Natuurpunt pleit voor uitstoottaks en herbebossing naar Deens model

Aagaard voorziet 250.000 hectare nieuwe bebossing in Denemarken, bij voorkeur op stikstofrijke bodems. Dit moet gebeuren tegen 2030. Denemarken introduceerde bovendien als eerste land een koolstoftaks op de uitstoot van vee. De taks wordt berekend op basis van een CO2-equivalent, waaronder meer gassen vallen dan enkel CO2. Koeien stoten bijvoorbeeld veel methaan uit, en één kilogram methaan heeft hetzelfde effect als 28 kg CO2. Met name de veesector wordt door deze taks dus sterk geviseerd.

90 euro per koe

Om boeren tijd te geven om hun bedrijfsvoering aan te passen, zal de belasting progressief worden opgeschroefd. Vanaf 2030 betalen boeren 300 kronen (40,21 euro) per ton CO2-equivalent. In 2035 zal deze belasting stijgen tot 750 kronen of 100,53 euro.

Voor deze belasting geldt een vrijstelling van 60 procent, wat betekent dat boeren vanaf 2030 in praktijk 120 kronen (16,09 euro) per ton uitstoot van vee per jaar moeten betalen, oplopend tot 300 kronen (40,21 euro) in 2035. Toch vallen de bedragen niet te onderschatten. Een Deense koe stoot gemiddeld 5,6 ton CO2-equivalent per jaar uit. Zelfs aan het verlaagde belastingtarief, komt deze heffing neer op 672 Deense kronen per koe, oftewel 90,01 euro.

In de eerste twee jaar zal de opbrengst van de belasting worden gebruikt om de groene transitie van de landbouwindustrie te ondersteunen. Daarna volgt een evaluatie.

Stikstoftaks

Aagaard wil aan deze taks nu ook een stikstofcomponent koppelen. Hoe de boeren dit zullen betalen? Met groene steunmaatregelen, redeneert de Deense overheid. De Deense begroting voorziet 5,36 miljard aan natuursubsidies. Deze middelen moeten de boeren stimuleren om over te schakelen naar een groener model.

Dat Denemarken zo sterk naar de landbouw kijkt om zijn uitstoot te verminderen, is geen toeval. Het land is een exportgigant van varkensvlees en zuivel. De landbouw is er naar schatting verantwoordelijk voor 46 procent van de totale uitstoot. De Denen willen tegen 2030 1,8 miljoen ton minder CO2 uitstoten, en zo hun doelstelling van een uitstootvermindering met 70 procent behalen. Zonder medewerking van de landbouw, lijkt dit moeilijk haalbaar.

Haalbaarheid

Ook de Deense boeren zijn niet opgetogen met het voorstel. Martin Kristian Bauer, hoofdeconoom bij de Deense Landbouw- en Voedingsraad, boog zich over de vraag of deze drastische landbouwhervorming haalbaar is, zonder de sector te ruïneren. Overeenstemming bereiken over de belasting "is een zeer moeilijke reis geweest", vertelt Bauer aan het online klimaatmagazine Carbon Brief.

Brauer zegt dat zijn organisatie vanaf het begin van de onderhandelingen tegen de belasting was. “Het risico van zo'n belasting is veel te groot voor de sector", klonk het nog. Al geeft Brauer wel aan dat er de afgelopen twee jaar hard gewerkt is aan het identificeren van alle risico’s, en het luisteren naar de bezorgdheden van de boeren. "Hoewel veel boeren in Denemarken nog steeds tegen deze belasting zijn, denk ik dat we een punt hebben bereikt waarop we ermee kunnen leven”, zegt hij aan het klimaatmagazine.

De Deense overheid benadrukt ook dat er diverse maatregelen bestaan om de taks te mijden, zoals zuiniger kunstmestgebruik en aanpassingen in veevoer. Zo kunnen bepaalde toevoegingsmiddelen de uitstoot van vee verminderen, omdat ze tot minder winderigheid leiden. In de beleidsdocumenten staat ook dat de Deense regering nieuwe klimaattechnologieën en -maatregelen voor de landbouwsector zal documenteren en zoeken.

Milieuschandaal

Deze nieuwe taks is de hamer die het milieu-imago van de Deense regering moet uitdeuken. Zo is milieuminister Magnus Heunicke - niet te verwarren met klimaatminister Aagaard – recent in verlegenheid gebracht door een milieuschandaal. Begin mei kwam aan het licht dat de pesticidefabriek Cheminova, gelegen aan de westkust, jarenlang gevaarlijke hoeveelheden arseen- en kwikvervuild afval in de Noordzee bij Thyborøn heeft gepompt. Het ministerie van Milieu was zich hier jarenlang van bewust, maar zag het door de vingers.