Natuur en landbouw samen in een open brief: laat open ruimte in West-Vlaanderen voor ons

De provincie West-Vlaanderen zoekt bovenop het Provinciaal Ruimtelijke Structuurplan nog 430 hectare bedrijfsgrond. Deze 430 hectare werd opgesplitst in pakketten waarvoor de procedure voor het eerste pakket van 130 hectare reeds werd opgestart. In de open brief staat te lezen dat de 130 hectare specifiek werden toegewezen aan de regio’s Waregem, Brugge en Roeselare. “Voor Roeselare is de eerste informatieronde afgelopen. Brugge en Waregem zijn nu aan de beurt.”

Verspreide ontwikkeling

“Met een werkzaamheidsgraad van 77,1 procent doet West-Vlaanderen het beter dan de rest van Vlaanderen (75,2%)”, luidt het. “Waregem doet het met 79,2 procent opmerkelijk beter dan het Vlaams gemiddelde. Ook Roeselare en Brugge scoren goed. De economie draait volop in West-Vlaanderen en daar mogen we fier op zijn.”

Maar volgens de landbouw- en natuurorganisaties hebben de bedrijven zich vaak organisch en weinig geordend ontwikkeld in het landschap. “Landbouwgrond is immers eenvoudiger om te zetten voor ontwikkeling van bedrijventerreinen, dan reconversie van leegstaande panden”, klinkt het. “Dit gecombineerd met andere ruimtelijke ontwikkelingen zoals woningbouw en een netwerk aan wegen, zorgt voor een verspreide ontwikkeling waarbij het West-Vlaamse landschap haar openheid verliest.” De gevolgen hiervan voor natuur en landbouw willen de organisaties in hun open brief aan de kaak stellen.

Verloren strijd

In de brief wordt duidelijk gemaakt dat het grootste deel van de gronden waar de provincie haar oog op heeft laten vallen, een landbouwbestemming heeft. “Beschikbare en geschikte landbouwgrond wordt echter steeds schaarser”, staat te lezen. “Voor de aankoop van landbouwgrond kan de land- of tuinbouwer niet op tegen de prijzen die worden geboden door overheden, speculanten, intercommunales en ontwikkelaars.” De organisaties concluderen dat zonder bescherming van de landbouwgronden, de boer een verloren strijd voert.

Druk op de resten natuur

“De toenemende druk op landbouwgronden schaadt ook de natuur”, klinkt het in de open brief, “want hoe hoger de druk op grond, hoe minder plaats boeren kunnen maken voor bomen, heggen, poelen en randen allerhande. De biodiversiteit lijdt hieronder.”

Daarnaast stellen de organisaties dat bedrijventerreinen in watergevoelig gebied worden opgehoogd en verhard, waardoor de druk verhoogt op omliggend gebied. “Het watervolume wordt dan gecompenseerd in een bufferbekken en de druk op de laatste natuurlijke systemen stelselmatig opgevoerd”, duidt de brief. “Voor natuur verdwijnen hiermee soortenrijke locaties die vaak goede leefgebieden vormen voor tal van amfibieën, planten, vlinders of een pleisterplaatsen voor trekvogels zijn.”

Dit blijken de plaatsen te zijn die op vandaag gedeeld worden tussen natuur en landbouw. “Ze verdienen bescherming en rechtszekerheid”, aldus de natuur- en landbouworganisaties.

Van aanbodbeleid naar prioriteit aan reconversie

De organisaties hebben een duidelijke boodschap: laat ruimte voor landbouw en natuur. “Als we meer dan alleen nog een herinnering aan landbouw en natuur willen en morgen meer ruimte willen bieden aan bloeiende weiden en akkers met vogels, dan moeten we de bocht durven maken.” Ze maken hun sterk dat dit ook mogelijk is. “In 2021 stond aan 336 hectare bedrijfsgebouwen leeg, blijkt uit een parlementaire vraag van Brecht Warnez (cd&v)”, wordt verduidelijkt. “Daarbovenop komt nog eens de onderbenutte ruimte, zoals te grote en halflege parkings of loodsen, gebouwen met slechts 1 verdieping en niet-gedeelde faciliteiten. Als we die ruimte nuttig zouden aanwenden zijn we al een eind op weg.”

De organisaties roepen op om bedrijventerreinen die wel in het gewestplan gepland staan, maar jarenlang niet ingevuld werden, net in hun open ruimte te bestendigen en terug te geven aan landbouw of natuur. “Op de korte termijn is dit misschien wel een extra inspanning, maar op de lange termijn garandeert het kwaliteitsvolle open ruimte en grond voor boeren & natuur.”