Patent op broccoli en tomaat ligt onder vuur

Het Europees octrooibureau beslist eind 2010 in beroep over de rechtmatigheid van bestaande patenten op broccoli en tomaten. Dat maakte het bureau bekend tijdens een hoorzitting over het protest dat bedrijven en ngo’s aantekenden tegen de 'patentering van de natuur'. Centraal staat de vraag of de de genenselectie die bij de broccoli en tomaten gebeurde, een biologisch of technologisch proces uitmaken.

In 2002 verkreeg de Britse firma Plant Bioscience een patent voor het selecteren van genen in broccoli die glucosinaat aanmaken, een stof die kanker tegenwerkt. Ook al bevat de methode elementen van conventionele plantenveredeling, toch oordeelde het Europees octrooibureau dat het om een technisch en dus patenteerbaar proces ging.

Het patent dekt ook volgende generaties door selectie en veredeling ontstane broccoliplanten met een hoog gehalte glucosinaat. Een vergelijkbaar patent is in 2000 verstrekt aan het Israëlisch ministerie van landbouw, dat een tomaat ontwikkelde met een lager vochtgehalte. Greenpeace pleit er bij de politiek voor om beide patenten ongedaan te maken.

Reeds in april 2003 voerde Syngenta aan dat de selectiemethode die Plant Bioscience toepast in essentie een biologisch proces is dat niet gepatenteerd kan worden volgens de EU-richtlijn van 1998 inzake de bescherming van biotechnologische uitvindingen. Op dezelfde gronden tekende Unilever protest aan tegen het patent van de Israëlische regering.

De Board of Appeal van het octrooibureau zal zich nu buigen over de vraag of de gepatenteerde producten en processen 'natuurlijk' zijn of 'uitgevonden'. Bij de opening van de hoorzitting protesteerden volgens Duitse media circa 150 leden van groeperingen zoals Greenpeace.

Het bureau stelt dat zij in de beroepsprocedure enkel kan oordelen of de betrokken patenten al dan niet technologische doorbraken zijn, maar zegt geen uitspraak te mogen doen over de ecologische, economische en sociale gevolgen. De voltallige zitting van de Board of Appeal zal zich eerst buigen over de vraag wat 'een essentieel biologisch proces voor de dierlijke of plantaardige productie' precies inhoudt, alvorens een uitspraak te doen over de patenten.