Test-Aankoop stelt zich vragen over prijsvorming zuivel

Net als veel consumenten is ook woordvoerder Ivo Mechels van Test-Aankoop van zijn melk door de recente acties van de Waalse melkveehouders. "En hoe langer de melkcrisis duurt, hoe meer de consument overstelpt wordt met allerlei cijfers over de prijs", stelt hij vast. Ook bij Test-Aankoop zit men momenteel met veel meer vragen dan antwoorden.

"Volgens de landbouwers kost de productie van een liter melk ongeveer 30 cent. Maar, zo zeggen ze, we verkopen maar tegen 18 cent per liter. Als dat echt zo is, is de situatie onhoudbaar. Aan de andere kant houden de tussenhandelaars vol dat zij de melk aan de consumenten verkopen tegen een correcte prijs van 60 cent tot 1 euro per liter", schetst Mechels het totale plaatje.

"Onze eigen studies leren dat de gemiddelde prijs van een liter volle melk, na een tijdelijke stagnatie, tussen midden 2007 en begin 2008 gestegen is van iets meer dan 0,70 euro per liter tot 0,90 euro per liter, een stijging van 28,6 procent. In 2008 is die tendens omgekeerd en is de prijs per liter begin 2009 afgenomen tot 0,85 euro. Sindsdien stagneert de prijs opnieuw", luidt het.

De prijs van een liter halfvolle melk heeft een gelijkaardige tendens gekend, zij het iets meer uitgesproken: in 2007 was er een stijging van 0,60 euro per liter tot 0,78 euro per liter. In 2008 daalde de prijs dan terug naar 0,73 euro per liter. Vandaag stagneert de prijs rond 0,72 euro per liter. Maar wie heeft er nu gelijk als het over eerlijke prijsvorming in de zuivelketen gaat? 

"Om dit te achterhalen, is een volledige transparantie nodig wat betreft de melkprijs. Vreemd genoeg hult één essentiële partij in het debat zich voorlopig in stilzwijgen: de melkerijen. Want het is via deze bedrijven dat de landbouwer zijn melk aan de verdelers verkoopt. Welke prijs rekenen de melkerijen aan?", vraagt Mechels zich af.

"En wat de verdelers betreft, hoe verklaren zij de prijsverschillen die er zijn tussen nationale merken, merken van verdelers en eersteprijsproducten, en tussen volle, halfvolle en magere melk? Ander element dat nooit in acht is genomen: de andere melkproducten. Wat is de impact van de melkprijs op de verbruikersprijs van kaas, yoghurt, enzovoort?"

De melkveehouders hopen dat de consumenten de voorkeur geven aan producten van eigen bodem. "Maar vaak is het voor de verbruiker heel moeilijk of zelfs onmogelijk om te achterhalen uit welk land de melk afkomstig is. Er bestaat geen enkele duidelijke bepaling of reglementering op dat gebied. Daar moet zeker verandering in komen", stelt Ivo Mechels.

Vorig jaar bracht een studie van de FOD Economie aan het licht dat de zuivelindustrie de schommelingen van de melkprijs aan producent volledig volgt. De relatie tussen de verkoopprijs van de melkerijen en de consumentenprijs in de winkelrekken is veel minder eenduidig.