Proefbedrijf Pluimveehouderij blaast 30 kaarsjes uit tijdens Dag van de Landbouw
ReportageProefbedrijf Pluimveehouderij in Geel bestaat dit jaar 30 jaar. Om dit te vieren met het grote publiek gooide het proefbedrijf afgelopen weekend de deuren open tijdens de Dag van de Landbouw. Antwerpse Gedeputeerde voor Landbouw Kathleen Helsen (cd&v) en een delegatie van Boerenbond kregen van Ine Kempen, directeur van het praktijkcentrum, een rondleiding door de stallen en er werd stilgestaan bij de verschillend onderzoeken zoals “elke druppel telt” en “Otiwel-Emis”. Bij dat laatste project wordt het gevolg van dierenwelzijnsbevorderende maatregelen en klimaatimpact onder de loep genomen.
Zes jaar geleden deed het provinciale Proefbedrijf Pluimveehouderij voor het laatst mee aan Dag van de Landbouw, het jaarlijks terugkerende evenement waarbij landbouwbedrijven hun deuren openstellen voor het grote publiek. “In de tussenliggende jaren zijn er veel nieuwe projecten opgestart en bovendien vieren we dit jaar ons dertigjarige bestaan”, verklaart Ine Kempen, directeur van het Proefbedrijf, de deelname van dit jaar. Het was daarmee één van de elf land- en tuinbouwbedrijven in provincie Antwerpen die meededen aan het evenement van Boerenbond.
Voor het verjaardagsfeest was onder andere Antwerpse gedeputeerde voor Landbouw Kathleen Helsen uitgenodigd, terwijl ook een delegatie van Boerenbond Antwerpen aanwezig was voor de ceremoniële opening. Gedeputeerde Helsen benadrukte in haar openingsspeech het belang van de landbouw in haar provincie. “In onze provincie zorgen er 3.555 professionele land- en tuinbouwers dagelijks voor ons voedsel. 38 procent of 10.000 hectare van ons grondgebied is in landbouwgebruik.”
Praktijkcentra als brug tussen beleid en praktijk
Zij en andere landbouwexperts spraken in Geel over de Vlaamse landbouw als één van de meest innovatieve landbouwsectoren in de wereld. “De Vlaamse en in bredere zin de Nederlandse land- en tuinbouw gelden als voorbeeld voor het buitenland. Wij krijgen bij BelOrta regelmatig Chinezen, Filipijnen en andere landen over de vloer die met ons willen zakendoen”, vertelt Bert De Keyser, slateler en provinciaal voorzitter van de Boerenbond in Antwerpen. “Om deze positie te behouden en versterken moeten boeren-ondernemers ruimte krijgen”, kraakte hij nog een kritische nood toen hij verwees naar de vergunningenstop.
De praktijkcentra spelen een belangrijke rol in de innovatiekracht van de landbouw- en tuinbouw, erkende ook De Keyser. “Zij vormen de brug tussen beleid en teler. Hier gaan we van onderzoeksresultaten naar praktijksuccessen op maat van onze land- en tuinbouwers”, aldus Helsen die als gedeputeerde Landbouw maar liefst vier onderzoekscentra onder zich heeft in de provincie Antwerpen waaronder dus het Proefbedrijf Pluimveehouderij.
Het praktijkcentrum in Geel heeft 27 man op de loonlijst en werkt rond elf centrale thema’s. Dat zijn voedselkwaliteit, grondstoffen, energie, emissie, huisvesting, stalmanagement, diergezondheid, dierenwelzijn, automatisering, digitalisatie en rendabiliteit. Heel af en toe komen resultaten van praktijkonderzoek ook rechtstreeks bij de consument terecht, zoals bijvoorbeeld onderzoek naar de roofmijt.
Angst voor ziektes, voorzichtig met erfbetreders
Het kippenpraktijkcentrum beschikt over proefstallen voor 31.000 leghennen en 42.000 vleeskippen. Tijdens de Dag van de Landbouw konden bezoekers vrij door de leghennenstal lopen, terwijl de vleeskuikens alleen zichtbaar waren van achter glas. “Enkele weken geleden is de leghennenstal volledig ontruimd en gereinigd. De cyclus van leghennen bedraagt zo'n 85 tot 90 weken. De kippen zaten hier juist 90 weken. Dus de timing voor de Dag van de Landbouw viel erg goed. Anders hadden we waarschijnlijk niet meegedaan", aldus Kempen die nog meegeeft dat de kloof tussen pluimvee en de burger misschien nog groter is dan in andere sectoren. Uit angst voor onder andere vogelgriep is de sector namelijk erg voorzichtig met erfbetreders.
Bij een zeldzaam inkijkje in een pluimveestal, troffen de bezoekers niet een alledaags pluimveebedrijf aan. Zo valt bij binnenkomst van de leghennenstal meteen het grote aantal waterreservoirs en andere installaties aan de gangwand op. “Dat is om de verschillende proefgroepen in de stal afzonderlijk water te geven. Ook kunnen we afzonderlijk voederen en per groep de ammoniakemissie meten”, klinkt het.
Die laatste eigenschap komt onder andere van pas bij het project Optiwel-Emis. Binnen dat project wordt de impact van alternatieve pluimveehouderij op de ecologische voetafdruk onderzocht. “Vanuit de retail zien we talloze initiatieven die een verbetering van het dierenwelzijn nastreven, bijvoorbeeld door met andere rassen te kweken of door een lagere stalbezetting aan te houden. Maar deze maatregelen hebben een impact op de uitstoot van stikstof en CO2 en dat willen we binnen dit project onderzoeken”, vertelt Kempen.
Watermanagement, dierenwelzijn en uitstoot
Een ander onderzoek dat aansluit op de huidige trends in de maatschappij en in de landbouw is dat van “Elke druppel telt” (Life ACLIMA). Het gaat om door Europa gefinancierd onderzoek waarbij de verschillende partners onderzoeken hoe zij de waterbeschikbaarheid in de land- en tuinbouw veerkrachtiger kunnen maken. Door de klimaatopwarming is water steeds meer een aandachtspunt op landbouwbedrijven. Een braadkip, die een cyclus van zo’n zeven weken kent, verbruikt in die periode 7 tot 8 liter water, waarvan zo’n 80 procent drinkwater. De rest gaat naar reiniging van de stal tussen twee cycli in en beneveling in de stal ter voorkoming van hittestress.
Een luik binnen dit onderzoek is het gebruik van alternatieve waterbronnen zoals bijvoorbeeld regenwater. Op het centrum worden er beloftevolle resultaten geboekt met verschillende waterzuiveringssystemen. “Het gezuiverde regenwater is van voldoende kwaliteit om de kippen te voederen”, vertelt onderzoeker Peter Bleyen die de bezoekers op de Dag van de Landbouw op een stand tekst en uitleg geeft over het onderzoek.
Een ander luik binnen dit onderzoek is dat van recyclage van water dat gebruikt wordt op een pluimveebedrijf. “Het gaat hier om het reinigingswater”, vertelt Bleyen. “De stal wordt met water schoongemaakt waardoor onder andere resten van mest verwijderd worden. Door deze mestresten wordt het afvalwater als drijfmest gezien en is de pluimveehouder gehouden aan de mestwetgeving.” Door het te filteren en op te waarderen tot hernieuwd drinkwater voor kippen kunnen er volgens hem meerdere vliegen in een klap gevangen worden. “Enerzijds heb je minder water nodig op je bedrijf, anderzijds hoef je minder opslag te hebben voor het afvalwater.”
