Noordzeestrand telt een kwart minder afval dan 10 jaar geleden
Dankzij de strijd tegen plastic en een betere bewustwording is de hoeveelheid afval op het strand aanzienlijk gedaald. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van de Nederlandse milieuorganisatie Stichting De Noordzee, die het afval op de stranden sinds 2001 monitort. “De dalende trend is goed nieuws en geeft hoop”, vertelt programmaleider Ewout van Galen. “Laten we alles op alles zetten om deze trend voort te zetten en een einde te maken aan afval in de Noordzee.”
Er ligt nu 27 procent minder afval op het strand dan tien jaar geleden. Dat toont Stichting De Noordzee aan met het rapport “Goed op weg naar een schone zee”. De milieuorganisatie analyseerde data van 20 jaar strandafvalonderzoek op niet-toeristische stranden. Medewerkers van Wageningen University & Research (WUR) waren betrokken bij de data-analyse en bevestigden de significantie van de trend.
In de eerste tien jaar (periode 2001-2010) zijn er gemiddeld 388 stuks afval per honderd meter aangetroffen. Dat gemiddelde daalde in de periode daarna (2011-2020) naar 282 stuks afval per honderd meter. In het bijzonder nam het aandeel ballonnen en visserijgerelateerd afval significant af. Ballonnen zijn daardoor verdwenen uit de top vijf van meest gevonden strandafval. Hoewel visserijgerelateerd afval nog steeds op nummer 1 staat, wordt het minder gevonden en daalt het aanzienlijk.
Het sneeuwbaleffect van bewustzijn, beleid en gezamenlijke actie
Volgens Stichting De Noordzee dragen 3 belangrijke factoren bij aan de trendbreuk. Allereerst is er steeds meer aandacht voor zwerfafval, vooral voor plastic in zee, waardoor het draagvlak voor de aanpak ervan groeit.
Ten tweede is er lokaal, nationaal en internationaal beleid ingevoerd dat goed werkt, zoals verschillende Nederlandse gemeentes die ballonoplatingen verbieden, een verbod op gratis plastic zakjes in de supermarkt en internationale wetgeving voor het lozen van afval op zee. Uit de data blijkt dat na de invoering van dit beleid significant minder ballonnen, minder plastic zakjes en minder afval van de scheepvaart aanspoelen.
Ten derde zetten burgers, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zich steeds meer in voor een schone zee, door bijvoorbeeld het strand op te ruimen en de faciliteiten voor afvalafgifte in havens te verbeteren. Mede door de inzet van de visserijsector wordt er minder visserijgerelateerd afval aangetroffen. Ook worden er jaarlijks tonnen afval opgevist en aan land gebracht met het Fishing for Litter-project, dat in 2004 uitgerold werd in onder meer België, Nederland en het VK.
Aanpak bij de bron blijft nodig
Stichting De Noordzee roept de overheid op om de Europese Richtlijn voor wegwerpplastic zo snel en effectief mogelijk in te voeren en daarbij de kans aan te grijpen om meer wegwerpplastic te verbieden en in te zetten op hergebruik. “De aandacht voor het afvalprobleem in zee is enorm gegroeid en we zien dat beleid om plasticvervuiling aan te pakken werkt”, zegt Van Galen.
Dankzij het Fishing for Litter-project vist de visserijsector jaarlijks tonnen afval op
“Maar er belandt nog steeds te veel afval op het strand: over de hele periode van twintig jaar monitoring ligt het gemiddelde op 330 stuks afval per honderd meter. Vispluis is nog steeds het meest gevonden afval. Daarom is het onder andere van groot belang dat er alternatieven voor vispluis worden ingezet, containerverlies wordt voorkomen en de instroom van afval via rivieren wordt gestopt. De resultaten van dit rapport zijn hoopgevend. Het is noodzakelijk om het afvalprobleem samen bij de bron aan te pakken: dat is de sleutel voor een écht schone en gezonde Noordzee.”
Bron: Eigen verslaggeving
