Antwerpse melkveehouder wacht in spanning af: wat gebeurt er met de Puihoek?
ReportageMelkveehouder Werner De Bie (65) uit Ekeren, een deelgemeente van Antwerpen, kijkt met spanning uit naar de plannen van het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge. Recent verwierf het havenbedrijf een perceel van 38 hectare aan de stadsrand, bekend als de Puihoek, dat momenteel als landbouwgrond in gebruik is. “Wat ze er precies mee willen doen, is nog niet duidelijk. Voorlopig mag ik hier blijven”, zegt De Bie, die zijn koeien nog vijf jaar op de stadsweides hoopt te laten grazen tot zijn definitieve fin de carrière.
Tussen 12 en 18 uur blijft zijn hoevewinkel gesloten. “In die uren werk ik op het veld of in de stal. Dan is er geen tijd voor klanten”, legt hij uit terwijl hij verse melk aftapt uit een kleine, tweedehands koeltank die hij twee jaar geleden wist te bemachtigen. “Zo’n kleine tank vinden was niet evident”, vertelt De Bie, die zijn veestapel de afgelopen jaren afbouwde van veertig naar vijftien melkkoeien. Twee keer per dag melkt hij zijn dieren nog in een traditionele bindstal.
Laatste boer van Ekeren
Werner De Bie behoort tot de laatste actieve landbouwers in Ekeren, dat door de jaren heen de haven steeds dichterbij zag komen. Zijn familie vestigde zich in 1962 op de Lindehoeve en pachtte decennialang de boerderij en omliggende percelen in de Puihoek van verschillende eigenaars.
De gronden liggen deels in watergevoelig openruimtegebied en deels in reservewoongebied. Door de jaren heen wisselden de plannen: waar de ene eigenaar mikte op woningbouw, streden anderen voor behoud van het gebied als groene long tussen stad en haven. Die strijd lijkt nu beslecht. De Puihoek werd recent aangekocht door Jabelmat, een dochteronderneming van het Havenbedrijf Antwerpen-Brugge.
“De gronden worden mogelijk ingezet als compensatiegebied voor havenontwikkelingen”, aldus districtsburgemeester Koen Palinckx (N-VA). Zijn partij zette zich de afgelopen jaren actief in voor het behoud van de Puihoek als groene ruimte. Palinckx toont zich dan ook tevreden met de aankoop en hoopt dat het gebied een natuurfunctie krijgt — zonder landbouw meteen uit te sluiten.
Natuurbeheerplan in de maak
“De aankoop gebeurde onder de voorwaarde dat er een natuurbeheerplan wordt opgesteld”, legt Johan Klaps, voorzitter van de raad van bestuur van de Port of Antwerp-Bruges, uit. “Dat plan moet uitwijzen welke functies het gebied kan krijgen. De stad blijft bij haar standpunt: het gebied behouden als open ruimte, met ruimte voor natuurinclusieve landbouw en andere natuurdoelstellingen zoals inrichting, beheer en ontwikkeling.”
Voor Werner De Bie blijft de toekomst voorlopig onzeker. “Ik heb twee keer kort met Jabelmat gesproken, telkens een kwartier. Veel weet ik niet. Alleen dat ik voorlopig mag blijven”, zegt hij berustend.
Een leven lang moeten wijken
Het is niet de eerste keer dat De Bie geconfronteerd wordt met onzekerheid. “Mijn ouders werden onteigend in Wilmarsdonk, een polderdorp ten noorden van de stad Antwerpen, dat plaats moest maken voor de haven. Daarna kwamen we naar Ekeren, waar toen nog veel ruimte was om te boeren.”
In de jaren daarna veranderde veel. Stad en haven breidden uit, en in 2012 werd De Bie opnieuw onteigend, dit keer in Oude Landen. “De spoorwegen hadden daar plannen, maar tot vandaag zijn die niet gerealiseerd. Ik gebruik de gronden nog steeds voor maïs- en grasteelt.”
Wat er met de Puihoek gebeurt, zal bepalen of De Bie zijn laatste jaren als boer kan afmaken op vertrouwde grond. “Ik hoop nog vijf jaar te kunnen blijven. Als dat niet lukt, dan stopt het verhaal eerder.”
Vijftig jaar verder is er een hoop veranderd. De haven en de stad zijn verder uitgedijd. In 2012 werd De Bie onteigend in Oude Landen. “De spoorwegen hadden daar concrete plannen.” Anno 2025 zijn deze plannen nog niet in daden omgezet en heeft De Bie zijn landen nog steeds in gebruik voor mais- en grasteelt.
De veehouder uit Ekeren wacht ook het nieuws over de bestemming van zijn pachtgronden in Puihoek dan ook gelaten af. “Ik wil nog vijf jaar verder boeren, het zou mooi worden als me dat gegund wordt op deze gronden. Anders stopt het verhaal eerder.”
Fier op Ekerse landbouw
Volgens districtsburgemeester Palinckx zijn er voorlopig geen concrete plannen met de Puihoek. Dat betekent dat De Bie en twee collega-boeren, die samen de resterende 17 hectare pachten, zich nog geen zorgen hoeven te maken. “We zijn fier dat we nog vier actieve boeren hebben in onze gemeente. Dat willen we zo houden”, zegt Palinckx. Hij is bereid om een goed woordje te doen bij het havenbedrijf wanneer daarover advies gevraagd wordt.
Met zijn voormalige veestapel van veertig koeien kon De Bie goed leven van zijn bedrijf. “Maar uitbreiden was nooit mogelijk, omdat we in een reservewoongebied lagen”, zegt hij. Stoppen is voor hem geen optie. “Wat zou ik anders moeten doen met mijn dagen?”
Met een jaarproductie van 6.500 tot 7.000 liter per koe, streeft hij niet naar maximale productie. Er zijn boeren die het dubbele halen. In de loop der jaren heeft hij de melkveehouderij sterk zien veranderen met de opkomst van melkrobots en recent ook de invasie van grote Nederlandse zuivelverwerkers. Is hij nooit bezweken voor de lokroep van Royal A-Ware dat in het Antwerpse veel bedrijven aan zich wist te binden de voorbij jaren. “Nee hoor. Absoluut niet. Ik ben blij dat Milcobel de melk nog komt halen”, besluit hij.
