Een nieuwe melkveestal in tijden van stilstand: Willem Hamerlinck breidt uit midden in stikstofcrisis

Fel blinkende inox, een betonvloer als een spiegel en een werfradio die de boerderijgeluiden overstemt. Het is niet moeilijk om de nieuwste melkveestal van Evergem terug te vinden. Terwijl een monteur er de laatste schroeven aanspant, overziet veehouder Willem Hamerlinck trots het resultaat. Hij glundert, en dat is niet zonder reden: een nieuwe stal voor 120 melkkoeien is vandaag eerder de uitzondering dan de regel.

In februari 2024 verliep de vergunning van Willems bedrijf op het ouderlijk erf. “In 2022 zijn we beginnen nadenken over de toekomst”, vertelt hij. “Toen zaten we al midden in de stikstofheisa en werd het snel duidelijk dat de oude stal weinig toekomst bood voor mijn melkvee. De kosten om die om te bouwen naar een moderne stal zouden te hoog oplopen.”

De oplossing: een nieuwe stal voor de melkkoeien en de oude omvormen tot jongveestal. Willem wilde bovendien meer tijd voor zijn gezin en investeerde daarom ook in automatisatie. Om het financiële plaatje rond te krijgen, plande hij een uitbreiding van zijn veestapel van 75 naar 130 melkkoeien.

Steun van buren en bestuur

De grote onzekerheid rond stikstof hield Willem niet tegen om zijn plannen voor te leggen aan de provincie. Samen met een adviesbureau stelde hij zijn dossier samen en diende hij in 2022 een bouw- en milieuaanvraag in. Bij de rechtstreekse buren kreeg hij alvast veel sympathie voor zijn plannen. “Ze kijken er zelfs naar uit om de koeien in de weide te zien grazen”, aldus Willem.

En waar veel administraties in die periode aarzelden om nog vergunningen af te leveren, kreeg Willem net wel steun van zijn lokaal bestuur en het Agentschap Natuur en Bos. “Iets meer dan een jaar later, eind 2023, had ik uiteindelijk mijn vergunning op zak”, zegt hij trots. “Ik heb veel geluk gehad met die timing, want kort daarna werd het stikstofdecreet goedgekeurd. Als ik toen nog had moeten beginnen, was het wellicht niet gelukt.”

Plottwist

Toch was de kous nog niet af. In de vergunningsvoorwaarden stond dat hij een geurstudie moest laten uitvoeren, wat normaal alleen gebruikelijk is voor varkens- en pluimveebedrijven. “Mijn adviesbureau had nog nooit gehoord van een geurstudie voor runderbedrijven”, vertelt Willem. “De gemeente gaf toe dat het een fout was, maar toch moest mijn hele dossier opnieuw langs alle administraties. Dat waren zenuwslopende maanden, en het heeft me ook nog eens flink wat gekost. Gelukkig bleven zowel de provincie als het Agentschap Natuur en Bos bij hun eerdere goedkeuring en kreeg ik mijn vergunning alsnog.”

State-of-the-art voor mens en dier

De stal is niet alleen modern, maar ook erg geautomatiseerd. Willem kijkt vooral uit naar de twee melkrobots. “Die hebben koeherkenning, herkauwactiviteit en tochtdetectie”, somt hij al glunderend op. “Daarnaast zijn er ook twee selectiepoorten, één richting de separatieruimte en één om naar de afkalfbox met zand te gaan. De koeien krijgen ook waterbedden voor extra comfort en rust.”

De nieuwe stal voldoet ook aan de PAS-doelstellingen. “Ik heb roostervloeren met een reductiepotentieel van 25 procent en nog een mestrobot. Mijn melkvee zal hier ook plaats hebben om buiten te lopen. Dit huiskavel telt namelijk 15 hectare, terwijl dat op de ouderlijke boerderij slechts anderhalve hectare was.”

Binnenkort zal hij nog enkele extra vaarzen moeten aankopen, want ook op zijn bedrijf heeft het blauwtongvirus gezorgd voor een lagere vruchtbaarheid. “Verder wil ik nog mijn melkproductie wat opkrikken, door mijn koeien alles te geven wat ze wensen”, klinkt het bij de Evergemse veehouder.

Veel nieuwsgierigen op opendeur

Binnen enkele dagen wordt het lawaai van de werfradio vervangen door loeiende koeien. Maar eerst staat nog een feestelijke opening op het programma. “Meer dan duizend mensen gaven op Facebook aan dat ze interesse hebben om te komen”, vertelt Willem. “Veel mensen willen erbij zijn, wat ook niet vreemd is. Het is waarschijnlijk al van voor corona geleden dat er nog een opendeurdag was van een melkveestal.”

Dit beaamt ook de federatie van stallenbouw en landbouwmechanisatie, Fedagrim. “Er wordt op dit moment inderdaad nog niet veel gebouwd”, klinkt het. “Wel zijn veel veehouders nu de mogelijkheden aan het verkennen hoe ze na 2030 kunnen blijven boeren, wanneer ze aan hun PAS-referentie moeten voldoen.”