Natuur en visserij botsen op zee: vissers eisen inspraak in nieuwe regels
nieuwsDe visserijsectoren uit België, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk slaan de handen ineen met een dringende oproep: nieuwe plannen voor mariene beschermde gebieden (MPA’s) bedreigen niet alleen het voortbestaan van vissersgemeenschappen, maar ook de Europese voedselzekerheid. In een gezamenlijke open brief vragen zij om meer overleg, maatwerk en wetenschappelijke onderbouwing.
De controverse draait om de invoering van 42 nieuwe mariene beschermde gebieden (MPA’s of marine protected areas), die het Verenigd Koninkrijk in juni heeft aangekondigd tijdens de VN-Oceaanconferentie. Samen beslaan deze zones meer dan 30.000 vierkante kilometer binnen Britse wateren, inclusief de Britse Exclusieve Economische Zone (EEZ). Volgens de voorgestelde maatregelen van de Britse Marine Management Organisation (MMO) zouden in 36 van deze gebieden sleepnetvisserij en specifieke vistuigen, zoals gebruikt bij de vangst van sint-jakobsschelpen, volledig verboden worden. De impact op de Belgische vloot zou niet min zijn, stelde de Rederscentrale eerder al. “Onze vissers vangen bijna de helft van hun inkomsten in Britse wateren. En zo goed als de volledige Belgische vloot werkt met sleepnetten."
Visserijsector voelt zich buitenspel gezet
In een gezamenlijke verklaring trekken vissers uit vier Europese landen, verenigd in de Mid Channel Conference, fel van leer tegen het voorgestelde pakket maatregelen. Volgens hen houdt het huidige plan te weinig rekening met de sociaaleconomische gevolgen voor vissers en ontbreekt het aan wetenschappelijke nuance.
“We zijn niet tegen bescherming, maar tegen het idee dat bescherming automatisch uitsluiting betekent”, klinkt het. “Duurzame visserij heeft ruimte nodig om te bestaan.”
De vissers waarschuwen voor een sluipend verlies aan visgronden door de toenemende druk op de zee. Niet alleen beschermingsmaatregelen, maar ook de snelle uitbreiding van andere sectoren zoals offshore wind, havens en kabelinfrastructuur zorgen ervoor dat vissers steeds minder ruimte hebben om hun beroep uit te oefenen.
“Ons bestaansrecht wordt verdrongen”, aldus Falke De Sager, beleidsmedewerker bij de Rederscentrale en voorzitter van de internationale werkgroep ‘Spatial Squeeze’. “Zonder overleg en samenwerking verliest Europa niet alleen een sector, maar een eeuwenoude relatie met de zee.”
Zonder overleg en samenwerking verliest Europa niet alleen een sector, maar een eeuwenoude relatie met de zee
"Niet tegen duurzaamheid, wél tegen eenzijdige aanpak"
De sector stelt dat vissers de afgelopen jaren aanzienlijke inspanningen hebben geleverd om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Voorbeelden zijn het gebruik van aangepast vistuig, vrijwillige sluitingen van visgronden en samenwerking aan ruimtelijke planning.
Toch voelen veel vissers zich nu gestraft voor hun inzet. De voorgestelde maatregelen verbieden in bepaalde gebieden zelfs passieve vistechnieken, zoals het gebruik van netten die niet over de bodem slepen. “Dat is inconsistent beleid”, klinkt het. “De logica achter deze verboden ontbreekt.”
One-size-fits-all benadering werkt niet
Volgens de auteurs van de brief ontbreekt het aan maatwerk in het ontwerp van de nieuwe beschermingszones. Er wordt te weinig gekeken naar lokale omstandigheden, zoals het type zeebodem, de veerkracht van ecosystemen en de reeds geboekte duurzaamheidswinst.
Ze pleiten daarom voor gebiedsspecifiek beheer in nauwe samenwerking met vissers, op basis van lokale kennis en wetenschappelijke gegevens. “Bescherming moet echt en doelgericht zijn, niet symbolisch en politiek gedreven.”
Korte consultatieperiode onder vuur
De visserijorganisaties uiten ook scherpe kritiek op het proces: de tijd om te reageren op de omvangrijke en complexe plannen is volgens hen veel te kort. Ze vragen om uitstel van de deadline tot 1 november, zodat er ruimte ontstaat voor grondige analyse en overleg.
Daarnaast roepen zij op tot een evenwichtig effectenrapport. Niet alleen de verwachte milieuvoordelen, maar ook de gevolgen van verdrongen visserij, economische schade en ecologische druk op andere gebieden moeten in kaart worden gebracht.
De sector sluit af met een duidelijke boodschap: “sluit vissers niet uit, maar betrek hen actief bij mariene bescherming. Alleen dan kunnen natuurbehoud en voedselproductie hand in hand gaan.”
“Zonder onze kennis en betrokkenheid worden er fouten gemaakt”, besluiten ze. “Echte bescherming begint met samenwerking.”
