Terugvordering belastingvoordeel fruittelers: “Onverwachte kostenpost van tienduizenden euro’s”
duidingDe terugvordering van belastingvoordeel aan groente- en fruitbedrijven komt hard aan in de sector. “Het komt als een onverwachte kostenpost op een uiterst ongelegen moment”, vertelt Bert Toetenel, voorzitter van de vakgroep fruit bij Boerenbond. “Alle grote kosten komen eraan in de komende maanden.” De fruitteler uit Diest kreeg zelf een naheffing van 20.000 euro. Hij vreest eerder in het voorjaar te moeten starten met de verkoop van appelen om inkomsten te generen. “Daardoor verwachten we ook minder inkomsten.”
Vlaamse groente- en fruitbedrijven werden vorige week onaangenaam verrast toen ze de brievenbus openden. Daarin vonden ze een brief van de belastingdienst die het belastingvoordeel op de loonkosten van seizoenarbeiders terugvorderde voor de periode van 1 januari 2024 tot mei 2025.
Het gaat concreet om de vrijstelling van de doorstorting van de bedrijfsvoorheffing. De sector had dit voordeel gekregen in een akkoord over de tewerkstelling van seizoenarbeiders met de vakbonden en de overheid. Op verzoek van de vakbonden werden de lonen boven de indexering extra opgetrokken. De landbouworganisaties kregen hiervoor in ruil een verlenging van het aantal dagen seizoensarbeid van 65 naar 100 dagen en een vrijstelling op de doorstorting van de bedrijfsvoorheffing. Dat kwam neer op een belastingvoordeel van 1,23 euro per uur.
Dit kostenvoordeel werd eerder deze zomer al afgeschaft nadat het Grondwettelijk Hof deze wetgeving had vernietigd omdat de regering het voordeel niet bij de Europese Commissie had aangemeld. In de geest van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof is de FOD Financiën nu ook gestart met het terugvorderen van de bedragen. In totaal spaarden zo’n 1.600 groente- en fruitbedrijven 21,4 miljoen euro aan belastingen uit in de periode van begin 2024 tot mei 2025.
Een onverwachte rekening van 20.000 euro
Ook Bert Toetenel, fruitteler uit Diest en voorzitter van de vakgroep Fruit van Boerenbond, kreeg vorige week de brief in de bus. Hij moet tegen februari 2026 zo’n 20.000 euro terugbetalen. “Een bittere pil, want dit is een onverwachte kostenpost die de totale kosten verder doet stijgen”, aldus de teler.
De extra kost komt niet alleen onverwacht, maar ook op een bijzonder slecht moment. “Wij, en andere fruittelers, zijn nu juist bezig met de pluk waarna het fruit in de koeling gaat. Hierdoor maken we op dit moment grote kosten, terwijl we pas in het voorjaar inkomsten verwachten als we starten met de verkoop van fruit.”
Ook de loonkosten zijn plotseling verhoogd met 1,27 euro per uur door het wegvallen van het fiscale voordeel. In het geval van Toetenel, die 35 seizoenarbeiders zo’n 30 dagen aan het plukken heeft, betekent dat een extra kostenpost van zo’n 10.000 euro.
Tegenover de oplopende kosten staan tegenvallende inkomsten. “Wij hadden vorig jaar een hele slechte oogst en minder inkomsten”, vertelt Toetenel. Hij is bang dat hij het komende voorjaar eerder moet beginnen met de verkoop van fruit om de naheffing van de fiscus te kunnen voldoen. “Als we moeten verkopen als de prijs slecht is en nog meer telers moeten dan doen, zou dat een behoorlijke inkomstenderving kunnen betekenen.”
Omdat hij vorig jaar een slechte oogst had, en daardoor minder seizoenarbeiders heeft ingezet, valt de naheffing in zijn geval nog relatief laag uit. Uit analyses zou het gaan om zo’n 750 tot 1000 euro per hectare. Bij de grote fruitbedrijven, met meer dan 100 hectare, kunnen de kosten daardoor oplopen tot boven de 100.000 euro.
Komt overheid tot inkeer?
Toetenel heeft er nog vertrouwen in dat de landbouworganisaties, de vakbonden en de federale overheid tot een akkoord kunnen komen. Chris Botterman leidt die onderhandelingen namens de landbouworganisaties. “We hebben eind 2022 een akkoord gemaakt met drie afspraken die onlosmakelijk met elkaar verbonden waren. Als daar nu één van wegvalt, wankelt heel het akkoord”, stelt hij.
Ook Botterman rekent er op dat de overheid tot inkeer komt. “We hebben nog tot 14 oktober, als traditioneel de premier de beleidsverklaring en de begroting namens de regering moet voorstellen in het parlement, om één en ander uit de wacht te slepen”.
Ook grote schadepost in de groenteteelt
Ook in de groenteteelt komt de terugvordering hard aan. “Onze telers hadden niet gerekend op deze kosten en hebben er in de berekeningen ook geen rekening mee gehouden”, aldus Luc De Waele van Ingro, de coöperatie van industriële groentetelers. Ingro ontvangt dezer dagen veel telefoontjes van bezorgde telers.
De Waele geeft aan dat er vooral in de arbeidsintensieve teelten, zoals prei, courgettes, bloemkool en spruiten veel met seizoenarbeiders gewerkt kan worden. “Op sommige bedrijven zijn tientallen seizoenarbeiders aan het werk, waarvoor de teler nu plotseling 1,27 euro per gewerkt uur moet terugbetalen.”
Berekeningen van Ingro wijzen uit dat de extra kosten door deze terugvordering liggen op 600 euro per hectare voor prei, 200 euro per hectare voor bloemkool en 500 euro per hectare voor courgette en dan zwijgen we nog over spruitkool. “Bij sommige bedrijven kan de schade hierdoor oplopen in de tienduizenden euro’s”, aldus De Waele. “En deze kostenpost zullen we in de komende onderhandelingsronde met de verwerkers zeker mee moeten nemen. De kosten blijven maar oplopen voor de groentetelers. Elk jaar vallen er nieuwe lijken uit de kast."
