Rozentelers twijfelen over verdere toekomst: "Jeugd is niet langer geïnteresseerd"
Het aantal Vlaamse sierteeltbedrijven loopt al jaren achteruit en er is weinig opvolging in de vergrijsde sector. “Wij hebben onze ouders dertig jaar geleden gepusht om het bedrijf aan ons over te laten, maar onze kinderen staan er niet voor de springen”, vertelt Bart Van Nuffelen, mede-eigenaar van rozenteler Wimceco. De ondernemer overweegt binnenkort een investering in nieuwe LED-lampen, maar over de vervanging van zijn rozenplanten over drie jaar is hij minder stellig. “Dat betekent meteen een investering voor tien jaar. Dit terwijl de toekomst veel onzekerheden kent.”
Als één van de grotere Vlaamse rozentelers staat Wimceco uit Boechout mede garant voor het uitgebreide rozenaanbod in de Belgische bloemenzaken en tuincentra. Het bedrijf wordt gerund door de broers Bart en Danny Van Nuffelen die als vijftigers tot de jongere siertelers behoren in Vlaanderen behoren.
De ondernemers kregen deze week een delegatie van buitenlandse journalisten over de vloer. Deze vakjournalisten uit Italië, Frankrijk, Denemarken, Duitsland en Nederland waren in België neergestreken op uitnodiging van VLAM dat elk jaar een perstour voorziet met het doel om innovatieve, duurzame sierteeltbedrijven in de kijker te zetten. Met de investering in LED-lampen zeven jaar geleden waren de broers hun tijd vooruit en staan ze ook ver in de biologische gewasbescherming.
Waar staat Wimceco voor?
Bart Van Nuffelen: "Dat vraagt iedereen. De eerste letters zijn de voornaam van mijn vader, Wim. De middelste letters de initialen van mijn moeder Cecilia en co staat voor mij en mijn broer."
Hoe ziet uw bedrijf eruit?
Bart Van Nuffelen: "We zijn in 1982 gestart met de rozenteelt en hebben 1,75 hectare serre. Mijn broer Danny en ik hebben het bedrijf in 1998 overgenomen van onze ouders, die nog steeds meehelpen. We telen zo’n acht variëteiten rozen in verschillende kleuren en hebben door belichting en verwarming het jaarrond productie. We hebben zoveel variëteiten omdat 60 procent van de oogst naar de Euroveiling gaat, een regionale veiling in Brussel waar Belgische supermarkten en tuincentra hun inkopen doen. Zij kopen niet de massa, maar wel verschillende variëteiten. Alleen de Sweet Avalance, een wit-roze roos, gaat bij ons naar de veiling in Nederland. Samen met een Nederlandse teler zijn we de enige die voor dit ras de licentie hebben."
Hoe ziet de rozensector eruit in Vlaanderen?
Bart Van Nuffelen: "De sector is de voorbije decennia teruggelopen, vooral in aantal kwekers. Veel kleine telers zijn er tussenuit gevallen. Dat komt onder meer door de concurrentie uit warme landen als Kenia en Ethiopië waar de kosten veel lager liggen. Vlaanderen telt vier belichte rozentelers en nog een zestal niet-belichte telers. De grootste twee bedrijven tellen elk drie hectare en daarna komen wij. Ik schat het totale areaal snijrozen in Vlaanderen op zo'n tien hectare."
Hoe ziet u de toekomst evolueren?
Bart Van Nuffelen: "De sector is behoorlijk vergrijsd. Wij zijn vijftigers en behoren tot de jongere telers. De jeugd heeft geen interesse meer in de sierteelt omdat het veel toewijding vergt. Je bent er zeven op zeven, het hele jaar door mee bezig. Wij knippen elke dag rozen en de kwekerij is slechts twee dagen per jaar gesloten: met Kerstmis en met Nieuwjaar. Ik heb drie kinderen en mijn broer heeft er twee. Op dit moment lijkt het er niet op dat zij het bedrijf willen overnemen. Dat was vroeger wel anders. Toen mijn ouders net zo oud waren als wij nu, hebben wij hen aangemoedigd om te stoppen en het bedrijf aan ons over te laten. Nu is de situatie volledig omgekeerd."
Heeft u nog recente investeringen gedaan?
