rode vlag geplaatst en dan mag je een voorraadje inslaan, om in te vriezen bijvoorbeeld. De werking draait op vertrouwen en wederzijds respect. “De mensen die hier komen, voelen zich deel van de gemeenschap. Ze willen de boeren tevreden houden, zodat die verder kunnen doen wat ze doen”, getuigt Alex.
Bloeiende serres
Rawijs was als achtste CSA-bedrijf in België één van de eerste met een groot deel onder glas. Nu wint dit model aan populariteit, omdat het regelen van het teeltklimaat de mogelijkheden aanzienlijk vergroot. “Het was natuurlijk een groot voordeel dat de serres al waren afbetaald”, wijst Alex ons op een belangrijk pijnpunt. Voor een beginnende groenteteler is zo’n investering niet vanzelfsprekend.
De infrastructuur die achterbleef uit het sierteelttijdperk biedt bijkomende voordelen op vlak van zaadvermeerdering. “Dankzij de eb- en vloedtafels kunnen we onze eigen zaadproductie op poten zetten waardoor we minder afhankelijk worden van leveranciers”, aldus Alex.
Inspirerende groentjes
Tijdens hun omschakelingsperiode haalde het koppel kennis uit proefcentra, en ook binnen het CSA-netwerk wordt nauw samengewerkt. “We gaan bij elkaar op bezoek om informatie uit te wisselen.” Ondertussen is Rawijs zelf een belangrijke inspiratiebron: meermaals per jaar vinden lesdagen van BioForum en schoolbezoeken plaats. Elke week komen volwassenen met een mentale beperking van Mozaïek vzw langs voor een zinvolle en rustgevende dagbesteding.
Daarnaast heeft Rawijs al heel wat stages van Landwijzer begeleid. Thomas, één van de meewerkende boeren, is na zijn leerrijke tijd blijven hangen in het groenteparadijs. Een andere stagiair verdient dan weer alle krediet voor de prachtige binnentuin waarmee ze een ontspanningsplek creëerde voor landbouwers en participanten.
Wie door de kleurrijke rijen met diverse groenten loopt, kan niet anders dan het groen in de vingers voelen opkomen. Deelnemers worden aangemoedigd om mee onkruid te wieden en tijdens grote karweien zoals de pompoenenpluk de handen in elkaar te slaan. “Op onze boerderij brengen we mensen samen, daar ben ik fier op”, glundert Alex.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Ruben De Keyzer, Yer Hanssens
