Afvalwater van tienduizenden Vlaamse woningen stroomt ongezuiverd in de natuur: “Versnelling van IBA-uitrol noodzakelijk”
nieuwsVan bijna 36.500 Vlaamse woningen wordt het huishoudelijk afval- en toiletwater nog altijd rechtstreeks in de natuur geloosd. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) opvroeg bij Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (cd&v). Schauvliege dringt aan op een snellere uitrol van individuele waterzuiveringssystemen (IBA’s). Boerenbond vraagt in een reactie dat álle sectoren hun verantwoordelijkheid opnemen in het verbeteren van de waterkwaliteit.
Vooral afgelegen woningen zijn vandaag nog niet aangesloten op het rioleringsnetwerk. Om de lozing van ongezuiverd afvalwater in de natuur tegen te gaan, moeten deze huishoudens uitgerust worden met een Individuele Behandeling van Afvalwater (IBA). In totaal zijn er in Vlaanderen meer dan 53.200 woningen die over zo’n eigen zuiveringsinstallatie zouden moeten beschikken, maar voor meer dan de helft van die woningen is dat vandaag nog niet het geval. Daardoor komt het afvalwater van ongeveer 36.500 woningen nog steeds rechtstreeks in waterlopen of op de bodem terecht.
Volgens Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege heeft dit grote gevolgen voor het milieu. “Menselijke uitwerpselen en toiletpapier, maar ook shampoo, afwasmiddel, scrubs en crèmes belanden via douche-, afwas- en toiletwater rechtstreeks in onze natuur. Dat vervuilt onze waterlopen en bedreigt kwetsbare ecosystemen”, zegt ze.
De politica roept minister Jo Brouns op om de uitrol van IBA’s te versnellen. “In een tiental gemeenten is nog geen enkele IBA geplaatst en in zo’n 120 andere is amper 20 procent van de doelstelling gerealiseerd. Dat is veel te weinig.” Ook voor IBA’s die prioritair zijn – bijvoorbeeld in de buurt van drinkwaterwinningen of beschermde natuurgebieden – schiet de uitrol te kort. “Slechts in één op de drie gevallen is daar effectief een zuivering voorzien. Zelfs op plekken waar waterkwaliteit topprioriteit zou moeten zijn, ontbreekt de nodige actie.”
"We erkennen de inspanningen van mensen die vandaag al een IBA hebben geplaatst, en van de gemeenten die daarin een voortrekkersrol opnemen", zegt Brouns in een reactie. "Vandaag is 67 procent van de prioritaire IBA's al gerealiseerd. Gemeenten die achterblijven, hebben we aangesproken. En sinds 18 april zijn rioolbeheerders verplicht om een aanbod te doen aan bewoners in een individueel te zuiveren zone. De burger hoeft dit niet meer alleen te dragen. We verwachten dat dit de uitrol versnelt, daarvoor werden gemeenten ook aangeschreven."
Brouns wijst erop dat IBA's slechts een effect kunnen hebben op twee procent van al het afvalwater. "Een massale uitrol zal weinig bijdragen aan onze algemene waterkwaliteit. Daarom focussen we op de aangeduide prioritaire IBA's. Die kunnen lokaal wel het verschil maken."
Bij evaluaties zoals het MAP-meetnet wordt te vaak enkel naar landbouw gekeken. Ook de impact van andere bronnen moet mee in rekening worden gebracht
Gedeelde verantwoordelijkheid
Ook Boerenbond reageert op de cijfers en wijst op het belang van gedeelde verantwoordelijkheid. “De landbouw doet grote inspanningen om de waterkwaliteit te verbeteren. We verwachten dat ook andere actoren en sectoren hun rol opnemen”, stelt voorzitter Lode Ceyssens.
Volgens Boerenbond heeft ook het lozen van huishoudelijk afvalwater een aanzienlijke impact op de waterkwaliteit en het behalen van natuurdoelstellingen. “Bij evaluaties, zoals die van het MAP-meetnet, wordt te vaak alleen naar de landbouw gekeken. Het is hoog tijd voor een grondige evaluatie waarbij ook de impact van andere bronnen correct wordt meegenomen”, besluit Ceyssens.
