Sinds 2004 verboden middel voor het eerst in drie jaar niet meer gevonden in perenbloesems

Hoewel streptomycine al twee decennia lang verboden is, lijkt het toch moeilijk om perentelers het middel te laten afzweren. “Het probleem is dat er naast streptomycine geen preventiemiddel bestaat tegen bacterievuur”, zegt Hélène Bonte van het FAVV. Bacterievuur of perenvuur is een plantenziekte die hele oogsten kan vernielen. Besmette bomen sterven af waardoor er geen vruchten kunnen groeien en er dus heel wat economische schade is voor de fruitteler. Aangetaste bomen moeten vaak volledig verwijderd worden en er kunnen quarantainemaatregelen volgen voor telers.

Enkel verboden als gewasbeschermingsmiddel

Toch is dat geen excuus om het product te gebruiken, vindt de Europese Unie. Streptomycine is an sich niet verboden – wat ook verklaart waarom zoveel fruittelers het product nog weten te bemachtigen – maar het gebruik van dit product als gewasbeschermingsmiddel is dat wel. Europa heeft dat in 2004 beslist, omdat er resten van het antibioticum werden teruggevonden in levensmiddelen zoals honing.

Bestuivers komen immers terecht op de perenbloesems en dragen het zo mee. Niet alleen is de resulterende honing schadelijk voor de gezondheid, maar bovendien kan het verkeerd of te vaak gebruik van antibiotica ervoor zorgen dat bacteriën er resistent voor worden. Op termijn kunnen bepaalde ziektes zo niet meer doeltreffend bestreden worden met antibiotica, wat een enorm risico is voor de volks- en dierengezondheid.

Van één op vijf naar nul op vijf

Omdat sommige perentelers zijn blijven volharden in het gebruik van dit middel, voert de Nationale Opsporingseenheid (NOE) van het FAVV sinds 2023 onderzoek naar het illegaal gebruik. In 2023 en 2024 werd het antibioticum teruggevonden in 6 van de 30 monsters van perenbloesems. Bij elke positieve test werd ook het spuittoestel van de betrokken landbouwers onderzocht. “We moeten uiteraard zeker zijn dat het product door de onderzochte teler zelf is toegediend, en niet accidenteel op de bloesems is terechtgekomen door een buurman”, zegt Bonte. Bij elke overtreding werd een proces verbaal opgemaakt en overgemaakt aan het parket. Dit jaar is er ook een eerste teler veroordeeld.

Waar de controles aanvankelijk bij één op vijf staalnames positief terugkeerden, is er dit jaar niemand betrapt. "De resultaten van dit jaar zijn zeer bemoedigend”, zegt Hélène Bonte, woordvoerder van het FAVV. “Dit toont aan dat de sector zich steeds meer bewust wordt van de problematiek rond voedselveiligheid en de strijd tegen antibioticaresistentie. Eens te meer bewijst dit de positieve en tastbare impact van de acties van het FAVV."

Bonte raadt aan om bacterievuur kordaat te bestrijden, maar zonder antibiotica. “Het komt erop aan om zo snel mogelijk in te grijpen bij de eerste symptomen van de ziekte, zodat het niet verder kan verspreiden.”

Bacterievuur blijft groot probleem

Bacterievuur blijft dus wel een groot probleem voor fruittelers. Momenteel zijn er bufferzones in Aalter, Brunehaut, Geetbets, Heist, Landen, Wetteren en Zundert. In januari dit jaar kondigde pcfruit een app aan om bacterievuur te melden. Deze app zou dit najaar worden gelanceerd.