Richtlijnen over land grabbing unaniem aangenomen

Het comité voor voedselzekerheid van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) heeft een document aangenomen met richtlijnen voor het wereldwijd verwerven van (landbouw-)grond, bossen en visgronden. Ngo’s zijn verheugd met de richtlijnen, maar betreuren wel het niet-bindend karakter van de “historische tekst”. De richtlijnen moeten het fenomeen van ‘land grabbing’ tegengaan.

De tekst is de vrucht van zes jaar lang onuitgegeven gesprekken tussen overheden, privé-bedrijven, wetenschappers, experts en vertegenwoordigers van arme boeren en inheemse gemeenschappen. “Toegang tot grond is een basisvoorwaarde om de honger en armoede te bestrijden bij de armste bevolkingsgroepen op onze planeet”, zegt José Graziano da Silva, directeur-generaal van de FAO.

De meeste lidstaten van de VN beschikken wel over een wetgevend arsenaal om de rechten te vrijwaren van zowel boeren als investeerders. Die regels moeten voorkomen dat kleine grondbezitters zomaar verdreven worden of dat investeerders na de rechtmatige aankoop van grond geconfronteerd worden met invasies van wildvreemden. Maar in de praktijk wordt de bestaande wetgeving dikwijls veel te laks toegepast.

Volgens de FAO wordt landbouwgrond ook steeds schaarser als gevolg van woestijnvorming, klimaatverandering en bloedige conflicten. “Zonder een verantwoord beheer van het grondbezit dreigt de sociale uitsluiting voor veel armen en kwetsbare bevolkingssegmenten, zoals vrouwen, analfabeten en oudere mensen, nog toe te nemen”, meent de organisatie. “Bovendien is een gebrek aan doortastend beleid een hinderpaal voor economische groei, aangezien zowel grote als kleine investeerders zich hierdoor laten afschrikken.”

De VN hopen dat het document met richtlijnen kan uitgroeien tot een “referentiedocument”. “We hebben een historische doorbraak bereikt nu er voor het eerst eensgezindheid is over richtlijnen over het verwerven van landbouwgrond. Nu kunnen we daadwerkelijk iets gaan doen aan de vaak moeilijke situatie van de hongerige en arme mensen in deze wereld”, alsnog Graziano da Silva.

De richtlijnen zijn ook bruikbaar voor landen die geconfronteerd worden met het wild om zich heen grijpende fenomeen van 'land grabbing', het opkopen van gigantische landbouwarealen in arme landen door buitenlandse investeerders. Op die manier proberen rijkere landen die kampen met een gebrek aan natuurlijke hulpbronnen hun voedselzekerheid veilig te stellen.

Meer info: Voluntary Guidelines on the Governance of Tenure