Stap richting verzoening tussen Oekraïne en buurlanden
Oekraïne heeft zijn klacht tegen Polen, Hongarije en Slovakije bij de Wereldhandelsorganisatie (WHO) on-hold gezet. Daarnaast zullen graanproducten uit Oekraïne ook sneller via Polen naar andere landen worden doorgevoerd. Dit akkoord en de 'pauzering' van de WHO-klacht tegen het graanembargo van de drie landen, wordt beschouwd als een stap richting verzoening omtrent hun onderling graanconflict.
Polen staat de verkoop van Oekraïens graan en enkele andere landbouwproducten in eigen land momenteel niet toe, maar het doorvoeren van die producten via Polen is wel mogelijk. De regering in Warschau heeft nu met Oekraïne en Litouwen afgesproken dat de goederen zonder controles aan de Pools-Oekraïense grens meteen naar Litouwen mogen gevoerd worden. Er zullen dus voortaan enkel aan de Pools-Litouwse grens controles plaatsvinden.
Oekraïne naar WHO tegen aanhoudend importverbod
18 september 2023Conflict
Warschau en Kiev zijn het al even met elkaar oneens over de manier waarop wordt omgegaan met Oekraïens graan. Oekraïne is vanwege de Russische inval gedwongen meer landbouwproducten over land te exporteren dan in voorgaande jaren. Maar vaak blijven de producten hangen in de buurlanden, zoals Polen, waardoor hun binnenlands markt verzadigd wordt door Oekraïense producten. Daardoor daalden de lokale prijzen in EU-buurlanden. Vanuit de Europese Unie werd een tijdelijk importverbod voor Oekraïens graan in die landen ingesteld, maar na het aflopen van die maatregel midden september houden Polen, Hongarije en Slovakije tot ergernis van Kiev de importbeperkingen in stand. Kiev stapte op zijn beurt naar de Wereldhandelsorganisatie (WHO) om klacht in te dienen tegen Polen, Slovakije en Hongarije.
Donderdag deelde de Oekraïense regering mee dat het zijn klacht bij de WHO tegen de drie landen 'gepauzeerd' heeft. "We zijn op zoek naar een praktische oplossing, onze geschillen binnen de WHO staan momenteel op pauze", zegt de Oekraïense viceminister van Economie Taras Katsjka. Hij verwacht dat de meningsverschillen over de export van Oekraïens graan "in de komende weken en maanden zullen worden opgelost".
De importverboden in de drie lidstaten hebben ook de transit van Oekraïense goederen naar andere landen vertraagd. Die routes zijn nog belangrijker geworden nadat Rusland in juli besloot om een einde te maken aan het internationale akkoord dat de uitvoer van Oekraïens graan via de Zwarte Zee mogelijk maakte.
Verkiezingen
Het oplaaien van het conflict met buurlanden Polen en Slovakije had ook veel te maken met de voorbije en geplande verkiezingen in de landen. In Slovakije zijn de verkiezingen net gepasseerd en werden ze gewonnen door de pro-Russische Robert Fico van de Smer-partij. Fico liet meerdere malen tijdens zijn verkiezingscampagne weten dat hij alle militaire steun aan Oekraïne zou stoppen en pleit “dat de Europese Unie naar een diplomatieke oplossing moet zoeken over een vredesakkoord in plaats van wapen naar Oekraïne te sturen.” Fico liet wel verstaan dat hij nog humanitaire hulp zou bieden en haar financiële verplichtingen aan Oekraïne zou nakomen, maar geen enkele kogel meer zou sturen.
Ook Polen houdt deze retoriek aan. Het land verkondigde vorige maand nog dat het de wapenleveringen vooralsnog zal uitvoeren "die eerder overeengekomen" waren, maar het zal geen nieuwe wapenleveringen meer doorvoeren. “We hebben beslist om niet langer wapens te leveren aan Oekraïne, omdat we nu Polen eerst willen bewapenen met moderne wapensystemen", klonk het bij he Poolse ministerie. Wat de gevolgen zullen zijn op korte en lange termijn na de verkiezingen voor de landbouwproducten en het graanconflict is niet geweten.
Impact Vlaanderen
Minister-president Jan Jambon (N-VA) reageerde hierover dinsdag in de commissie voor Buitenlands Beleid: “De toekomst laat zich moeilijk voorspellen. De huidige retoriek in Polen zal de situatie allicht niet verder helpen, al zou de retoriek na de verkiezingen wellicht kunnen afzwakken en een oplossing gevonden kunnen worden tijdens de consultatiefase die Oekraïne voor de Wereldhandelsorganisatie heeft opgestart. Bovendien dreigt bij een handelsoorlog vooral de Poolse landbouwsector te verliezen, omdat Oekraïne voor Polen een belangrijkere markt is dan omgekeerd.”
“De impact op Vlaanderen is eerder indirect. De mogelijke gevolgen zijn voornamelijk verbonden aan de prijzen voor graan. Eventuele prijsstijgingen voor graan zijn mogelijk door de volatiliteit van de graanmarkt en het krappe evenwicht tussen vraag en aanbod”, aldus Jambon.
Bron: Eigen berichtgeving / Belga
