Antibioticagebruik in diervoeder gereduceerd met 88 procent

Het doel was om het antibioticagebruik tegen 2024 met 75 procent te reduceren, en dat is ruimschoots gelukt. Dat meldt BFA, de vereniging van diervoederproducenten. Vandaag zitten we aan een reductie van 88 procent. Tegen uiterlijk 2030 wil de sector zelf het verstrekken van antibiotica via gemedicineerd voeder volledig bannen.

Antibiotica zijn krachtig, maar met mate te gebruiken. Bij overmatig gebruik groeit het risico dat bacteriën een resistentie kweken voor deze middelen, waardoor ze erg moeilijk te behandelen worden. Voor de reguliere geneeskunde werden bewustmakingscampagnes als ‘De Week van de Antibiotica’ in het leven geroepen, maar ook in de veehouderij is de aandacht voor deze problematiek verscherpt.

Stapsgewijze afbouw

“Om antibioticagebruik bij dieren te minderen werd het kenniscentrum AMCRA opgericht, mede door BFA”, zegt Katrien D’hooghe van BFA. “Op basis daarvan zijn er diverse initiatieven gelanceerd, en één onderdeel daarvan is de afbouw van met antibiotica gemedicineerd dierenvoeder. Het gebruik hiervan wilden we structureel naar beneden halen.”

Deze afbouw gebeurde stapsgewijs. Het verstrekken van antibiotica via gemedicineerd voeder van de ene dag op de andere afzweren, had immers niet evident geweest. “In theorie kan je dat doen, maar dan los je de achterliggende problemen niet op”, zegt D’hooghe. “Er was nood aan een alternatief. Denk maar aan probiotica om de darmgezondheid te verbeteren, een beter stalmanagement met aanpak van het stalklimaat en een sterk verbeterde bioveiligheid, betere luchtstromen, biggen op latere leeftijd spenen, enzovoort.”

Individuele behandeling

Net zoals bij de menselijke geneeskunde, kan antibiotica in bepaalde gevallen nog steeds worden toegediend. “Als een dier zwaar ziek is en een antibioticakuur nodig heeft, moet er gerichter worden gewerkt. Vroeger was de logica om antibiotica via gemedicineerd voeder toe te dienen, zodat alle varkens in één compartiment behandeld werden. Ter genezing van de zieke dieren, en preventief voor de gezonde dieren. Nu wordt het anders aangepakt. Zieke dieren worden geïsoleerd, en de antibiotica wordt individueel toegediend.”

Met risicovolle antibiotica wordt hoe dan ook erg omzichtig omgegaan. “Binnen AMCRA zijn er verschillende types geïdentificeerd als kritisch, zoals Colistine”, zegt D’hooghe. “Dat wordt niet meer verstrekt via gemedicineerde voeders. Ook in de humane geneeskunde zie je dat dokters terughoudender zijn om antibiotica voor te schrijven, tenzij het echt niet anders kan.”

Bedrijfsregister

De inspanningen gebeurden niet alleen van bovenaf, maar ook bij de boeren zelf. Zo werd er een overzicht gemaakt van antibioticagebruik op diverse bedrijven. “Denk hierbij aan het AB-register”, zegt D’hooghe. “Aan de hand van controles ter plaatse is er een benchmarkrapport opgemaakt bij diverse veehouders. Zo zien ze of ze meer of minder antibiotica gebruiken dan hun collega’s in de sector. Deze controles gebeurden trouwens ook bij dierenartsen, want ook zij moeten letten op hoe vaak ze antibiotica voorschrijven. Er zijn bedrijven die terughoudender waren om hun antibioticagebruik te reduceren, maar anderen zagen in deze rapporten een goede motivatie om er werk van te maken. Gemedicineerd voeder wordt trouwens enkel op voorschrift geproduceerd. Als we bezig blijven zoals vandaag, is de complete afbouw meer dan haalbaar."