Rutte IV zet 25 miljard euro in voor landbouwtransitie

Lang was er uitgekeken naar het resultaat van de langste kabinetsformatie in de Nederlandse geschiedenis, maar het valt meteen op dat het stikstofdossier niet erg concreet of in detail werd uitgewerkt. Het nieuwe kabinet zal daarvoor straks samenwerking moeten zoeken in de Tweede Kamer, zei informateur Johan Remkes bij de presentatie van het coalitieakkoord.

Wel scherpt het Nederlandse kabinet het reductiedoel op vlak van stikstof fors aan. In de Stikstofwet was nog 26 procent vastgelegd, maar dat moet nu zelfs 50 procent minder depositie worden tegen 2030. Ook dat is vijf jaar sneller dan eerst vastgelegd. “Alle sectoren zullen hun evenredige stikstofbijdrage leveren. Ook in Europees verband zet het kabinet zich in voor stikstofreductie', staat er in het coalitieakkoord.

Landbouw en natuur in balans

'We brengen natuur en landbouw in balans door de transitie naar kringlooplandbouw voort te zetten op het terrein van voer, mest, bodem, pacht, dierenwelzijn en daarbij behorende innovaties. Met inzet van reststromen in veevoer, vervanging van kunstmest door organische mest en een grondgebonden melkveehouderij sluiten we kringlopen. Hierover worden afspraken gemaakt met toeleveranciers en de verwerkende industrie', staat er verder over de transitie naar de kringlooplandbouw die uittredend minister Carola Schouten hoog op de agenda zette.

25 miljard

Om natuur en landbouw in Nederland te verzoenen wordt een Nationaal Programma Landelijk Gebied opgesteld. Hieraan koppelt de coalitie een 'ruimhartig' transitiefonds, waarvoor de komende vijftien jaar maar liefst 25 miljard euro wordt uitgetrokken.

Het fonds is volgens de vier partijen noodzakelijk, omdat de transitie langjarig, voorspelbaar en coherent beleid vereist. Het rijk gaat met de provincies afspraken maken over het vrijgeven van de transitiebudgetten. Het kabinet Rutte IV kiest dus voor een integrale aanpak van stikstof, waterkwaliteit, bodem, klimaat en biodiversiteit. Er zal de komende jaren dus nog stevig ‘gepolderd’ worden in Nederland, de koosnaam die ze hebben voor hun uitvoerige overlegcultuur met alle betrokken actoren.

Klimaatlat omhoog

Ook op het gebied van klimaat legt het kabinet de lat ook hoger. Nederland wil koploper in Europa zijn bij het tegengaan van de opwarming van de aarde. Om uiterlijk in 2050 klimaatneutraal te zijn, wordt het doel voor 2030 in de Klimaatwet aangescherpt tot ten minste 55 procent CO2-reductie. Voor een klimaattransitiefonds trekt de Nederlandse regering nog meer geld uit: daar maakt ze maar liefst 35 miljard voor vrij.

Er komt een minister voor Klimaat en Energie die regie voert over het beleid en het klimaatfonds. Op het vlak van energie wordt de transitie versneld. Dat betekent dat extra wordt ingezet op wind op zee, zon-op-dak, aardwarmte, groen gas en aquathermie. Het gebruik van fossiele brandstoffen en de toepassing van houtige biomassa voor energiedoeleinden wordt afgebouwd. Ook voor twee nieuwe kerncentrales wil het kabinet plannen maken.

LTO kritisch

LTO, de grootste landbouworganisatie van Nederland, reageert kritisch. "Laten we allereerst onze zegeningen tellen. Er komt geen van bovenaf opgelegde zonering, zoals sommige onzalige adviezen voorstelden. Er komt geen massale onteigening. Er komt geen halvering van de veestapel", zegt LTO-voorzitter Sjaak van der Tak. "Tegelijkertijd wordt de lat voor stikstofreductie onhaalbaar hoog gelegd. De in het coalitieakkoord voorstelde 50 procent reductie is een verdubbeling van het eerder dit jaar vastgelegde doel van 26 procent."