Het Land van Melk en Honing: van gezonde melkkoe naar rauwmelkse biokaas

De 130 Holstein-koeien grazen op hun gemak in de wei, tot Johan en Isabel de hekken openen en de dieren in alle rust naar de stal lopen. Twee keer per dag worden ze gemolken, een ritme dat de dieren goed kennen en volgen.

Wat hun bedrijf bijzonder maakt, is de combinatie van melkveehouderij en kaasmakerij. Johan en Isabel zorgen niet alleen voor gezonde weides en een vruchtbare bodem, maar verwerken de melk ook zelf tot rauwmelkse kaas. Die passie en zelfvoorzienende aanpak tonen hoe biologische landbouw zowel ecologisch als economisch toekomstbestendig kan zijn.

Rauwmelkse kaas: vol smaak en karakter

“Wist je dat kaas eigenlijk de oudste manier is om melk te bewaren?”, zegt Johan terwijl hij de koelruimte toont waar hun kazen liggen te rijpen. Meteen na de ochtendmelking om zes uur gaat de verse, rauwe melk naar de kaastobbe – zonder pasteurisatie.

Het voordeel? Het natuurlijke microbioom van de melk blijft behouden. Dat microbioom – het geheel aan micro-organismen die samenleven met planten en dieren – geeft de kaas zijn rijke smaak.

Johan en Isabel maken momenteel zes soorten kaas: Gouda (jong, belegen en oud), kazen met fenegriek of tuinkruiden, en kleine kruidenkaasjes met onder meer brandnetel, ui en selder. Het kaasmaken gebeurt voorlopig nog op kleine schaal, maar ze willen deze tak wel graag verder uitbreiden. Hun producten zijn te koop in het boerderijwinkeltje, en oogsten veel succes: de kazen vielen al meermaals in de prijzen, waaronder twee gouden medailles op de Belgian Cheese Awards.

Teeltrotatie als basis voor gezonde bodem

Op Het Land van Melk en Honing krijgen de melkkoeien heel wat ruimte: ze grazen op grote weilanden rond de boerderij. Samen met de akkerbouw is er 110 hectare beschikbaar, waarvan 12 hectare van Natuur en Bos.

Voor Johan en Isabel begint alles bij de bodemgezondheid: die bepaalt zowel de kwaliteit van het voer als de gezondheid van de koeien.

Ze werken met teeltrotatie: drie à vier jaar gras, klaver en kruiden (zoals chicorei en smalle weegbree), gevolgd door een jaar akkerbouw. Zo blijft de bodem vruchtbaar, biodivers en klimaatbestendig. Wormen en andere bodemorganismen doen hun werk, terwijl de koeien zorgen voor natuurlijke bemesting. Ook telen ze zelf graan, veldbonen en voederbieten, zodat ze grotendeels zelfvoorzienend zijn in veevoer.

Roterend begrazen

Om hun koeien steeds vers gras te geven, verdelen Johan en Isabel hun 30 hectare weide in 22 percelen. De koeien grazen dagelijks op een ander perceel, waarna dat stuk drie weken kan herstellen. Zo blijft de bodem gezond en de grasmat sterk.

Duurzaamheid als rode draad

Voor Johan en Isabel is duurzaamheid meer dan een modewoord. Ze streven naar een zelfregulerend ecosysteem: koeien grazen en bemesten, wormen verluchten de bodem, bijen zorgen voor honing, en uilen houden muizen onder controle.

Een mooi voorbeeld is hun gebruik van veldbonen als eiwitrijke voederbron. Door de bonen te toasten verhogen ze de voedingswaarde, waardoor de afhankelijkheid van geïmporteerde soja sterk daalt. Tegelijk verrijken de bonen de bodem met stikstof voor de volgteelt.

De stap naar bio

Zowel Johan als Isabel groeiden op in een gangbare boerderij. In 2016 maakten ze de overstap naar biologische landbouw. Johan: “Dat was een enorme omschakeling. Je moet niet alleen je grond omzetten, maar vooral ook je manier van denken. Bij bio draait het niet om maximale productie, maar om de bodem. Daar begint alles mee. Gezonde grond geeft gezonde dieren én gezonde producten.”

De toekomst van Het Land van Melk en Honing ziet er veelbelovend uit. Johan en Isabel willen hun kaasmakerij verder uitbreiden en hopen dat één van hun drie dochters de passie voor de boerderij zal overnemen. “Er is zeker ruimte voor hen”, besluit Johan.