Opinie: Ook burgers moeten mee hun verantwoordelijkheid opnemen

Waarom wordt in het huidige boerenprotest de volledige frustratie afgewenteld op de natuur? Waarom kunnen die beide bondgenoten, die allebei zo sterk onder druk staan, niet samen voor hun rechten opkomen? Al eeuwen leven boeren en natuur in symbiose, geen grondgebonden landbouw zonder natuur. Water, grond, gezond bodemleven en bestuivers zijn essentieel om gezonde voeding te produceren. Waar voedselproductie de natuur niet nodig heeft, wordt landbouw een industriële activiteit zoals kweekvlees of grote serres op beton, waar glasgroenten op substraat gekweekt worden in verwarmde en verlichte serres. Waar computermodellen temperatuur en licht permanent optimaal regelen. Deze vorm van voedselproductie hoort thuis op een industrieterrein.

De natuur heeft recht op meer ruimte, meer groen, meer spontane ontwikkeling. Maar waarom moet dat steeds gezocht worden in het landbouwareaal? Dagelijks verdwijnen nog steeds meerdere hectaren openbare ruimte om er huizen op te bouwen en wegen aan te leggen. En nog steeds heeft elke particulier het recht om alle bomen, hoe groot, mooi en waardevol ze ook zijn te laten kappen als ze op maximaal 15 meter van het huis staan. 

Groen in leefomgeving

We zien in ijltempo het groen in onze leefomgeving verdwijnen. Tuinen worden gebouwen met enorme verharde opritten en een stukje kunstgazon. Open ruimte worden winkelcentra met grote parkeerterreinen, verhard en zonder groen. Elke parking zou grote monumentale bomen moeten hebben en afgezet moeten worden met heggen en hagen. Nieuwe verkavelingen worden uitgetekend en de grensafscheidingen bestaan uit dure doodse materialen.

Er is heel wat stikstofdepositie vanuit de landbouw. Maar ook andere sectoren zijn schuldig. Stop alle woonuitbreidingszones vol te bouwen. Zorg dat die percelen beschikbaar komen voor kleine bioboeren. Landbouw is nu een kwestie van grote boerderijen met een groot machinepark. We kampen met een enorme overproductie, zeker in de veeteelt, die tegen dumpingprijzen richting buitenland verdwijnt. Maar groenteteelt kan op enkele hectaren.  Voedsel hoeft geen vele kilometers af te leggen vooraleer de eindconsument te bereiken. Zorg dat kleine boerderijen kunnen blijven en zorg dat zij hun producten rechtstreeks kunnen verkopen aan de consument. 

Landbouwgrond kan niet langer meer verkocht worden aan particulieren om er een villa met wat paarden op zetten.  Een boerderij wordt aan een boer verkocht. Op vruchtbare grond worden geen nieuwe huizen, nieuwe boerderijen, nieuwe glazen serres, megakoeienstallen, sportterreinen gebouwd. Vruchtbare grond wordt nog uitsluitend gebruikt om groenten en andere landbouwgewassen op te telen. Grondspeculatie wordt tenietgedaan en zo wordt landbouwgrond terug betaalbaar voor jonge boeren. Voor boeren die ook kleinschalig willen werken.

De Green Deal, de Blue Deal en de natuurherstelwet zijn geen uitsluitende verantwoordelijkheid van de boeren. Wij allemaal moeten dat aanpakken. Wij allemaal moeten bereid zijn om natuur in zijn vele facetten meer ruimte te geven. En dan kunnen boeren, burgers en natuur terug in symbiose leven. 

Met dit opiniestuk wil de auteur een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. 

De Auteur 

Annick Hollebeke is economist van opleiding en gepassioneerd tuinier. Ze heeft zich omgeschoold tot herborist en werkt reeds meerdere jaren als vrijwilliger voor Velt, docent Ecologische Tuinen.