NEPG: Waarom haperen de aardappelprijzen?

Na de Russische inval in Oekraïne zijn de aardappelmarkten enigszins terughoudend geweest, stelt NEPG. In ons land gaf Belgapom twee weken op rij geen aardappelnotering door omwille van het beperkte aantal transacties. Nadien hernam de prijs op het niveau van voor de inval, namelijk op 200 euro per ton. De week nadien zette zich een daling in, naar 180 euro per ton.

De aardappeltelers uit Noordwest-Europa zien nochtans geen redenen die deze prijsdaling kunnen verklaren. “De verwerkingscapaciteit in de NEPG-zone is goed en draait op het maximum van de huidige mogelijkheden. We zien dat de verwerkers aardappelen nodig hebben”, zegt de groepering in een persbericht. Wel is er volgens NEPG wel een mate van onzekerheid over de beschikbaarheid en de kosten van frituurolie en over die van de logistiek die nodig is om de verwerkte producten tot bij de eindconsument te krijgen.

Begin dit jaar werd verwacht dat de productiekosten voor het komende seizoen met 15 tot 20 procent zouden stijgen. In België anticipeerde de verwerkende industrie daarop, mede onder impuls van de toen al sterk gestegen graanprijzen, door de contractprijzen voor komend teeltseizoen te verhogen. Maar in het licht van de recente stijgingen van de grondstoffenprijzen door de oorlog in Oekraïne zijn die verhogingen klein bier. “Prijzen die twee, drie of soms zelfs vier keer hoger zijn zullen onvermijdelijk gevolgen hebben voor alle producten die in de aardappelwaardeketen terechtkomen”, stelt NEPG.

De huidige aarzelende aardappelprijzen en de sterk gestegen kosten voor de aardappelteelt zullen volgens NEPG gevolgen hebben voor de teeltbeslissingen die de akkerbouwers nog dit voorjaar zullen maken. “Een deel van het areaal dat voor aardappelen bestemd was, zal worden ingezaaid met voorjaarsgranen, korrelmaïs of zonnebloemen”, luidt het. Ook andere belemmeringen kunnen in die beslissing een rol spelen, zoals de pachtprijzen van aardappelen of de nieuwe nationale en/of GLB-voorschriften voor seizoenpacht.

“Wij horen dat sommige aardappeltelers contact hebben opgenomen met verwerkers waarmee zij contracten hebben gesloten of van plan waren te sluiten, om hogere prijzen of soepelere voorwaarden te vragen.” Nochtans is het volgens NEPG belangrijk voor telers om te beseffen dat een ondertekend contract sowieso moet nageleefd worden. “Zowel contractvoorwaarden als een goede kostprijsberekening moeten de basis vormen van beslissingen over de aanplant”, klinkt het.

Nochtans worden niet alleen de aardappeltelers geconfronteerd met hogere productiekosten. “Willen handelaars of verwerkers een correcte prijs betalen aan de telers, dan zullen zij hun verwerkte producten ook tegen een hogere prijs moeten kunnen verkopen aan de detailhandel. En ook de consument zal meer moeten betalen”, meent NEPG. De organisatie wijst erop dat een droge lente en een hete zomer de zaken nog ingewikkelder zouden kunnen maken.

Toch is het volgens NEPG duidelijk dat Noordwest-Europa en ook de rest van de wereld in de toekomst behoefte zal hebben aan aardappelen en aardappelproducten.