Nederlandse akkers worden zonneboerderijen

In Nederland worden momenteel op zeker 28 plekken grote zonneparken gerealiseerd. En dat moeten er nog veel meer worden, aldus de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) op basis van gegevens van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). En daar zal sowieso landbouwgrond voor sneuvelen, zo klinkt het bij de ontwikkelaars van de zonneparken. “Maar participatie van de betrokken boeren kan de hefboom worden om voor een win-win te zorgen.”

De planeet warmt razendsnel op en de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer blijf stijgen, waardoor we ons meer en meer op klimatologisch onbekend terrein begeven. Het Klimaatakkoord van Parijs riep op om alles in het werk te stellen om de opwarming onder de 2 graden te houden – en als het even kon onder de 1,5 graden – maar op een doortastend klimaatplan dat die doelstelling kan waarmaken is het zowel op federaal als op Vlaams niveau nog wachten. Ook in Nederland is het nog lang niet zeker of de Europese klimaatdoelstellingen zullen gerealiseerd worden.

Eén van de pistes die bij onze noorderburen steeds nadrukkelijker bewandeld wordt is de aanleg van grote zonneparken. Volgens cijfers van de RVO staan momenteel minstens 28 zonneparken in de steigers, zo meldt de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, een jonge koepelorganisatie die al meer dan 1.000 duurzame energiebedrijven en energiecoöperaties vertegenwoordigt. De NVDE benadrukt de noodzaak van grote zonneparken, maar waarschuwt ook voor de weerstand die het kan oproepen.

Volgens GroenLeven, één van de grootste spelers in de sterk groeiende sector, zijn er minstens 10.000 hectare aan zonneparken nodig de komende vijf jaar om de Europese groene energiedoelstellingen te halen. “En ik denk dat je er niet aan ontkomt dat daarvoor ook landbouwgrond nodig is”, aldus Johan ten Brinke van GroenLeven. “Natuurlijk moeten we geen zuivere en vruchtbare poldergrond daaraan weggeven, maar wel bijvoorbeeld arme en slecht bewerkbare grond.”

Weinig boeren zullen staan juichen bij het nieuws dat hun perceel zal verdwijnen onder honderden zonnepanelen. Toch zijn er volgens NVDE manieren om het ‘Not in my backyard’-effect te vermijden. Zo benadrukt ten Brinke het belang van participatie van omwonenden en het gecombineerd gebruik van stukken grond: “Kijk eerst naar stukken grond die weinig betekenen of al een bepaalde bestemming hebben. Kijk verder naar welke combinaties er te maken zijn, zoals bijvoorbeeld met natuurontwikkeling, het planten van energiegewassen als lijnzaad, riet, wilgenstruiken of gebruik van slechte weide- of landbouwgronden. Gemeenten zijn daar nog te weinig mee bezig.”

De landbouwsector reageerde al op het ballonnetje van NVDE bij monde van sectororganisatie LTO. Die vindt dat landbouwgrond pas benut moet worden “als de potentie van daken volledig benut is”. “Wij constateren dat die capaciteit momenteel nog lang niet benut wordt”, zo klinkt het. “Zolang er nog daken onbenut zijn, moet het niet ten koste gaan van hoogwaardige landbouwgrond. Gezien de groeiende wereldbevolking en de stijgende welvaart zal de vraag naar voedsel de komende decennia sterk stijgen. Dat vergt een zorgvuldige inzet van (schaars) beschikbare landbouwgrond.”