NEPG: Nieuw aardappelseizoen gaat van start met veel vraagtekens
Met het plantseizoen voor de deur zien de vier belangrijkste aardappelproducerende landen in Europa diverse vraagstukken opduiken waar geen eenduidig antwoord op te geven is. Een bijna historisch lage aardappelvoorraad vandaag en bijzonder hoge contractprijzen voor volgend seizoen zorgen voor een onuitgegeven situatie. Daarnaast baart het droogterisico almaar meer zorgen en dreigt er ook een tekort aan pootaardappelen.
België, Nederland, Duitsland en Frankrijk zijn de vier landen die zijn aangesloten bij de North Western European Potato Growers (NEPG). Voor de brexit was ook Groot-Brittannië lid bij de organisatie. Het is een informele groepering van aardappeltelerorganisaties die op geregelde basis marktinformatie ter beschikking stellen en actuele informatie uitwisselen. Nu het nieuwe plantseizoen nadert, maakt NEPG een stand van zaken op over de huidige aardappelvoorraden en over de verwachtingen voor het nieuwe seizoen.
Beperkte voorraden
“Uit verschillende landen horen we dat de voorraden beperkt zijn”, stelt NEPG. In Nederland zou volgens de laatste inventarisatie de aardappelvoorraad maar liefst 13 procent lager zijn dan vorig seizoen. Als naar het vijfjarig gemiddeld wordt gekeken, gaat het zelfs om een daling van 20 procent. “Dezelfde geluiden komen uit de andere NEPG-landen. Maar de vraag van de industrie blijft goed, waardoor de marktstemming positief is”, klinkt het.
Contractprijzen voor aardappelen 40 procent hoger dan vorig jaar
28 november 2022Sterk gestegen contractprijzen
Het blijft volgens NEPG nog onduidelijk hoe het areaal in de vier landen het komend seizoen zal evolueren. “Normaal gesproken zou de sterke stijging van de contractprijzen een direct effect hebben op de omvang van het aardappelareaal”, zegt de organisatie. Ook de wispelturige graanmarkt, waar de prijzen de laatste maanden enigszins getemperd zijn, speelt een rol en zou er moeten voor zorgen dat er bij de landbouwers meer animo is om aardappelen uit te planten.
Toch is NEPG niet zo zeker van dat er ook daadwerkelijk een uitbreiding van het aardappelareaal in de vier landen zal komen. “In België en Nederland lijkt er alvast weinig ruimte voor structurele uitbreiding te zijn door een gebrek aan (nieuwe) aardappelgrond. Ook het nieuwe GLB, de vergroeningseisen gekoppeld aan de Green Deal en de sterk gestegen huurprijzen voor grond zorgen voor een rem op de groei”, aldus de organisatie.
Verschuiving van areaal
Daarnaast zal er naar verwachting ook een verschuiving in het areaal optreden. NEPG ziet dat een uitbreiding in Nederland ten koste zal gaan van het zetmeel- en pootaardappelareaal. In het noorden van Duitsland zou er een verschuiving kunnen komen van tafel- en zetmeelaardappelen naar frietaardappelen. Al blijft deze regio wel het nadeel hebben dat de afstand tot het epicentrum van de Europese verwerkingscapaciteit, die zich in het zuiden van Nederland en België bevindt, eerder groot is. Er moet ook geconcurreerd worden met gewassen die het afgelopen jaar goed gepresteerd hebben.
In Frankrijk zal de areaalwinst moeten komen van de omschakeling van poot- en tafelaardappelen naar chipsgeschikte variëteiten. Bijkomend nadeel in Frankrijk, maar ook in Duitsland, dat niet alle gebieden geschikt zijn voor intensieve aardappelteelt bij gebrek aan irrigatiemogelijkheden. Voor België vormt dan weer de regelgeving een rem op areaaluitbreiding. Zo is er bijvoorbeeld een verbod op aardappelteelt in regio’s met een hoog erosierisico.
Beschikbaarheid van pootaardappelen
Bij NEPG leeft er ook een grote bezorgdheid over pootaardappelen. In Noordwest-Europa dreigt er minstens 5.000 hectare aan pootaardappelen te verdwijnen. “Dat is voornamelijk het gevolg van de omschakeling van de pootaardappelteelt naar de teelt van aardappelen voor de verwerkende industrie. Eén van de belangrijkste oorzaken is de laag rendabiliteit van pootaardappelen en de strenge regelgeving rond gewasbeschermingsmiddelen”, klinkt het. Volgens de organisatie zijn de telers bezorgd over de beschikbaarheid van pootaardappelen en de prijzen ervan. “De verwerking heeft meer nood aan frietgeschikte aardappelen, maar zonder pootaardappelen zijn er natuurlijk ook geen aardappelen voor de verwerking”, luidt het.
Droogte
Een andere bron van bezorgdheid zijn de lage watervoorraden en de droogte. Zeker in de zuidelijke regio’s van de NEPG-zone is dit een issue. Zo zouden de grondwaterstanden onvoldoende aangevuld zijn na de extreme droogte van de afgelopen zomer.
Door de hoge contractprijzen voor komend seizoen hebben al veel telers de nodige contracten afgesloten. De verwerkende industrie laat weten dat de behoefte aan aardappelen al grotendeels is ingevuld. “Als het areaal toeneemt en de oogst boven het gemiddelde uitkomt, dan kan dit gevolgen hebben voor de vrije markt”, waarschuwt NEPG. “Doordat de industrie al een groot deel van de aardappelbehoefte heeft gecontracteerd, is een scenario denkbaar waarin er weinig koopinteresse is en dus weinig marktwerking zal zijn voor vrije aardappelen”, besluit de organisatie.
Bron: Eigen berichtgeving
