Stijgende voedselproductie verslindt watervoorraden

Ongeveer 70 procent van het verse water dat we produceren, wordt immers afgenomen door de landbouw. 23 procent gaat naar de industrie, slechts 7 procent naar huishoudelijk gebruik. De cijfers komen uit een discussienota voor de jaarvergadering van het World Economic Forum dat dit jaar het thema 'waterstress' onder de aandacht wil brengen. Naarmate de wereld welvarender wordt, wordt hij immers ook dorstiger. De vraag naar voeding zou tegen 2050 wereldwijd met 70 tot 90 procent groeien. De waterbevoorrading houdt daar geen gelijke tred mee.

Er is nog een tweede aspect. Grote delen van de wereldbevolking moeten het stellen zonder een minimumvoorziening aan water. 1,1 miljard mensen, bijna 20 procent van de wereldbevolking, moet het rooien met minder dan vijf liter, vaak vervuild, water per dag, dat ze zelf vaak ver weg moeten gaan halen. 2,6 miljard mensen, veertig procent van de wereldbevolking, hebben geen toegang tot elementaire sanitaire voorzieningen. En dat terwijl wij in een westers toilet gemiddeld 50 liter water per dag doorspoelen.

Enkele grote bedrijven, zoals Dow Chemical - dat volgens ceo Andrew Liveris 95 procent van zijn gebruikt water recycleert - Coca-Cola en Nestlé, die zelf grote waterverbruikers zijn, zetten hun schouders mee onder het 'waterproject' van het WEF. Hun ceo's lanceerden een oproep tot andere bedrijven om zich ook bewust te worden van het probleem, en er iets aan te doen. Want dat kan. Ze kregen de steun van Ban Ki-moon, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Die sprak uit eigen ervaring, zei hij: "Als klein jongetje in Korea dronk ik gewoon water uit de rivier bij ons huis. Dat kan nu niet meer: het is te vervuild". Gebrek aan water leidt bovendien in veel landen tot armoede, onderstreepte hij.

De toegang tot schoon water is een fundamenteel mensenrecht, zei Peter Brabeck-Letmathe, de voorzitter en ceo van Nestlé. "Als we iedereen recht willen geven op voldoende water, zou het al een hele stap zijn als de prijszetting correct was". Brabeck-Letmathe gaf Zuid-Afrika als voorbeeld, waar elk gezin recht heeft op een gratis verbruik van zesduizend liter water. Wie meer nodig heeft, bijvoorbeeld om zijn zwembad te vullen, betaalt daar zelf voor.

Volgens Neville Isdell van Coca-Cola is men zich echter nog maar weinig bewust van het probleem, en zijn er nauwelijks engagementen van het bedrijfsleven om het aan te pakken. Het waterprobleem is nochtans even groot en prangend als het klimaatprobleem, zei hij. En er zijn oplossingen mogelijk, maar dan moet er samenwerking komen tussen de mensen die bezig zijn met klimaat, met water en met voeding.

Want het ene heeft een impact op het andere. Als er bijvoorbeeld voedingsgewassen gebruikt worden voor de productie van biobrandstoffen, heeft dat niet alleen een impact op het klimaat, maar ook op de watervoorraad: voor de productie van één liter biobrandstof zijn duizenden liters water nodig, tegenover slechts één tot tweeëneenhalve liter voor één liter diesel. Wat het ene probleem verlicht, verzwaart dus het andere.(KS)