Uitgebreid onderzoek naar invloed klimaatverandering op perenteelt
Volgend jaar start een grootschalig onderzoek naar de invloed van de klimaatverandering op de teelt van peren. Het onderzoek moet aantonen of de perenteelt een toekomst heeft in Vlaanderen en met welke maatregelen de boom klimaatproof gemaakt kan worden. Daarbij wordt onder meer gebruik gemaakt van Ecotron, de klimaatkamers van de universiteit van Hasselt, waarin het verwachte klimaat van 2050 nagebootst wordt.
De perenteelt in 2020 en zeker in 2018 heeft enorm geleden onder de extreme hitte en lange droogteperiodes, vertelt Dany Bylemans directeur van Proefcentrum Fruitteelt (pcfruit) uit Sint-Truiden. “De vruchten verbranden en zijn minder lang houdbaar. Maar ook de boom ziet er van af, hij krijgt minder water, er is minder groei, hij sluit zijn huidmondjes zodat hij minder verdampt, maar daardoor vertrekt er ook minder sap naar de vruchten.”
Pcfruit is samen het Vlaams Centrum voor Bewaring van Tuinbouwproducten (VCBT) en de Universiteit van Hasselt betrokken bij het onderzoek genaamd ‘Kwaliteit van peer in een veranderend klimaat’. De algemene doelstelling van dit project is om teelttechnieken en naoogsttechnologieën in de perenteelt aan te passen aan veranderende klimaatomstandigheden met het oog op een minimaal verlies en optimale kwaliteit.
Nabootsen van het klimaat van 2050
De universiteit van Hasselt stelt de klimaatkamers van Ecotron, die zich bevinden op het Nationaal Park Hoge Kempen in Eisden, ter beschikking. Ecotron werd vijf jaar geleden door UHasselt opgericht. In de vijftien koepelvormige, hoogtechnologische ecosysteemkamers kunnen verschillende parameters aangepast worden om zo verschillende klimatologische omstandigheden na te bootsen. Het is voor het eerst dat het onderzoekscentrum wordt ingezet voor het onderzoek naar landbouwgewassen.
In de teeltkamers, waar de warmte, CO2-gift, vochtigheid en de neerslag gestuurd kunnen worden, wordt het klimaat van 2050 nagebootst. Deze voorspelde weersomstandigheden zijn gebaseerd op modellen die wetenschappers van over de hele wereld hebben samengesteld. Lange periodes van droogte en korte periodes met veel neerslag zullen in 2050 schering en inslag zijn volgens deze modellen. Naast de teeltomstandigheden van 2050, wordt in een aantal kamers ook volgens de huidige klimatologische omstandigheden geteeld. Zo kan een goede vergelijking gemaakt worden.
Uit deze proeven moet ook blijken wat warmere winters doen met de perenteelt. “De lange termijngevolgen hiervan hebben we niet in beeld, deze hebben zich ook niet voorgedaan in 2018 en 2020”, vertelt Bylemans. Hij doelt hiermee op de effecten van een warmer klimaat op dormantie, het biologische proces waarbij bomen hun blad verliezen en in ruststand schieten. Daarbij is een koudere periode onontbeerlijk. “Als je perenbomen in tropische landen gaat telen, waar niet voldoende koude is in de winter, dan heb je veel minder productie omdat ze deze rustperiode niet gehad hebben”, aldus Bylemans.
Praktische ingrepen door veldproeven
Ecotron is overigens maar een deel van het onderzoek. Een ander gedeelte van het onderzoek kijkt meer naar de korte termijn en zoomt in op maatregelen die genomen kunnen worden om een antwoord te bieden op klimaatveranderingen. Dit onderzoek vindt plaats op proefvelden. “Daarbij gaan we kijken naar maatregelen die we kunnen nemen om problemen als hitte of droogte het hoofd te bieden.” Hij noemt een experiment waarbij er bovenin de boom meer scheuten en blad blijft staan om zo een parasol-effect te creëren. “En wat betreft droogte willen we bomen minder irrigatiegevoelig maken.”
“Irrigatie maakt boven lui”, vervolgt de directeur van pcfruit. “Bomen zijn hierdoor niet geneigd om diep te wortelen om zo naar water te zoeken. In het onderzoek willen wij irrigatie onder de wortels aanbrengen om er zo voor te zorgen dat de boom dieper gaan wortelen en zo ook bij minder water in zijn behoefte kan voldoen.”
Behalve teelttechnische aspecten komt in het onderzoek ook de houdbaarheid van de peren uitgebreid aan bod, terwijl ook de data-uitwisseling tussen verschillende partijen in de perenketen onder de loep genomen wordt. Zo wordt er gekeken naar geavanceerde naoogsttechnologieën, zoals voorsortering en dynamisch gecontroleerde atmosfeer (DCA), en daarnaast worden er gestandaardiseerde 'shelf-life' testen ontwikkeld.
Bron: Eigen berichtgeving / VRT NWS
Beeld: Pcfruit
