Uitblijven brexitakkoord dompelt landbouwers en bedrijven in onzekerheid

Het wachten op witte rook uit de brexitschouw blijft duren. De onderhandelingen tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk zijn intensief, maar een akkoord blijft uit. Daardoor stijgt de vrees dat we afstevenen op een no deal-scenario. Ook Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei vorige week nog dat ze in alle eerlijkheid niet kan zeggen of er een akkoord komt of niet. “De komende dagen zijn beslissend. De Europese Unie staat klaar om een akkoord te sluiten, maar is ook klaar voor een 'no deal'”, klonk het.

Volgens von der Leyen is er al veel vooruitgang geboekt, maar blijven drie onderwerpen nog steeds voer voor discussie: het gaat om het gelijk speelveld voor Britse en Europese bedrijven, de naleving en afdwingbaarheid van gemaakte afspraken en de visserijsector. “Er rest ons maar weinig tijd meer en we willen creatief zijn, maar we zijn niet bereid om de integriteit van onze interne markt op het spel te zetten”, aldus von der Leyen vorige week in het Parlement.

Wat de visserijsector betreft, wil von der Leyen voorspelbaarheid over de toegang van Britse en Europese vissers tot elkaars wateren. "We vragen zekerheid en garanties voor onze vissers, die al decennia, zo niet eeuwen in de Britse wateren varen", benadrukte de Commissievoorzitter. Wat haar betreft, is één ding duidelijk: “Wat de uitkomst ook is, er zal een duidelijk verschil moeten zijn tussen landen die vol lid zijn van de EU en landen die gewoon een gewaardeerde partner zijn.”

Vrees voor verdere verstoringen in de voedselketen

Het no deal-scenario lijkt echter voor geen enkele partij positief uit te pakken. Britse voedselproducenten vrezen nu al voor tekorten. Door de coronapandemie en de vraag naar producten voor kerst, is er al krapte ontstaan in de Britse opslagmagazijnen. “Verdere verstoringen van de voedingsketen kunnen we niet aan”, zo zeggen onder meer Unilever, Nestlé en de brancheorganisatie voor de voedingsketen.

Ook het feit dat er nog steeds geen akkoord is met de EU over de brexit, baart hen zorgen. Europa is immers de belangrijkste handelspartner van het Verenigd Koninkrijk. Vandaag produceert het land ruim de helft van het voedsel dat het consumeert. “Het op peil houden van de voorraden is vandaag prioriteit”, klinkt het.

Daarnaast dringen de multinationals erop aan dat “de overheden aan beide kanten alles doen wat nodig is om havens en wegen open te houden voor soepele en consistente aanvoerroutes”. Logistieke bedrijven huren nu al extra personeel in om de toename in de vraag voor verwerking en opslag van producten aan te kunnen.

Sporadische tekorten niet uit te sluiten

De Britse Food and Drink Federation verwacht niet dat er te weinig voedsel zal zijn in het land, maar houdt er wel rekening mee dat er sporadisch een tekort zal zijn van bepaalde producten en merken. Ook maakt de federatie zich zorgen over een mogelijk gebrek aan veilige opslagmogelijkheden voor voedsel.

De Britse overheid zegt samen te werken met de voedselindustrie om te zorgen dat er genoeg voorraden zijn en heeft scenario’s voorbereid die geactiveerd kunnen worden tegen het jaareinde. Eén van die scenario’s focust op het voorkomen van drukte op de grensstromen. Toch roept de regering Britse bedrijven op om zich stilaan voor te bereiden. “Wat het resultaat ook wordt, er zijn veranderingen op til waarop ondernemingen zich vanaf nu moeten voorbereiden”, stelt minister Michael Gove.

De Britse minister voor Bedrijven Alok Sharma heeft intussen al meer dan vijf miljoen brieven verstuurd aan ondernemingen met een waarschuwing voor de uitdagingen waar ze voor staan. “Nu we de laatste rechte lijn ingaan moeten de bedrijven er zeker van zijn dat ze ten volle voorbereid zijn op de nieuwe regels en opportuniteiten die het feit dat we een onafhankelijke handelsnatie worden met zich meebrengt”, stelt hij.

Britse landbouwers in grote onzekerheid

Ook de Britse landbouwers kijken met een bang hart naar het verloop van de brexitonderhandelingen. Volgens de Britse landbouworganisatie National Farmers Union (NFU) zorgt het uitblijven van een deal tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk voor grote onzekerheid bij de Britse landbouwers. Zo zouden de tarieven om landbouwbouwproducten te exporteren naar de Europese Unie gigantisch de hoogte ingaan: +48% voor lamsvlees, +57 procent voor cheddar en +84% voor rundvlees.

“Als je weet dat 90 procent van ons rundvlees wordt afgezet op de Europese markt, dan begrijp je dat de impact groot is. Met deze buitensporige tarieven worden we meteen uit de markt geprijsd”, getuigt Minette Batters, voorzitter van NFU en rundveehoudster. “Op dit ogenblik is de onzekerheid enorm. We hebben geen idee wat de toekomst brengt en die toekomst begint al over een maand.”