Recorddaling van verkoop en gebruik van antibiotica in diergeneeskunde
De verkoop van antibiotica in de diergeneeskunde daalde vorig jaar met een vierde ten opzichte van 2021. Bijna alle doelstellingen van het Antbioticumconvenant dat in 2024 ten einde loopt, zijn al behaald of liggen binnen handbereik. Aandachtspunten zijn het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica en het algemene antibioticagebruik in de vleeskalversector.
De totale verkoop van antibiotica in de diergeneeskunde daalde vorig jaar met 24,5 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Hierbij daalde de met antibiotica gemedicineerde voeders met 36 procent en de verkoop van colisitine met 55,3 procent. Dit staat te lezen in het nieuwe jaarlijkse BelVet-SAC-rapport dat de resultaten van het antibioticumgebruik bij dieren in België beschrijft.
“Naast de drie zeer positieve resultaten moet er wel een lichte stijging van 1,1 procent gemeld worden in de verkoop van de kritisch belangrijke antibiotica”, zegt het Belgische kenniscentrum voor antibioticumgebruik en -resistentie bij dieren (AMCRA). “Deze stijging kan toegeschreven worden aan een groter gebruik van fluoroquinolones bij vleeskippen en vleeskalveren in 2022. Deze twee sectoren hebben ondertussen corrigerende maatregelen genomen om deze trend te doen keren.”
Naast de verkoop, vertoonde het algemeen antibioticumgebruik ook een dalende trend vorig jaar. Het aantal behandeldagen met antibiotica daalde 28 procent bij varkens en bijna 10 procent bij vleeskalveren. De resultaten zijn minder gunstig bij pluimvee. De vleeskippen kenden een stijging in behandeldagen van 10,2 procent ten opzichte van 2021.
Evolutie reductie aantal antibioticabehandeldagen ten opzichte van 2021
0
kraambiggen
0
gespeende biggen
0
vleesvarkens
0
zeugen en beren
0
vleeskalveren
0
leghennen
Alarmgebruikers
Deze positieve resultaten weerspiegelen zich ook op vlak van veehouderijen die een structureel hoog antibioticumgebruik hebben, de zogenaamde alarmgebruikers. In 2022 is het aantal alarmgebruikers bij varkens gedaald van 9 naar 4,5 procent en bij vleeskippen van 0,4 procent naar 0,1 procent ten opzichte van 2021, dit ondanks de strenger opgelegde grenswaarden begin 2023. Bij vleeskalveren stagneerde het percentage alarmgebruikers in 2022 rond de 13 procent.
Honden en katten
Bij honden en katten is het gebruik van antibacteriële producten met 5 procent gedaald in vergelijking met 2021. In vergelijking met 2014 blijkt er weliswaar een toename van 24,8 procent te zijn. "Door het ontbreken van een goed overzicht van de totale populatie honden en katten is het echter moeilijk om in te schatten of deze stijging een gevolg is van de toename van de populatie dan wel van het gebruik van antibiotica", staat te lezen in het jaarverslag.
Doelstellingen in zicht
“De resultaten van antibioticumgebruik en -resistentie in 2022 zijn in hun geheel gunstig”, aldus AMCRA. “Deze bemoedigende resultaten kunnen worden toegeschreven aan de inspanningen van de verschillende sectoren en belanghebbenden.” Twee jaar geleden zetten zowel de federale overheid, AMCRA en de sectorpartners hun handtekening onder een tweede antibioticumconvenant dat nog loopt tot 2024. “Als onderdeel van het convenant hebben verschillende organisaties zich geëngageerd om coaching te gebruiken en de implementatie ervan aan te moedigen om veehouders en dierenartsen te ondersteunen."
De doelstelling in het convenant waarbij de totale verkoop van antibiotica tegen 2024 met 65 procent afgenomen moet zijn ten opzichte van 2011 lijkt haalbaar. De totaal gerealiseerde reductie staat nu al op 58,2 procent. Daarnaast werden de doelstellingen van 2024 voor premixen en colistine nu al behaald. De verkoop van met antibiotica gemedicineerde voeders zakte reeds met 83,5 procent ten opzichte van referentiejaar 2011. Dat is een stuk boven de reductiedoelstelling van 75 procent die vooropgesteld werd tegen eind 2024. Ook de verkoop van colistine ging in 2022 naar omlaag tot een niveau van 0,52 mg/kg biomassa, een stuk onder de doelstelling van 1 mg/kg biomassa eind 2024.
Een smet op deze positieve resultaten is de stijging in het gebruik van kritisch belangrijke antibiotica met 1,1 procent. Ondanks deze stijging werd de reductiedoelstelling van 75 procent ook al gehaald aangezien de reductie in 2022 al 82,7 procent bedraagt.
De grootste uitdaging van de sectoren zal erin bestaan om het aantal alarmgebruikers fors te doen verminderen tegen 2024, nadat de grenswaarden verstrengd zijn. Het doel is om maximaal 1 procent van de gebruikers in de alarmzone te hebben tegen eind volgend jaar.
Verder waarschuwt AMCRA ervoor dat er onder meer bijzondere aandacht zal moeten blijven gaan naar de kritisch belangrijke antibiotica. Al zal ook het gebruik van alle antibioticumklassen moeten verminderen, om antibioticumresistentie te doen afnemen. “Om dit mogelijk te maken moet het accent nog meer komen te liggen op preventie door middel van bioveiligheid, vaccinatie, de kwaliteit van voeding en drinkwater, en alternatieven voor antibiotica”, besluit AMCRA. “Ook zullen we een goede monitoring van antibioticumresistentie moeten aanhouden en blijven factoren onderzoeken die bijdragen aan de evolutie in gevoeligheid en multiresistentie van indicatorbacteriën.”
Bron: Eigen berichtgeving
