Nieuwe dierenwelzijnsgroepering krijgt geen gelijk van Raad van State over biggencastratie
Het Koninklijk Besluit over biggencastratie wordt niet geschorst door de Raad van State. Dat besluit stelt dat varkenshouders zelf hun biggen mogen castreren. De schorsing van het KB biggencastratie werd gevraagd door het Harrison Collectief. Naar analogie met Dryade streeft deze nieuw opgerichte groepering ernaar om via juridische acties dieronvriendelijke praktijken af te schaffen en een einde te maken aan de “vee-industrie”.
In juli 2023 stelde het Harrison Collectief een beroep in tegen het nieuwe KB biggencastratie. Volgens dat KB mag de verantwoordelijke van het varkensbedrijf een chirurgische castratie uitvoeren bij mannelijke biggen van maximaal zeven dagen oud, mits er een schriftelijk akkoord werd opgemaakt met de bedrijfsdierenarts. De ingreep is alleen toegelaten onder lokale verdoving. Volledige anesthesie blijft voorbehouden aan dierenartsen. Die uitbreiding van de regelgeving kwam er op vraag van de sector, die kampt met een gebrek aan dierenartsen.
“Meer risico op dierenleed”
Volgens het Harrison Collectief vergroot dit KB het risico op dierenleed. Zij vinden dat biggencastratie enkel mag worden uitgevoerd door dierenartsen, en niet “door varkenshouders zonder enige opleiding of daadwerkelijk toezicht”. “Dit KB is bovendien in strijd met verschillende Europese regels, de bevoegdheidsregels en het gelijkheidsbeginsel”, klinkt het. Op vlak van bevoegdheidsregels verwijst de groepering naar het feit dat dierenwelzijn een bevoegdheid is van de gewesten en bij het gelijkheidsbeginsel naar het feit dat varkenshouders de enige dierhouders zijn die zelf mogen castreren.
Geen urgentie
Het Harrison Collectief vroeg naast de nietigverklaring van het KB ook de schorsing ervan, om te voorkomen dat het KB wordt toegepast zolang er geen uitspraak ten gronde is. In een arrest van 30 november 2023 heeft de Raad van State de vordering tot schorsing nu verworpen. Volgens het rechtscollege is aan de vereiste van urgentie niet voldaan. Het ziet in het KB zelfs een verbetering van het dierenwelzijn omdat er nu een duidelijk wettelijk kader is voor een praktijk die voor het KB werd gedoogd, namelijk biggencastratie door varkenshouders.
“De urgentie werd dus beoordeeld door het KB te vergelijken met een illegale praktijk die bestond vóór het KB werd uitgevaardigd”, vertelt Elias van Marcke, jurist van het Harrison Collectief. “Wij zijn van mening dat er enkel kan vergeleken worden met de wettelijk praktijk die bestond voor het KB: castratie door dierenartsen. Bovendien houdt de verplichting om verdoving te gebruiken geen verbetering in, aangezien dierenartsen al voor het KB deontologisch verplicht waren om verdoving te gebruiken.”
Wel nog nietigverklaring?
Het collectief laat weten dat het zich niet laat tegenhouden door deze tegenslag. “Onze juridische strijd tegen biggencastratie blijft onverminderd doorgaan. De Raad van State moet zich immers nog uitspreken over de vordering tot nietigverklaring die het Harrison Collectief instelde”, luidt het. Ook GAIA en de vereniging van Vlaamse dierenartsen (VeDa) hebben een annulatieberoep ingediend. Intussen roept het Harrison Collectief de Vlaamse overheid op om biggencastratie strenger te laten reguleren in de nieuwe Vlaamse Codex Dierenwelzijn.
Wat is het Harrison Collectief?
Het Harrison Collectief is in 2023 opgericht door een groep juristen die naar eigen zeggen “hun verontwaardiging over de gebrekkige kwaliteit van regelgeving inzake mens-dierrelaties willen omzetten in constructieve actie(s)”. Het streeft naar de afschaffing van dieronvriendelijke praktijken en pleit voor betere regelgeving ter bevordering van het welzijn van landbouwdieren. “In eerste fase zijn onze acties gerikt op de regelgeving omtrent de vee-industrie omdat er bij uitstek in deze sector op grote schaal dieronvriendelijke praktijken worden gehanteerd”, klinkt het op de website.
Biggencastratie, kippenvangen en stalbranden
Om die reden pleit het Harrison Collectief voor de graduele afbouw van de intensieve vee-industrie en de bevordering van de kwaliteit van leven van landbouwdieren. Momenteel zijn er drie thema’s waarop het zich focust. Zo is er niet alleen de biggencastratie, ook tegen kippenvangen voert het actie. De groepering wil dat dieren niet langer bij de poten gevangen worden, maar rechtop. Stalbranden vormen het derde focuspunt van het Harrison Collectief.
Parallellen met Dryade
De vergelijking tussen deze nieuwe groepering en de bestaande vzw Dryade valt niet te ontkennen. Niet alleen is Elias van Marcke als jurist actief bij beide verenigingen, ook de modus operandi is vergelijkbaar. Beiden trachten via rechtszaken bepaalde veranderingen af te dwingen. Dryade zegt dit te doen om de natuur en de omgeving te verbeteren, het Harrison Collectief wil naar eigen zeggen meer dierenwelzijn. Bij beide verenigingen is er een sterke focus op landbouw. Zo gaat Dryade heel vaak in beroep tegen omgevingsvergunningen van veebedrijven. Daarnaast heeft het ook een nitraatzaak, een geurzaak en een pesticidenzaak aanhangig gemaakt bij de rechtbank. Het Harrison Collectief wil met zijn acties “een graduele afbouw van de intensieve vee-industrie” realiseren.
Beeld: Jimmy Kets
