Groen licht voor nieuwe mestderogatie in Ierland, Nederland grijpt naast
nieuwsNederland krijgt in 2026 definitief geen derogatie om extra mest uit te rijden. Dat bevestigde Europees commissaris voor Milieu Jessika Roswall (EVP). Ierland krijgt daarentegen wel officieel groen licht om in bepaalde gevallen meer dan 170 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare toe te passen.
Eurocommissaris Roswall had in het voorjaar al duidelijk gemaakt dat een nieuwe Nederlandse derogatie pas mogelijk zou zijn wanneer de waterkwaliteit er aantoonbaar verbetert. In haar recente beslissing herhaalt ze dat standpunt. Nederland kampt volgens haar nog steeds met zeer ernstige uitdagingen rond het beheer van nitraat en stikstof. Een nieuwe derogatie zou die druk verder verhogen. "Zeker nu de waterkwaliteit en stikstofvervuiling een dringende zorg blijven en de afbouw van de bestaande ontheffing nog niet is voltooid", aldus Roswall.
Het is volgens de Eurocommissaris van vitaal belang dat het volgende Nederlandse actieplan Nitraatrichtlijn strengere stikstofmaatregelen bevat, waaronder de geplande ingrepen om de mestproductie te verminderen.
'Voorbij aan het doel'
Volgens Wiersma gaat Roswall voorbij aan het uiteindelijke doel, namelijk het verbeteren van de waterkwaliteit. “Bij het verzoek voor een nieuwe derogatie heb ik aangegeven dat bedrijven die gebruikmaakten van de eerdere derogatie in 2023, in de meeste regio's de gemiddelde nitraatconcentratie in het bovenste grondwater onder de norm van 50 milligram per liter bleef. Dit vanwege het relatief grote areaal grasland van deze derogatiebedrijven.”
“Ook bestaat het risico dat nu steeds meer melkveehouders hun graslandpercelen zullen omzetten naar (meer lucratieve) bouwlandpercelen met alle negatieve gevolgen van dien op de waterkwaliteit', stelt Wiersma nog.
Landbouworganisatie LTO Nederland deelt de teleurstelling over de afwijzing van het Nederlandse derogatieverzoek. Volgens de organisatie verkeren boeren en tuinders opnieuw in onzekerheid over welke regels straks voor hen gelden. "Het is onaanvaardbaar dat we opnieuw het jaar afsluiten zonder perspectief of duidelijkheid over onze toekomst. Zowel de Europese als de nationale politiek moeten snel met antwoorden komen", vertelt LTO Nederland-voorzitter Ger Koopmans aan nieuwswebsite Nieuwe Oogst.
Grondige analyse van Ierse derogatie
Eerder dit jaar kreeg Ierland wel een nieuwe derogatie. "De voorwaarden die aan die nieuwe Ierse derogatiebeschikking hangen, zijn nog niet openbaar gemaakt. Zodra dat kan, zullen we die nauwgezet analyseren", aldus Koopmans.
De Ierse derogatie werd eind december officieel bevestigd door de Europese Commissie. De verlenging met drie jaar komt niet zonder voorwaarden, wordt benadrukt. "De nieuwe derogatie handhaaft de voorwaarden van de huidige en voegt daar extra voorwaarden aan toe", aldus de Commissie. "We hebben nauw samengewerkt met de Ierse autoriteiten aan hun plannen om de waterkwaliteit te verbeteren. Op basis hiervan hebben we ingestemd."
Ik zag de Ierse vooruitgang in waterkwaliteit en besef ten volle hoe belangrijk de derogatie is voor de Ierse graslandgebonden landbouw
Ierland heeft zijn nitraatactieprogramma in februari 2025 aangescherpt. Zo komt er een verhoging van de mestopslagcapaciteit en worden landbouwers die gebruik willen maken van de derogatie verplicht om onder meer bodemanalyses uit te voeren en hun nutriëntenbalansen te berekenen.
"Na mijn recente bezoek aan Ierland, waar ik de vooruitgang in de waterkwaliteit zag, besef ik ten volle hoe belangrijk de derogatie is voor de Ierse graslandgebonden landbouw", aldus Roswall. "We zullen blijven samenwerken aan onze gedeelde doelstelling om een duurzaam traject uit te tekenen voor Ierse landbouwers, in het belang van de waterkwaliteit, en tegelijk rechtszekerheid en voorspelbaarheid te bieden aan landbouwers."
Bron: Eigen berichtgeving, Nieuwe Oogst
