Verkoop van antibiotica voor dieren daalde opnieuw met ruim 21 procent
nieuwsDe totale verkoop van antibiotica voor dieren in België is vorig jaar sterk gedaald, met 21,7 procent ten opzichte van 2022. Dat blijkt uit het laatste rapport omtrent antibioticagebruik en -resistentie bij dieren van kenniscentrum AMCRA. Tegenover referentiejaar 2011 spreken we van een cumulatieve daling van 62,4 procent. Er blijft echter ruimte voor verbetering, ook in de gezelschapsdieren- en paardensector. De totale antibioticaverkoop bij dieren is in België nog steeds hoger dan de Europese mediaan. Met zijn plan “Visie 2030” stippelt het centrum de weg uit naar een antibioticaluwe dierlijke sector.
De nieuwe visienota is een vervolg op de “Visie 2024“ van AMCRA. Daar werden de eerdere reductiedoelstellingen vastgelegd. De meeste werden behaald, alleen de antibioticaverkoopcijfers halen nipt de ambities nog niet.
Opvallend is dat de verkoop van colistine het afgelopen jaar is toegenomen, terwijl dit antibioticum de hoogste prioriteit kende voor de volksgezondheid. Wel blijft de verkoop nog steeds ver onder de vastgelegde limiet. Volgens de AMCRA-aanbevelingen is colistine een antibioticum dat met voorzichtigheid moet worden gebruikt en nooit als eerste keuze mag worden ingezet in de diergeneeskunde. Vooral bij varkens waar het gebruik sterk is afgenomen, is het antibioticum nog steeds in gebruik voor de behandeling van diarree bij gespeende biggen. Bij vleeskalveren is het gebruik van colistine ook afgenomen. Bij kippen blijft het gebruik relatief stabiel, met de uitzondering van de leghennen waar een stijging in 2023 werd geregistreerd.
De totale verkoop van (fluoro)quinolones daalde in 2023, maar bij vleeskippen werd een toename in het gebruik van deze klasse antibiotica gemeten. Volgens AMCRA moet er meer worden ingezet op preventie en alternatieve behandelingsmethoden voor colibacillose en enterococcose, vaak voorkomende infecties bij vleeskippen die geregeld met deze middelen behandeld worden. De verkoop van (fluoro)quinolone en derde en vierde generaties cefalosporines moet in 2030 met 90 procent worden gereduceerd tegenover 2011.
Structureel reduceren
Het aantal veehouderijen met een structureel hoog antibioticagebruik moet gereduceerd worden tot één procent van de sector. Deze doelstelling lijkt realistisch voor alle diercategorieën behalve voor de vleeskalveren, waar 10,2 procent van de veehouderijen zich eind 2023 nog in de alarmzone begaven.
AMCRA wil met zijn visietekst de inspanningen nu ook uitbreiden naar andere dierlijke sectoren, inclusief gezelschapsdieren en paarden.
Melkvee afwezig
Een opvallende afwezige in de cijfers is melkvee. Daar is volgens Fabiana Dal Pozzo, coördinator bij AMCRA, een goede reden voor. “We hebben momenteel geen specifieke cijfers op niveau van deze sector omdat de datacollectie hier pas wettelijk verplicht is sinds augustus 2023. We hebben nu een half jaar data, maar dit laat ons niet toe om correcte en volledige cijfers te communiceren. Volgend jaar kunnen we dat wel doen.”
“Wat we wel kunnen afleiden uit de verkoopcijfers van antibiotica, is dat de intramammaire preparaten voor het droogzetten van melkkoeien (uit lactatie halen, red.) niet afnemen. Voor de behandeling van mastitis zien we wel een vermindering in de verkoopcijfers. Er blijft dus veel marge over voor verbetering.”
Dal Pozzo geeft wel nog mee dat de melkcontroles bijzonder streng zijn. “Melk die antibioticaresidu bevat, wordt niet verkocht.”
Preventie en datacollectie
De vooruitgang in de datacollectie is één van de pijlers waarlangs AMCRA een verdere daling in het antibioticagebruik wil realiseren. Laaggebruikers moeten beloond worden, veehouders en dierenartsen moeten gecoacht worden om niet te snel antibiotica in te zetten. Ook dierziektepreventie speelt hier een belangrijke rol.
De recentste AMCRA-barometer toont overigens aan dat sinds 2018 het gebruik sterk is gedaald bij varkens, vleeskalveren en vleeskippen. Maar in 2023 blijft het antibioticagebruik min of meer stabiel. Bij legkippen, waar de meerderheid van de bedrijven nulgebruikers zijn, is het gebruik bij een klein aantal bedrijven licht toegenomen.
De visietekst omvat ook enkele doelstellingen. De totale antibioticaverkoop bij dieren is in België nog steeds hoger dan de Europese mediaan. Tegen het einde van 2030 moet hier een reductie zijn bekomen van minstens 70 procent in vergelijking met 2011. De verkoop van met antibiotica gemedicineerde voeders stopt in 2027. Deze groepsmethode van behandelen zorgt er immers voor dat ook gezonde dieren de antibiotica innemen.
Bron: Eigen berichtgeving
Beeld: Provincie West-Vlaanderen
