Ontevreden melkboeren dreigen met rechtszaak tegen MTC
Een groep van zo’n 30 melkveehouders overweegt een rechtszaak aan te spannen tegen Milk Trading Company. MTC legt op de termijnmarkt onder andere de melkprijs vast voor zijn leden. Lange tijd leverde dat goede resultaten op, maar sinds half 2021 is de prijs op de fysieke markt plotseling veel hoger dan de eerder vastgelegde prijs op de termijnmarkt. Melkveehouders moeten hierdoor een deel van hun melkprijs terug afstaan aan de termijnmarkt. Een aantal oud MTC-leden richt zijn peilen op de coöperatie, voelt zich misleid en overweegt een gerechtelijke claim van 30 miljoen euro. MTC wijst bij monde van directeur Dirk Coucke de beschuldigingen van de hand en spreekt van “ondernemersrisico.”
Door de melkprijzen op de termijnmarkt vast te pinnen, dekken melkveehouders zich in voor prijsschommelingen op de fysieke markt. Dit is de filosofie achter Milk Trading Company (MTC), een coöperatie van melkveehouders die de melkprijs op de beurs vastlegt. In de eerste drie jaren sinds de oprichting in 2018 heeft MTC uitstekende resultaten geboekt en lag de prijs vaak enkele centen hoger dan wat de melkerijen uitbetaalden. De termijnmarkt betaalde via MTC het verschil aan de leden.
Aan deze groei kwam tijdens de coronapandemie een einde. Door de torenhoge prijzen op de fysieke markt boekten de deelnemers op de termijnmarkt een negatief resultaat. Zij moesten het verschil tussen de beursprijs en de zuivelprijs op de fysieke markt deze keer bijpassen. “Eigenlijk kun je niet spreken van verliezen”, vertelt Dirk Coucke, directeur van MTC. “Melkveebedrijven hebben ingetekend op een prijs waar zij op voorhand tevreden mee waren, hoe de fysieke melkprijs ook evolueert. We beogen een bovengemiddelde melkprijs en voor 2022 was dit 34 cent of 4 cent bovengemiddeld. Niemand kon toen voorspellen dat de zuivelprijzen zo de lucht in zouden gaan.”
MTC-bestuur wordt speculatie verweten
Boeren die in de fysieke markt prijzen kregen van meer dan 50 cent moesten het verschil met de vastgelegde prijs bijleggen. Veel bedrijven hadden dit geld niet beschikbaar en moesten hiervoor leningen aangaan bij de bank. Nadat de verschillen opliepen, zwol de kritiek op MTC en zijn bestuurders. Eén punt van kritiek was dat de bestuurders roekeloos tewerk zijn gegaan door meer melk in te dekken.
"MTC dekte zich in voor meer liters dan waarvoor de vennoten zich hadden ingeschreven. Dat is speculatie", zeggen de advocaten van de kantoren Clifford Chance en Jolan Vereecke Avocats (Brussel) die de melkboeren bijstaan in de zakenkrant De Tijd. Een melkveehouder, die in De Tijd anoniem wordt opgevoerd, noemt het beheer van MTC “desastreus.” Deze boer eist samen met zo’n 30 andere boeren 30 miljoen euro van de MTC.
"Onderdeel van het ondernemersrisico"
Coucke wuift de kritiek weg. De MTC-topman bevestigt dat de coöperatie zich vorig jaar voor iets meer liters melk indekte dan waarvoor de vennoten zich hadden ingeschreven. Maar er zou geen sprake van speculatie. "Doordat we steeds meer leden kregen, dreigde een verwatering voor de bestaande leden. Om daar voor een deel op te anticiperen heeft MTC op vraag van een groot aantal leden vooraf iets meer liters melk ingedekt. Er werd overigens nooit voor meer dan de productie van de leden ingedekt.”
Nadat de MTC ook deze uitleg heeft gedaan voor zijn leden, is zo’n 30 procent van de leden opgestapt. “70 procent is met andere woorden trouw gebleven aan MTC en de termijnmark”, stelt Coucke die in Vlaanderen en Nederland nog 226 leden telt. Coucke en MTC werden echter een paar dagen geleden overvallen met het dreigement dat de oud-leden – een groep van 30 Nederlandse en Vlaamse boeren – een rechtszaak willen aanspannen.
De kritiek van de boeren is niet mals. “Niet alleen lijkt de vennootschap de financiële wetgeving flagrant met de voeten te hebben getreden. Zo oefent zij beleggingsactiviteiten uit zonder daarvoor over enige vergunning te beschikken, hetgeen verboden is. Bovendien heeft zij ook aan een breed publiek van melkveehouders haar 'product' aangeboden zonder enige vorm van prospectus of enig informatieproduct ter beschikking te stellen dat met name de risico's van haar activiteiten belichtte”, laten de ontevreden boeren in een officiële perscommunicatie weten. Zij roepen andere melkveehouder zich via het mailadres gedupeerdenmtc@gmail.com bij de zaak aan te sluiten.
“Het is jammer dat het zo moet gaan. MTC heeft het voor de sector mogelijk gemaakt om via de termijnmarkt een stabiele prijs te waarborgen. De melkboeren die hun inleg terugeisen, trachten als het ware uit te wissen dat zij hun melkprijs ooit hebben ingedekt aan een bovengemiddelde prijs, om nu toch van de uitzonderlijk hoge prijzen in de markt te genieten”, becommentarieert hij. Een boer die door VILT gecontacteerd werd en eveneens anoniem wenst te blijven, schaart zich achter MTC. “Misschien zijn er zaken misgelopen, maar in essentie is het verlies het gevolg van dit mechanisme. Je kunt geld winnen, maar ook geld verliezen. Dat laatste is gebeurd en niemand kon voorspellen dat de dramatische melkprijzen van voor corona zo zouden exploderen.”
Prijs op termijnmarkt lijkt daling melkprijzen te voorspellen
Waar de melkprijs op de termijnmarkt twee jaar geleden op 34 cent lag, wordt deze op dit moment voor komend jaar vastgelegd op 53 cent (de FrieslandCampina-prijs). Deze prijs lijkt een daling van de huidige melkprijs te symboliseren, aangezien er momenteel tot 60 cent wordt neergelegd voor een liter melk. “Er wordt algemeen gedacht dat de melkprijzen over hun piek zijn. Het aanbod blijft krap, maar er leeft een vrees dat de vraag serieus kan dalen als de huidige zuivelprijzen aanblijven”, aldus Coucke.