Bart Van Nuffelen: "Zeven jaar geleden hebben we een volledige facelift doorgevoerd. We hebben onze belichting vernieuwd. We waren destijds de eerste met LED-lampen. Deze gebruiken we in combinatie met SON-T lampen die ook nog de benodigde warmte afgeven. Ook het substraat, waar we op telen, en de planten zijn destijds vernieuwd. Rozenstruiken gaan zeven tot tien jaar mee. Over drie jaar staan we weer voor dezelfde grote investering."
Wat zit er in de pipeline?
Bart Van Nuffelen: "We denken erover op korte termijn onze SON-T lampen deels te vervangen voor nieuwe LED-lampen. De nieuwe generatie LED's geven veel meer vermogen dan de oude generatie (90 vs 180 micromol). We verdubbelen kortom het lichtvermogen bij een gelijkblijvend elektriciteitsgebruik. LED's in combinatie met onze SON-T lampen geven nog meer mogelijkheden om in functie van plantbehoefte en energieprijs de kweken. Wellicht gaan we op termijn ook naar full LED."
"Over de investeringen in nieuwe rozenplanten over drie jaar twijfelen we nog. Misschien gaan we gewoon door, misschien verkopen we het bedrijf of misschien starten we ook wel met een andere teelt. Alle opties liggen in principe nog open, hoewel ons hart nog steeds bij het telen van rozen ligt."
Vanwaar de twijfel?
Bart Van Nuffelen: "Een investering in nieuwe planten is een investering voor de lange termijn, gezien de levensduur van ongeveer tien jaar. Tegen dat de volgende rozenstruiken op zijn, zijn wij 63 jaar. Tegenover deze lange termijnoverweging, staat een onzekere toekomst. Wat gaat de gasprijs in de toekomst doen? Wij kunnen, nu dat de prijzen genormaliseerd zijn, voor lange tijd vastleggen. Maar komt er net zoals in Nederland ooit een extra overheidstoeslag? Als gas te duur wordt, stopt de teelt. Ook de afzet is onzeker. De jeugd geeft steeds minder uit aan sierteeltproducten en de prijs lijkt stilaan zijn plafond bereikt te hebben. Als de prijs voor een bos rozen in de winkel nog verder stijgt, kunnen consumenten gaan afhaken."
Heeft u last gehad van de energiecrisis?
Bart Van Nuffelen: "Ja, de gasprijzen gingen door het dak. Eind 2022 hebben wij daarom de lampen gedoofd. We zijn toen op het ritme van de seizoenen gaan telen en hadden geen rozen in het vroege voorjaar. Daardoor zijn we onder andere Valentijnsdag en de Engelse Moederdag misgelopen. Desondanks zijn we blij met deze keuze. We hebben het jaar 2023 met positief kunnen afsluiten, dat was met de hoge belichtingskosten niet gelukt."
Wat brengt de winter?
Bart Van Nuffelen: "Deze winter is een ander verhaal. In oktober vorig jaar was de gasprijs weer sterk gezakt en leken de prijzen weer te stijgen. Toen hebben we 75 procent op 45 euro per megawattuur vastgelegd. De prijzen gingen uiteindelijk niet omhoog, maar daalden juist. In de winter hebben we hebben we toen nog bijgekocht aan 25 euro per megawattuur. Maar een gemiddelde prijs van 38-40 euro bleek te hoog, waardoor we deze winter hooguit break-even gedraaid hebben."
Wat is momenteel uw belichtingsstrategie?
Bart Van Nuffelen: "In het algemeen starten we in augustus met belichten om vervolgens eind augustus te pieken met 20 uur. In april zijn we weer aan het afbouwen. Op dit moment zijn de elektriciteitsprijzen hoog, waardoor we zoveel mogelijk proberen te verkopen op het net. Hierdoor alterneren we met SON-T lampen die veel meer stroom gebruiken dan onze LED-lampen. Het ene moment branden deze lampen in het ene compartiment om vervolgens te verschuiven naar een ander compartiment."
Doen jullie al lang boerderijverkoop of ben je tijdens corona gestart zoals veel andere sierteeltbedrijven?
Bart Van Nuffelen: "De inpandige bloemenwinkel hebben wij al langer, maar de automaat dateert van de coronatijd. Dat is een goede investering gebleken. Mijn vrouw die de winkel bemant, wil ook wat meer vrij nemen en dankzij de automaat is het aanbod gegarandeerd. Sterker nog, de automaat is altijd open en bereikbaar."
Bron: Eigen berichtgeving
